Lời bình 2/10/2024 :
Giám đốc CIA Bill Burns làm chứng bên cạnh Giám đốc Tình báo Quốc gia Avril Haines trong phiên điều trần của Ủy ban Tình báo Hạ viện (Lựa chọn) về sự đa dạng trong cộng đồng tình báo, trên Đồi Capitol ở Washington, ngày 27 tháng 10 năm 2021.
Elizabeth Frantz | Reuters
Giám đốc CIA William Burns tin rằng có nguy cơ thực sự vào mùa thu năm 2022 rằng Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân trên chiến trường chống lại Ukraine, mặc dù ông nói rằng phương Tây không nên bị đe dọa bởi các mối đe dọa của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
"Không ai trong chúng ta nên xem nhẹ rủi ro leo thang", ông Burns nói hôm thứ Bảy trong một cuộc trò chuyện được kiểm duyệt với giám đốc tình báo bí mật của Vương quốc Anh Richard Moore tại Lễ hội cuối tuần của Financial Times.
"Có một thời điểm vào mùa thu năm 2022 khi tôi nghĩ rằng có nguy cơ thực sự về khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật", ông Burns nói.
"Tuy nhiên, tôi chưa bao giờ nghĩ và đây là quan điểm của cơ quan của tôi, rằng chúng tôi nên bị đe dọa một cách không cần thiết bởi điều đó. Putin là một kẻ bắt nạt. Ông ấy sẽ tiếp tục giương đao", ông Burns nói thêm.
Theo lệnh của Tổng thống Joe Biden, ông Burns đã gặp người đồng cấp Nga Sergey Naryshkin vào cuối năm 2022 để nhắc lại "hậu quả" của việc leo thang hạt nhân, Giám đốc CIA kể lại.
"Chúng tôi đã tiếp tục rất thẳng thắn về điều đó," Burns nói hôm thứ Bảy.
Nhà Trắng đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của CNBC được gửi ngoài giờ làm việc bình thường.
Trong hơn 2 năm kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2/2022, Điện Kremlin thường xuyên phát tín hiệu sẽ cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc chiến.
Những ám chỉ đó đã trở nên lớn hơn kể từ khi Ukraine tấn công vào khu vực Kursk của Nga vào đầu tháng 8, mà ông Putin đã cam kết sẽ phù hợp với một "phản ứng xứng đáng".
Cuộc tấn công Kursk đã thúc đẩy tinh thần cho quân đội Ukraine, ông Burns nói, và đến lượt nó, làm rung chuyển Điện Kremlin: "Nó đã phơi bày một số lỗ hổng của nước Nga và quân đội của Putin".
Học thuyết hạt nhân chính thức của Nga mang tính chất phòng thủ và được thành lập dựa trên nguyên tắc răn đe. Nó cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả một cuộc tấn công bằng vũ khí hạt nhân hoặc vũ khí hủy diệt hàng loạt khác chống lại Nga hoặc các đồng minh, cũng như một cuộc tấn công thông thường đe dọa sự tồn tại của nhà nước Nga.
Nhưng sau khi Ukraine xâm nhập vào Kursk, Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov cho biết hôm Chủ nhật tuần trước rằng Điện Kremlin đang làm việc để sửa đổi bộ luật hạt nhân.
"Có một hướng rõ ràng để điều chỉnh", ông Ryabkov nói, mặc dù ông không nêu chi tiết về việc liệu những thay đổi về học thuyết hạt nhân cuối cùng có được hoàn tất hay không.
Lời bình 12/6/2024 :
1'/ Cuộc chiến trên đất Ukraine đã qua năm thứ 3 . Mức độc quyết liệt gia tăng hằng ngày cùng với kịch tính . Biden và Putin đang đi dần đến điểm tới hạn 1 sát nguy cơ bùng nổ va chẠM VỦ KHÍ HẠT NHÂN CHIẾN THUẬT ./ Thử tưởng , 1 hỏa tiển ,bom mang vủ khí atomic cở 1 kiloton thôi là đủ hủy diệt 5km2 và 30 km2 quanh đó sẽ không còn sự sống . Cuộc chơi sắp đến đỉnh chưa ?/
2/Dường như Tập cận Bình thận trọng cân nhắc giữa mùi tiền và mùi súng . Còn Putin đã lao vào một cuộc đấu súng khá dài với Cao bồi Mỹ truyền tí máu qua Ukraine . Và Putin có lẽ đang khát tiền cũng như các vật liệu cho cuộc chiến mà 12 tháng qua Tập đã tiếp cho dưới gầm bàn . Nay cuộc chới tiếp tục và lớn hơn . Putin đang muốn Tập vào cuộc đấu súng toàn cầu . Nhưng dường như ,Tập với 1 tỷ 4 dân trong đó có 500 triệu quen sống trong văn minh tiền tệ đã 45 năm đang chọn thái độ cẫn trọng .
Những bài học cũ và mới từ Chiến tranh Ukraine
Nguồn: Joseph S. Nye, “Old and new lessons from the Ukraine War”, The Strategist, 07/06/2024
Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương
Hai năm trước, tôi Joseph S. Nye đã phác thảo ra tám bài học rút ra từ cuộc chiến tranh Ukraine. Mặc dù tôi đã cảnh báo rằng còn quá sớm để tự tin về bất kỳ dự đoán nào, nhưng những bài học này vẫn tương đối chính xác.
Vào tháng 2 năm 2022, khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh xâm lược Ukraine, ông dự tính sẽ nhanh chóng chiếm được thủ đô Kyiv và thay đổi chính phủ, giống như những gì Liên Xô đã làm ở Hungary năm 1956 và Tiệp Khắc năm 1968. Nhưng cuộc chiến vẫn đang diễn ra ác liệt, và không ai biết khi nào hoặc nó sẽ kết thúc như thế nào.
Nếu nhìn nhận cuộc xung đột này là “cuộc chiến giành độc lập” của Ukraine, thay vì quá tập trung vào biên giới, thì người Ukraine đã giành chiến thắng. Putin đã phủ nhận Ukraine là một quốc gia có chủ quyền, nhưng hành động của ông chỉ củng cố thêm bản sắc dân tộc Ukraine.
Vậy chúng ta còn rút ra được bài học nào khác?
Thứ nhất, vũ khí cũ và mới bổ sung cho nhau. Bất chấp thành công ban đầu của vũ khí chống tăng trong việc bảo vệ Kyiv, tôi đã cảnh báo một cách chính xác rằng tuyên bố về sự kết thúc của kỷ nguyên xe tăng vẫn còn vội vàng khi chiến trường chuyển từ vùng ngoại ô phía bắc sang các vùng đồng bằng phía đông Ukraine. Tuy nhiên, tôi đã không lường trước được hiệu quả của drone như vũ khí chống tăng và chống hạm, cũng như đã không mong đợi Ukraine có thể đẩy lùi Hải quân Nga khỏi nửa phía tây của Biển Đen. (Pháo binh và mìn cũng đóng một vai trò quan trọng khi cuộc xung đột chuyển sang hình thức chiến chiến hào kiểu CTTG I).
Tiếp theo, răn đe hạt nhân có hiệu quả, nhưng nó phụ thuộc nhiều hơn vào mức độ rủi ro tương đối khi so sánh với năng lực. Phương Tây đã bị răn đe, nhưng chỉ đến một mức độ nhất định. Lời đe dọa hạt nhân của Putin đã khiến các chính phủ NATO không gửi quân (mặc dù có gửi trang thiết bị) đến Ukraine. Nhưng lý do không phải vì Nga có năng lực hạt nhân vượt trội; mà đúng hơn là Putin coi Ukraine là lợi ích quốc gia sống còn của Nga, trong khi các chính phủ phương Tây thì không. Trong khi đó, việc Putin khoa trương vũ lực hạt nhân không ngăn cản phương Tây mở rộng phạm vi vũ khí mà họ cung cấp cho Ukraine; và cho đến nay, phương Tây đã răn đe được Putin tấn công bất kỳ quốc gia NATO nào.
Thứ ba, sự phụ thuộc kinh tế lẫn nhau không ngăn chặn chiến tranh. Một số nhà hoạch định chính sách Đức cho rằng cắt đứt quan hệ thương mại với Nga sẽ tốn kém đến mức không bên nào đối đầu công khai. Nhưng trong khi sự phụ thuộc kinh tế lẫn nhau có thể làm tăng chi phí chiến tranh, nó không nhất thiết ngăn chặn chiến tranh. Quan trọng hơn, sự phụ thuộc kinh tế không cân bằng có thể bị vũ khí hóa bởi bên ít phụ thuộc hơn.
Thứ tư, các biện pháp trừng phạt có thể làm tăng chi phí, nhưng chúng không quyết định kết quả trong ngắn hạn. Hãy nhớ rằng Giám đốc CIA William Burns đã gặp Putin vào tháng 11 năm 2021 và cảnh báo, nhưng vô ích, về các lệnh trừng phạt có thể xảy ra nếu Nga xâm lược. Putin có thể nghi ngờ việc phương Tây có thể duy trì sự đoàn kết toàn cầu về các lệnh trừng phạt, và ông đã đúng. Dầu là một loại hàng hóa có thể thay thế được, và nhiều quốc gia, không chỉ có Ấn Độ, rất vui mừng được nhập khẩu dầu thô giá rẻ của Nga được vận chuyển bằng một đội tàu chở dầu bất thường.
Tuy nhiên, giống như tôi dự đoán hai năm trước, những lo ngại của Trung Quốc về việc bị liên lụy đến các lệnh trừng phạt thứ cấp dường như đã đặt ra một số giới hạn cho sự hỗ trợ của họ đối với Nga. Mặc dù Trung Quốc đã cung cấp các loại công nghệ lưỡng dụng quan trọng (phù hợp cho cả mục đích quân sự hoặc dân sự), nhưng họ đã kiềm chế không gửi vũ khí. Với bức tranh phức tạp này, sẽ cần một thời gian trước khi chúng ta có thể đánh giá đầy đủ tác dụng lâu dài của các biện pháp trừng phạt đối với Nga.
Thứ năm, chiến tranh thông tin có tác động. Chiến tranh hiện đại không chỉ xoay quanh việc ai thắng trên chiến trường; mà còn là ai chiến thắng trong việc kể câu chuyện của mình. Việc tiết lộ cẩn thận các thông tin tình báo của Mỹ về kế hoạch xâm lược của Nga đã chứng tỏ hiệu quả trong việc vạch trần âm mưu mà Putin muốn người châu Âu tin, và nó đóng góp rất lớn vào sự đoàn kết của phương Tây khi cuộc xâm lược diễn ra như dự đoán. Tương tự, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã làm một công việc phi thường trong việc quảng bá câu chuyện của đất nước mình ở phương Tây.
Thứ sáu, cả sức mạnh cứng và sức mạnh mềm đều quan trọng. Mặc dù sức mạnh cứng rắn, cưỡng ép lấn át sức mạnh mềm trong thời gian ngắn, nhưng sức mạnh mềm vẫn đóng vai trò rất lớn. Putin đã thất bại trong bài kiểm tra sức mạnh mềm ngay từ đầu. Sự man rợ trắng trợn của các lực lượng Nga ở Ukraine cuối cùng đã buộc Đức phải hủy bỏ đường ống dẫn khí Nord Stream 2, một kết quả mà nhiều năm gây sức ép của Mỹ đã không đạt được. Ngược lại, Tổng thống Zelensky ngay từ đầu đã dựa vào sức mạnh mềm. Sử dụng kỹ năng diễn xuất của mình để trình bày một bức chân dung hấp dẫn về Ukraine, ông không chỉ giành được sự đồng cảm của phương Tây, mà còn đảm bảo việc cung cấp các trang thiết bị quân sự tạo nền tảng cho sức mạnh cứng.
Thứ bảy, khả năng tấn công mạng không phải là viên đạn bạc. Nga đã sử dụng vũ khí mạng để can thiệp vào lưới điện của Ukraine từ ít nhất là năm 2015, và nhiều nhà phân tích dự đoán rằng một cuộc tấn công mạng quy mô lớn nhằm vào cơ sở hạ tầng và chính phủ của Ukraine sẽ biến bất kỳ cuộc xâm lược nào thành một sự đã rồi. Nhưng trong khi có nhiều cuộc tấn công mạng (được báo cáo) trong cuộc chiến, không có cuộc tấn công nào mang tính quyết định. Khi mạng Viasat của Ukraine bị hack, họ bắt đầu giao tiếp thông qua nhiều vệ tinh nhỏ của Starlink. Với việc huấn luyện và kinh nghiệm chiến trường, khả năng phòng thủ và tấn công mạng của Ukraine vẫn luôn được cải thiện.
Do đó, một bài học khác là sau khi chiến tranh bắt đầu, vũ khí động năng cung cấp cho chỉ huy tính kịp thời, chính xác và đánh giá thiệt hại cao hơn so với vũ khí mạng. Tuy nhiên, chiến tranh điện từ vẫn có thể can thiệp vào các liên kết cần thiết cho việc sử dụng drone.
Cuối cùng, chiến tranh là không thể đoán trước. Bài học quan trọng nhất từ cuộc chiến tranh Ukraine vẫn là một trong những bài học lâu đời nhất. Hai năm trước, nhiều người mong đợi một chiến thắng nhanh chóng của Nga, và chỉ một năm trước, người ta kỳ vọng rất nhiều vào một cuộc phản công mùa hè thắng lợi của Ukraine.
Nhưng như Shakespeare đã viết cách đây hơn bốn thế kỷ, thật nguy hiểm cho một nhà lãnh đạo “tuyên chiến và thả đàn chó săn” (nguyên văn trong tác phẩm của Shakespearre: cry Havoc! and let slip the dogs of war – ND).
Những lợi ích có thể thu vén được từ một cuộc chiến tranh ngắn ngủi là rất hấp dẫn. Putin chắc chắn không bao giờ ngờ rằng mình sẽ bị sa lầy vô thời hạn. Ông ta đã xoay sở để truyền thông cuộc chiến tranh tiêu hao của mình cho người dân Nga trở thành một cuộc đấu tranh yêu nước vĩ đại chống lại phương Tây. Nhưng những con chó săn mà ông ta đã thả ra vẫn có thể quay lại và cắn ông ta.
Joseph S. Nye, Jr, giáo sư danh dự tại Trường Harvard Kennedy và cựu trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, gần đây nhất là tác giả cuốn A Life in the American Century.
Lời dẫn 8/6/2024 Tín hiệu giãn căng thẳng trong 1 chuỗi gây ảnh hưởng chính trị về khả dĩ sử dụng vủ khí hạt nhân ,Khủng bố tâm lý 2 tỷ dân Phương Tây có giá trị hơn cả Phương diện quân ( 3 Quân đoàn ) .
Ông Putin nói Nga không cần dùng vũ khí hạt nhân để thắng ở Ukraine
Việc sử dụng (vũ khí hạt nhân) có thể xảy ra trong trường hợp đặc biệt có mối đe dọa đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Tôi không nghĩ rằng trường hợp như vậy đã xảy ra. Không cần thiết như vậy", ông Putin nói.
Đây được đánh giá là tín hiệu mạnh mẽ nhất của Matxcơva cho đến nay rằng cuộc xung đột nguy hiểm nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai sẽ không leo thang thành chiến tranh hạt nhân.
Dù vậy, ông Putin cho biết ông không loại trừ những thay đổi trong học thuyết hạt nhân của Nga, trong đó đặt ra các điều kiện để sử dụng loại vũ khí này. Ông cũng nói rằng nếu cần thiết, Nga cũng có thể thử vũ khí hạt nhân.
Nga và Mỹ nắm giữ gần 90% vũ khí hạt nhân của thế giới.
Lời bình 6/6/2024 :
Putin xuất thân từ KGB ,là 1 chuyên gia hàng đầu về kỹ thuật gây ảnh hưởng chính trị của KGB vào thời Antropov là sếp KGB rồi lên Tổng bí thư Đảng CS Liên Xô . Trong 2 năm 2023 và 2024 ,cứ 30 ngày là Nga lại dùng chiêu nhá nhứ về đòn hạt nhân . Hiệu quả của trò fake news này thực sự là có . Các giới chính khách và trong người dân Âu ,Mỹ ít nhiều bị ảnh hưởng . Và nó đã góp phần trong việc kéo dài thời gian ra quyết định viện trớ Vủ khí của Mỹ và Nato cho Ukriane . khiến cho Mỹ Âu chần chờ trong việc ủng hộ Ukraine dùng vủ khí của Mỹ và Nato tấn cống sâu vào lãnh thổ Nga . Nay , 5/6/2024 Putin lại trực tiếp chủ trì việc tung hỏa mù về nguy cơ hạt nhân .. Nên chờ xem phương tây phản ứng thế nào .. Nhưng tại sao Putin chọn thời điểm hiện nay - khoảng 5 ngày sau khi Mỹ Nato cho phép Ukraine dùng vủ khí Mỹ đánh vào lãnh thổ Nga và thực sự Ukraine đã triễn khai 5 ngày ,,
Ông Putin nêu kịch bản Nga buộc phải dùng vũ khí hạt nhân
Hôm 5-6, Tổng thống Vladimir Putin viện dẫn học thuyết hạt nhân công bố năm 2020 của Nga để khẳng định nước này có thể sử dụng vũ khí hạt nhân khi chủ quyền bị đe dọa.
Vũ khí hạt nhân của Nga mạnh hơn Mỹ?
Trong cuộc gặp gỡ với báo giới tại thành phố St. Petersburg của Nga hôm 5-6, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhận được câu hỏi về nguy cơ xảy ra chiến tranh hạt nhân, trong bối cảnh lo ngại xung đột leo thang ở châu Âu liên quan đến cuộc chiến Nga - Ukraine, cùng với sự hỗ trợ của phương Tây dành Kiev.
Theo Hãng tin Reuters, ông Putin cảnh báo phương Tây đã sai lầm khi cho rằng Nga sẽ không bao giờ sử dụng vũ khí hạt nhân và nói rằng không nên xem nhẹ học thuyết hạt nhân của Điện Kremlin.
Ông chỉ ra điều kiện để sử dụng vũ khí hạt nhân đã được nêu rõ trong học thuyết an ninh của Matxcơva.
"Vì lý do nào đó, phương Tây tin rằng Nga sẽ chẳng bao giờ sử dụng nó (vũ khí hạt nhân). Hãy nhìn những gì được viết ở đó (học thuyết hạt nhân của Nga). Nếu hành động của ai đó đe dọa đến chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của Nga, chúng tôi cho rằng có thể sử dụng mọi biện pháp theo ý mình", Tổng thống Nga nêu rõ.
Ông Putin cũng tuyên bố ngay cả vũ khí hạt nhân trên chiến trường của Nga cũng mạnh hơn nhiều so với những gì Mỹ đã sử dụng để chống lại Nhật Bản trong Thế chiến 2, theo Hãng tin AP.
Học thuyết hạt nhân được công bố năm 2020 của Nga đặt ra các điều kiện mà theo đó tổng thống Nga sẽ cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân. Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả một cuộc tấn công bằng vũ khí hạt nhân hoặc các vũ khí hủy diệt hàng loạt khác, hoặc đáp trả việc sử dụng vũ khí thông thường chống lại Nga "khi sự tồn tại của đất nước bị đe dọa".
Tập trận hạt nhân chiến thuật
Phát biểu của ông Putin xuất hiện sau khi Mỹ và một số đồng minh phương Tây gần đây đã cho phép Ukraine dùng vũ khí được họ viện trợ để tấn công sâu hơn lãnh thổ Nga.
Trước đó vào tháng 5, Nga và Belarus đã khởi động tập trận hạt nhân chiến thuật, sau khi Tổng thống Nga Putin phát lệnh tập trận sau "các mối đe dọa và tuyên bố khiêu khích" từ giới chức phương Tây.
Vũ khí hạt nhân chiến thuật (hay phi chiến lược) được sử dụng để đạt được lợi ích chiến thuật, cục bộ trên chiến trường. Do đó, nó thường có sức công phá nhỏ hơn vũ khí hạt nhân chiến lược, vốn được thiết kế để hủy diệt các thành phố hàng triệu dân.
Cùng tháng, Tổng cục An ninh Liên bang Nga cáo buộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang lên kịch bản để tiến hành tấn công hạt nhân nhằm vào Nga, do đó nước này có thể cần gia tăng các biện pháp bảo vệ biên giới.
Trước đó vào tháng 3, nói với đài truyền hình Rossiya-1 RIA, ông Putin khẳng định về mặt kỹ thuật, Nga đã sẵn sàng cho chiến tranh hạt nhân.
Vào tháng 2, ông Putin cũng cảnh báo kịch bản xung đột hạt nhân có thể dẫn đến sự hủy diệt của nền văn minh, trong bối cảnh Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố phương Tây "không loại trừ" phương án gửi quân đến Ukraine.
Theo Liên đoàn Các nhà khoa học Mỹ (FAS), Nga hiện có tổng cộng 5.977 đầu đạn hạt nhân, nhiều nhất thế giới, trong đó có khoảng 1.500 đầu đạn không còn biên chế sử dụng. Trong khi đó, Mỹ có 5.428 đầu đạn hạt nhân, Pháp có 290 và Anh có 225.
Các chuyên gia ước tính khoảng 1.500 đầu đạn của Nga đang được triển khai, tức là chúng đang được lắp đặt tại các căn cứ tên lửa, trên máy bay ném bom hoặc trên các tàu ngầm.
Cùng với đó là khoảng 977 đầu đạn chiến lược và 1.912 đầu đạn phi chiến lược (tức chiến thuật) đang được dự trữ, theo tổ chức Bản tin của các nhà khoa học nguyên tử
Tướng Mark Milley (Chủ tịch hội đồng tham mưu liên quân) nói với các bộ trưởng quốc phòng NATO:
“ Có ba kịch bản: một là Ukraine thắng và đuổi quân Nga khỏi lãnh thổ Ukraine;
hai là Nga thắng và Ukraine trở thành một phần Liên bang Nga;
ba là một giải pháp được quốc tế đảm bảo.
Đại sứ Úc John McCarthy gợi ý một thỏa thận như Simla Agreement (1972) giữa Ấn Độ và Pakistan tại Kashmir.
Ngoài ra còn một kịch bản khác là chiến tranh có thể mở rộng thành xung đột không mong muốn giữa Nga và NATO, với nguy cơ chiến tranh hạt nhân. Lâu nay, quan điểm của Putin là nếu không làm chủ được Ukraine thì nước Nga không còn là một cường quốc. Nga có nguy cơ trở thành một cường quốc khu vực, nhưng có khả năng đe dọa hủy diệt hạt nhân. Là sỹ quan KGB, Putin biết khai thác tối đa hiệu quả tâm lý của trò chơi “bên miếng hố chiến tranh”. Đó là nước cờ hiệu quả trong thế bí.
Henry Kissinger đã nói từ năm ngoái, “kết thúc chiến tranh, phải có chỗ cho Ukraine và phải có chỗ cho Nga”. Ông cũng thừa nhận rằng Nga có thể tự tách mình khỏi Châu Âu. Nhưng liệu Nga có còn tồn tại như một cường quốc hay không? Theo học giả Walter Russell Mead, hậu quả của việc đó rất lớn, xô đẩy Nga vào khủng hoảng bản sắc với hệ quả chính trị khó lường. Một nước Nga suy tàn có thể nguy hiểm hơn một nước Nga đang trỗi dậy.
Sự tức giận ở Moscow sau khi Ukraine cho phép tấn công Nga bằng vũ khí phương Tây
Nga cáo buộc NATO và Mỹ "kích động một mức độ căng thẳng mới" sau khi Mỹ và Đức trở thành đồng minh mới nhất cho phép quân đội Ukraine sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp để tấn công các mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga.
Người phát ngôn Berlin cho biết Đức tin rằng Ukraine có quyền tự vệ trước Nga, đặc biệt là trước các cuộc tấn công xuyên biên giới vào thành phố lớn thứ hai Kharkiv.
Các quan chức Mỹ cho biết vũ khí do Mỹ cung cấp có thể được sử dụng để chống lại hỏa lực của Nga gần khu vực Kharkiv, nơi các lực lượng Nga đang "đánh họ hoặc chuẩn bị tấn công họ".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết quyết định này sẽ giúp bảo vệ dân thường sống trong các ngôi làng gần biên giới Nga.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết các nước NATO, đặc biệt là Mỹ và một số nước châu Âu, đã "bước vào một vòng căng thẳng leo thang mới và họ đang làm điều này một cách có chủ ý", hãng thông tấn TASS dẫn lời.
"Họ đang bằng mọi cách có thể kích động Ukraine tiếp tục cuộc chiến vô nghĩa này".
Các lực lượng Nga đã giành được nhiều thắng lợi ở khu vực Kharkiv trong những tuần gần đây sau một cuộc tấn công bất ngờ trong khu vực, gần biên giới với Nga.
Anh và Pháp đã báo hiệu rằng họ sẵn sàng nới lỏng các hạn chế đối với Ukraine tấn công các địa điểm quân sự trên lãnh thổ Nga, trước khi Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết vào tối thứ Năm rằng vũ khí do Mỹ cung cấp có thể được sử dụng.
Tuy nhiên, một quan chức Mỹ nói với BBC: "Chính sách của chúng tôi liên quan đến việc cấm sử dụng Hệ thống Tên lửa Chiến thuật Lục quân (ATACMS) hoặc các cuộc tấn công tầm xa bên trong lãnh thổ Nga không thay đổi".
Phát ngôn viên chính phủ Đức Steffen Hebestreit cho biết hôm thứ Sáu rằng Berlin "cùng bị thuyết phục" rằng Ukraine có quyền tự vệ trước cuộc tấn công của Nga.
"Để làm được điều này, họ cũng có thể sử dụng vũ khí được cung cấp cho mục đích này phù hợp với các nghĩa vụ pháp lý quốc tế của mình; bao gồm cả những thứ do chúng tôi cung cấp", ông nói.
Đức vẫn chưa cung cấp cho Ukraine tên lửa Taurus mạnh mẽ, trong khi Anh đã cung cấp tên lửa Storm Shadow và Pháp đã bàn giao tên lửa hành trình Scalp.
Nga tuyên bố hôm thứ Sáu rằng họ đã đẩy lùi lực lượng Ukraine tới 9km (6 dặm) từ biên giới ở khu vực Kharkiv, nói thêm rằng họ hiện đang kiểm soát những ngọn đồi gần làng Lyptsi. Kharkiv cách biên giới Nga chưa đầy 30km.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lặp lại thông điệp từ đầu tuần này rằng Mỹ sẽ tiếp tục làm những gì họ đã làm cho đến bây giờ, "đó là, khi cần thiết, thích nghi và điều chỉnh".
Ông đã nói chuyện với các phóng viên tại một cuộc họp của các ngoại trưởng NATO ở Prague, nơi Tổng thư ký liên minh, Jens Stoltenberg, hoan nghênh quyết định nới lỏng các hạn chế đối với việc sử dụng vũ khí của Ukraine.
Các đồng minh NATO cũng đặt ra câu hỏi về khả năng máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất được triển khai qua biên giới Nga.
Các phi công Ukraine đã được huấn luyện về F-16 trong những tháng gần đây và những chiếc máy bay đầu tiên dự kiến sẽ đến Ukraine vào mùa hè này.
Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch, Troels Lund Poulsen, nói rằng F-16 của họ có thể được sử dụng để nhắm mục tiêu vào các kho vũ khí ở Nga mà ông mô tả là mục tiêu hợp pháp.
Đan Mạch sẽ bàn giao 19 chiếc F-16 cho Ukraine vào mùa hè này và Ngoại trưởng Lars Lokke Rasmussen nói rõ: "Đây không phải là lý do để Ukraine sử dụng F-16 để thực hiện các cuộc tấn công tùy tiện vào Nga".
Hôm thứ Sáu, Thủ tướng Mette Frederiksen từ chối xác nhận rằng F-16 của Đan Mạch có thể được sử dụng trên lãnh thổ Nga. Bà cho biết các máy bay đã rất gần với việc bay qua Ukraine, nhưng "chúng tôi sẽ không đi sâu vào chi tiết".
Hà Lan đã tránh đưa ra bất kỳ tuyên bố rõ ràng nào về F-16. Ngoại trưởng Hanke Bruins Slot chỉ xác nhận rằng chính phủ Hà Lan sẽ "cho phép Ukraine sử dụng vũ khí trên đất Nga nếu nước này tự vệ hoàn toàn", phù hợp với hiến chương Liên Hợp Quốc.
Tổng thống Bỉ Alexander De Croo đã loại trừ khả năng cho phép Ukraine sử dụng F-16 thay vì Nga khi ông gặp Tổng thống Zelensky vào đầu tuần này. Ông De Croo đã gặp Tổng thống Biden tại Nhà Trắng vào thứ Sáu.
Các quan chức Nga đã thể hiện rõ sự tức giận của họ trước viễn cảnh F-16 được sử dụng trên lãnh thổ của họ. Ngoại trưởng Sergei Lavrov nói rằng F-16 sẽ bị phá hủy giống như bất cứ thứ gì khác do NATO cung cấp và sẽ không thay đổi tình hình.
Tuy nhiên, vì F-16 từ lâu đã được sử dụng trong "cái gọi là nhiệm vụ hạt nhân chung" của NATO, ông cảnh báo rằng việc cung cấp chúng cho Kyiv chỉ có thể được coi là "một tín hiệu có chủ ý từ NATO liên quan đến vũ khí hạt nhân"
Putin và Tập Cận Bình không còn quan hệ đối tác bình đẳng
Laura Bicker,BBC News, phóng viên Trung Quốc
Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Vladimir Putin tới Trung Quốc trong tuần này là một sự phô trương sức mạnh. Đó là cơ hội để Tổng thống Nga chứng minh với thế giới rằng ông có một đồng minh mạnh mẽ trong góc của mình.
Nhà lãnh đạo Nga được nhiều người coi là kẻ bị ruồng bỏ sau khi ra lệnh xâm lược Ukraine. Nhưng đối với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông là một đối tác quan trọng trong việc tìm kiếm một trật tự thế giới mới không do Mỹ dẫn dắt.
Và ông Tập đã chào đón vị khách của mình. Ông trải thảm đỏ, ban nhạc chơi những bài hát cũ của Hồng quân, và những đứa trẻ cổ vũ chào đón cả hai nhà lãnh đạo khi họ đi dạo qua Quảng trường Thiên An Môn. Thậm chí còn có một cái ôm ngắn ngủi cho các máy ảnh.
Truyền thông nhà nước Nga và Trung Quốc tập trung nhiều vào tình bạn thân thiết giữa hai nhà lãnh đạo. Nhưng trên thực tế, đây không còn là sự hợp tác bình đẳng.
Ông Putin đến Trung Quốc với mong muốn Bắc Kinh tiếp tục giao dịch với một nước Nga bị trừng phạt nặng nề và bị cô lập. Những tuyên bố của anh ta chứa đầy giọng điệu mật ong và những cụm từ tâng bốc.
Anh ấy nói rằng gia đình anh ấy đang học tiếng Quan Thoại - điều này đặc biệt đáng chú ý vì anh ấy rất hiếm khi nói về con cái của mình ở nơi công cộng.
Ông tuyên bố rằng ông và ông Tập "thân thiết như anh em" và tiếp tục ca ngợi nền kinh tế Trung Quốc, nói rằng nó đang "phát triển nhảy vọt, với tốc độ nhanh". Điều này có thể sẽ phù hợp với các quan chức Bắc Kinh lo lắng về một nền kinh tế chậm chạp.
Nhưng bản thân ông Tập cũng không lặp lại giọng điệu của những lời khen ngợi cao cả này. Thay vào đó, những nhận xét của ông chiếu lệ hơn - thậm chí nhạt nhẽo. Ông Putin là một "người bạn tốt và một người hàng xóm tốt". Đối với Trung Quốc, lễ chào đón và thể hiện sự đoàn kết là vì lợi ích của họ, nhưng khen ngợi vị khách của mình thì không.
Cuộc chiến tốn kém ở Ukraine, chưa có dấu hiệu kết thúc, đã thay đổi mối quan hệ của họ, phơi bày những điểm yếu trong quân đội và nền kinh tế Nga. Ông Tập sẽ biết rằng ông hiện đang nắm quyền.
Cuộc chiến đã cô lập Nga. Quan hệ của Trung Quốc với phương Tây có thể căng thẳng, nhưng Bắc Kinh đã không tự cắt đứt với thế giới như Nga, cũng không muốn.
Trong khi các tuyên bố công khai có thể thiếu nhiệt tình, Chủ tịch Tập Cận Bình đã gợi ý về tầm quan trọng mà Trung Quốc đặt vào mối quan hệ.
Ông mời ông Putin đến dinh thự chính thức của mình, Trung Nam Hải. Rất ít nhà lãnh đạo có được vinh dự đó - Tổng thống Mỹ Barack Obama nằm trong số đó vào năm 2014, khi mối quan hệ giữa hai người đang ở mức tốt nhất.
Chủ tịch Tập Cận Bình đang cố gắng cân bằng tốt - ông muốn duy trì liên minh với ông Putin, đồng thời biết rằng mối quan hệ chặt chẽ với một kẻ bị cô lập sẽ gây nguy hiểm cho mối quan hệ ổn định của ông với phương Tây mà ông cần để giúp nền kinh tế ốm yếu của mình.
Thực tế là, chuyến thăm này là tất cả về tiền: Ông Putin cần sự hỗ trợ của Trung Quốc cho cuộc chiến của ông ở Ukraine.
Thành phần đoàn tùy tùng của nhà lãnh đạo Nga là một dấu hiệu cho thấy những gì ông hy vọng sẽ nhận được từ chuyến đi: ông mang theo thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga, bộ trưởng tài chính và cố vấn kinh tế của ông.
Tuyên bố chung được đưa ra để đánh dấu chuyến thăm cũng chứa đựng một số ý tưởng bắt mắt để tăng cường thương mại - xây dựng một cảng trên một hòn đảo mà hai nước từng tranh cãi trong hơn 100 năm và nói chuyện với Triều Tiên để xem liệu tàu Trung Quốc có thể di chuyển qua một con sông quan trọng để đến Biển Nhật Bản hay không.
Nó đã đề cập đến từ "hợp tác" 130 lần
SỰ LỰA CHỌN GIẢI PHÁP đầu thế kỷ 21- MÙI TIỀN HAY MÙI SÚNG
I . NHÌN LẠI XƯA NAY
Vài thập kỷ gần đây ( 1991-2021) thực sự là kỷ nguyên hòa bình dài nhất trong 500 năm lịch sử nhân loại cận đại .Trong khi trong các xã hội nông nghiệp sơ khai, bạo lực do con người gây ra lên tới 15% tổng số người chết, và trong thế kỷ XX, nó gây ra 5%, thì ngày nay nó chỉ chiếm 1 %. Tuy nhiên, kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, Tình hình đang xấu đi nhanh chóng,làm nóng lại chạy đua vủ trang và chi tiêu quân sự đang tăng vọt… Cái gì đến đã đến : Ngày 26/2/2022 đánh dấu sự khởi đầu của Cuộc chiến Giữa Nga và Ukraine với nguy cơ không thể xem nhẹ dẫn đến Thế chiến 3 trong 25 năm thứ 2 của thế kỷ 21 .
Cả dân thường và các chuyên gia đều lo sợ rằng cũng giống như năm 1914, vụ sát hại một thần đồng người Áo đã châm ngòi cho Chiến tranh thế giới thứ nhất, vì vậy vào năm 2018, một số sự cố ở sa mạc Syria hoặc một động thái không khôn ngoan ở bán đảo Triều Tiên có thể châm ngòi cho một cuộc xung đột toàn cầu. Trong bối cảnh căng thẳng đang gia tăng trên thế giới, và tính cách của các nhà lãnh đạo ở Washington, Bình Nhưỡng và một số nơi khác, chắc chắn là có nguyên nhân để lo ngại. Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt chính giữa năm 2018 và năm 1914.
Đặc biệt, vào năm 1914, chiến tranh có sức hấp dẫn lớn đối với giới tinh hoa trên toàn thế giới vì họ có nhiều ví dụ cụ thể về cách các cuộc chiến thành công đã góp phần vào sự thịnh vượng kinh tế và quyền lực chính trị. Ngược lại, trong năm 2018 các cuộc chiến thành công dường như là một thử thách mong manh có nguy cơ tuyệt chủng.
Từ thời người Assyria và nhà Tần, các đế chế lớn thường được xây dựng thông qua các cuộc chinh phạt bạo lực. Năm 1914 cũng vậy, tất cả các cường quốc đều có được vị thế của các cuộc chiến tranh thành công. Chẳng hạn, Đế quốc Nhật Bản trở thành cường quốc khu vực nhờ chiến thắng trước Trung Quốc và Nga; Đức trở thành con sói hàng đầu của châu Âu sau chiến thắng trước Áo-Hungary và Pháp; và Anh đã tạo ra đế chế lớn nhất và thịnh vượng nhất trên thế giới thông qua một loạt các cuộc chiến tranh nhỏ huy hoàng trên khắp hành tinh. Vì vậy, vào năm 1882, Anh xâm lược và chiếm đóng Ai Cập, chỉ mất có năm mươi bảy binh sĩ trong Trận chiến quyết định của Tel el-Kebir.3 Trong khi những ngày của chúng ta chiếm đóng một quốc gia Hồi giáo là cơn ác mộng của phương Tây, theo Tel el-Kebir mà người Anh phải đối mặt kháng chiến vũ trang ít, và trong hơn sáu thập kỷ đã kiểm soát Thung lũng sông Nile và Kênh đào Suez quan trọng. Các cường quốc châu Âu khác bắt chước người Anh, và bất cứ khi nào các chính phủ ở Paris, Rome hoặc Brussels dự tính đặt những chiếc ủng trên đất Việt Nam, Libya hoặc Congo, nỗi sợ duy nhất của họ là ai đó có thể đến đó trước.
Ngay cả Hoa Kỳ cũng sở hữu vị thế cường quốc của mình nhờ các hoạt động quân sự hơn là doanh nghiệp kinh tế đơn thuần. Năm 1846, nó xâm lược Mexico, và chinh phục California, Nevada, Utah, Arizona, New Mexico và các phần của Colorado, Kansas, Wyoming và Oklahoma. Hiệp ước hòa bình cũng xác nhận việc Mỹ sáp nhập Texas trước đó. Khoảng 13.000 binh sĩ Mỹ đã chết trong cuộc chiến, con số này đã tăng thêm 2,3 triệu km vuông cho Hoa Kỳ (nhiều hơn tổng diện tích của Pháp, Anh, Đức, Tây Ban Nha và Ý) .Đó là món hời của thiên niên kỷ.
Năm 1914, giới tinh hoa ở Washington, London và Berlin biết chính xác một cuộc chiến thành công trông như thế nào và có thể thu được bao nhiêu từ nó. Ngược lại, vào năm 2018, giới tinh hoa toàn cầu có lý do chính đáng để nghi ngờ rằng loại chiến tranh này có thể đã tuyệt chủng.
Mặc dù một số nhà độc tài thế giới thứ ba và các tổ chức phi nhà nước vẫn cố gắng phát triển mạnh mẽ thông qua chiến tranh, nhưng có vẻ như các cường quốc không còn biết cách làm như vậy.
Chiến thắng vĩ đại nhất trong ký ức sống - của Hoa Kỳ trước Liên Xô - đã đạt được mà không có bất kỳ cuộc đối đầu quân sự lớn nào. Sau đó, Hoa Kỳ đã có được hương vị thoáng qua của vinh quang quân sự kiểu cũ trong Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất, nhưng điều này chỉ khiến nước này lãng phí hàng nghìn tỷ USD vào những thất bại quân sự nhục nhã ở Iraq và Afghanistan.
Trung Quốc, cường quốc đang lên vào đầu thế kỷ XXI, đã cố gắng tránh tất cả các cuộc xung đột vũ trang kể từ cuộc xâm lược thất bại vào Việt Nam năm 1979, và sự đi lên của nó hoàn toàn phụ thuộc vào các yếu tố kinh tế. Trong đó, nó không mô phỏng các đế quốc Nhật Bản, Đức và Ý của thời kỳ trước năm 1914, mà là các kỳ tích kinh tế của Nhật Bản, Đức và Ý trong thời kỳ sau năm 1945. Trong tất cả những trường hợp này, sự thịnh vượng kinh tế và ảnh hưởng địa chính trị đã đạt được mà không cần phải nổ súng.
Ngay cả ở Trung Đông – vỏ đài đánh đấm của thế giới - các cường quốc trong khu vực không biết cách tiến hành các cuộc chiến tranh thành công. Iran không thu được gì từ cuộc tắm máu kéo dài trong Chiến tranh Iran-Iraq, và sau đó tránh tất cả các cuộc đối đầu quân sự trực tiếp. Người Iran cung cấp tài chính và chi viện cho các phong trào địa phương từ Iraq đến Yemen, đồng thời cử Lực lượng Vệ binh Cách mạng của họ đến giúp các đồng minh của họ ở Syria và Lebanon, nhưng cho đến nay họ vẫn thận trọng không xâm lược bất kỳ quốc gia nào. Iran gần đây đã trở thành bá chủ khu vực không phải do bất kỳ chiến thắng rực rỡ nào trên chiến trường, mà là mặc nhiên. Hai kẻ thù chính của nước này - Mỹ và Iraq - bị lôi kéo vào một cuộc chiến tàn phá cả Iraq và sự hứng thú của người Mỹ đối với các vũng lầy Trung Đông, do đó để lại Iran một mình tận hưởng chiến lợi phẩm.
Cũng có thể nói như vậy về Israel. Cuộc chiến thành công cuối cùng của nó được tiến hành vào năm 1967. Kể từ đó Israel thịnh vượng mặc dù trải qua nhiều cuộc chiến tranh, không phải nhờ chúng.
Hầu hết các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng đều mang lại cho nó những gánh nặng kinh tế nặng nề và những trách nhiệm chính trị tê liệt. Giống như Iran, Israel gần đây đã cải thiện vị trí địa chính trị của mình không phải bằng cách tiến hành các cuộc chiến tranh thành công, mà bằng cách tránh các cuộc phiêu lưu quân sự. Trong khi chiến tranh tàn phá những kẻ thù hàng đầu của Israel ở Iraq, Syria và Libya, Israel vẫn xa cách.
Không bị cuốn vào cuộc nội chiến Syria được cho là thành tựu chính trị lớn nhất của Netanyahu (tính đến tháng 3 năm 2018). Nếu muốn, Lực lượng Phòng vệ Israel có thể chiếm Damascus trong vòng một tuần, nhưng Israel sẽ thu được gì từ đó? Việc IDF chinh phục Gaza và lật đổ chế độ Hamas thậm chí còn dễ dàng hơn, nhưng Israel đã nhiều lần từ chối làm như vậy. Đối với tất cả sức mạnh quân sự của mình và đối với tất cả những luận điệu diều hâu của các chính trị gia Israel, Israel biết rằng có rất ít chiến thắng từ chiến tranh. Giống như Mỹ, Trung Quốc, Đức, Nhật Bản và Iran, Israel dường như hiểu rằng trong thế kỷ XXI, chiến lược thành công nhất là tọa sơn quan hổ đấu .
Mặc dù một số nhà độc tài thế giới thứ ba và các tổ chức phi nhà nước vẫn cố gắng phát triển mạnh mẽ thông qua chiến tranh, nhưng có vẻ như các cường quốc không còn biết cách để làm như vậy. Cho đến nay, cuộc xâm lược thành công duy nhất của một cường quốc trong thế kỷ XXI là cuộc chinh phục Crimea của Nga. Vào tháng 2 năm 2014, các lực lượng Nga xâm lược nước láng giềng Ukraine và chiếm đóng bán đảo Crimea, sau đó được sáp nhập vào Nga. Hầu như không có bất kỳ cuộc giao tranh nào, Nga đã giành được lãnh thổ quan trọng về mặt chiến lược, đánh vào nỗi sợ hãi đối với các nước láng giềng và tái thiết lập mình thành một cường quốc trên thế giới.
Tuy nhiên, cuộc chinh phục đã thành công nhờ một bối cảnh đặc biệt. Cả quân đội Ukraine và người dân địa phương đều không thể hiện nhiều phản kháng đối với người Nga, trong khi các cường quốc khác không can thiệp trực tiếp vào cuộc khủng hoảng. Những hoàn cảnh này sẽ khó có thể tái hiện ở những nơi khác trên thế giới. Nếu điều kiện tiên quyết cho một cuộc chiến tranh thành công là không có kẻ thù sẵn sàng chống lại kẻ xâm lược, thì điều đó làm hạn chế nghiêm trọng các cơ hội sẵn có. Thật vậy, khi Nga tìm cách tái tạo thành công ở Crimea ở các khu vực khác của Ukraine, nước này đã vấp phải sự phản đối gay gắt hơn đáng kể, và cuộc chiến ở miền Đông Ukraine sa vào bế tắc không hiệu quả. Tệ hơn nữa (theo quan điểm của Moscow), cuộc chiến đã khơi dậy cảm xúc chống Nga ở Ukraine và biến đất nước đó từ một đồng minh thành kẻ thù không đội trời chung.
Cũng giống như thành công trong Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất đã thúc đẩy Hoa Kỳ xâm phạm quá mức ở Iraq, thành công ở Crimea năm 2014 đã thúc đẩy Nga tiếp cận quá mức ở Ukraine. Tổng hợp lại, các cuộc chiến của Nga ở Kavkaz và Ukraine vào đầu thế kỷ XXI khó có thể được mô tả là rất thành công. Mặc dù họ đã nâng cao uy tín của Nga với tư cách là một cường quốc, nhưng họ cũng làm gia tăng sự ngờ vực và thù địch đối với Nga, và về mặt kinh tế, họ là một doanh nghiệp thua lỗ. Các khu du lịch ở Crimea và các nhà máy mục nát từ thời Liên Xô ở Luhansk và Donetsk khó có thể cân bằng giá tài trợ cho chiến tranh, và chúng chắc chắn không bù đắp được chi phí bay vốn và các lệnh trừng phạt quốc tế.
Để nhận ra những hạn chế trong chính sách của Nga, người ta chỉ cần so sánh tiến bộ kinh tế to lớn của Trung Quốc hòa bình trong 40 năm qua với sự trì trệ kinh tế của nước Nga ‘chiến thắng’ trong cùng thời kỳ.Mặc dù vậy, bản thân giới tinh hoa Nga có lẽ cũng nhận thức rõ về những chi phí và lợi ích thực sự của các cuộc phiêu lưu quân sự của họ, đó là lý do tại sao cho đến 2021 họ vẫn rất cẩn thận để chưa leo thang chúng. Nga đã tuân theo nguyên tắc sân chơi: "chọn đứa nào yếu nhất và đừng đánh nó quá nhiều, kẻo giáo viên can thiệp".
Ngay cả khi chiến tranh vẫn là một hoạt động kinh doanh không sinh lời trong thế kỷ XXI, điều đó sẽ không mang lại cho chúng ta một sự đảm bảo tuyệt đối về hòa bình. Chúng ta đừng bao giờ đánh giá thấp sự ngu ngốc của con người. Cả trên bình diện cá nhân và tập thể, con người có xu hướng tham gia vào các hoạt động tự hủy hoại bản thân.
Vào năm 1939, chiến tranh có lẽ là một động thái phản tác dụng đối với các cường quốc phe Trục - nhưng nó không cứu được thế giới. Một trong những điều đáng kinh ngạc về Chiến tranh thế giới thứ hai là sau cuộc chiến, các cường quốc bại trận lại thịnh vượng hơn bao giờ hết. Hai mươi năm sau khi quân đội bị tiêu diệt hoàn toàn và đế chế hoàn toàn sụp đổ, người Đức, Ý và Nhật Bản đang tận hưởng mức sung túc chưa từng có. Vậy tại sao họ lại tham chiến ngay từ đầu? Tại sao họ lại gây ra cái chết và sự hủy diệt không cần thiết cho hàng triệu người? Tất cả chỉ là một tính toán sai lầm ngu ngốc. Vào những năm 1930, các tướng lĩnh, đô đốc, nhà kinh tế và nhà báo Nhật Bản đã đồng tình rằng nếu không có sự kiểm soát đối với Triều Tiên, Mãn Châu và bờ biển Trung Quốc, Nhật Bản sẽ bị đình trệ kinh tế. Tất cả đều sai. Trên thực tế, phép màu kinh tế nổi tiếng của Nhật Bản chỉ bắt đầu sau khi Nhật Bản mất tất cả các cuộc chinh phục đại lục.
II / LỐI MÒN ĐẾN THẾ CHIẾN HAY BÀI HỌC ĐẦU THẾ KỶ 21
Mãi cho đến tháng 2/2022 , nhân loại vẫn tiếp tục giử được sự cân nhắc ,cẩn trọng ,kiềm chế và khôn ngoan trong toan tính và hành động chiến tranh . Nhưng chỉ trong vài tuần ngắn ngủi của mùa xuân năm 2022 , Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine bùng nổ dưới tên gọi là chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga.
"Kể từ khi Liên Xô tan rã, toàn bộ khu vực trung tâm của châu Âu và biên giới Nga đã chào đón một cuộc tái cấu trúc lớn. Từ góc nhìn của Moscow, dường như Mỹ đang cố gắng tạo ra tầm ảnh hưởng ở toàn bộ khu vực này, và đó là điều chạm tới giới hạn chịu đựng của Nga. Do vậy, việc Washington ủng hộ Ukraine vào NATO ngay thời điểm căng thẳng leo thang là không khôn Ngoan.Nếu Ukraine được kết nạp vào NATO, liên minh này phải đưa quân tham chiến theo Điều 5 của Hiệp ước thành lập tổ chức. Nếu trường hợp này xảy ra, xung đột Ukraine sẽ leo thang thành Chiến tranh thế giới thứ 3, một kịch bản không ai mong muốn.
Ở Phương Tây ,Có hai loại chính sách thực dụng khi nói đến cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, hiện đã kéo dài một cách đau đớn qua mốc 25 tháng. Nhiều học giả Mỹ , Âu Châu và hầu hết các cơ quan chính sách đối ngoại tin rằng Ukraine phải được hỗ trợ bằng mọi giá và rất có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại sự xâm lược kiên quyết và khủng khiếp của Nga.. Họ cho rằng Mỹ nên tiếp tục tích cực trang bị vũ khí cho Ukraine, với 60 tỷ USD được coi là khoản trả trước chứ không phải là đợt tài trợ cuối cùng.
Mỹ và phương Tây không mạo hiểm với việc cho Ukraine gia nhập NATO. Ảnh: WN
Cũng theo Kissinger cựu Ngoại trưởng Mỹ và những học giả ,chuyên gia có khuynh hướng thực tế thì không đánh giá cao khả năng đạt được một thỏa thuận với Tổng thống Putin. Tuy vậy, Mỹ và phương Tây vẫn phải nỗ lực "tìm kiếm cơ hội cho một thỏa thuận đảm bảo quyền tự do của Ukraine, giữ quốc gia này là một phần của châu Âu".
"Sớm hay muộn, Nga và phương Tây cũng sẽ phải đàm phán. Trong môi trường đặc mùi vũ khí hạt nhân hiện nay, các cuộc đối thoại rõ ràng là một biện pháp hay hơn trực tiếp giao tranh ở tiền tuyến", ông Kissinger cho hay.
Gần 18 tháng sau cuộc chiến Ukraine Nga bùng nổ ,ngày 30/9/2023, Tổng thống Ukraine Vladimyr Zelensky đã ký đơn gia nhập NATO . Tuy vậy, Tổng thư ký Jens Stoltenberg nói rằng việc Ukraine gia nhập NATO cần có sự đồng thuận của tất cả 30 thành viên trong liên minh.
Về phía Mỹ, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan tuyên bố, nỗ lực gia nhập NATO của Ukraine nên được thực hiện "vào thời điểm khác". Các chuyên gia chính trị nhận định, động thái của NATO và Mỹ là "gáo nước lạnh" với Ukraine, nhưng cũng làm dịu phần nào căng thẳng với Nga.
Trong suốt 18 tháng năm 2022 và đầu năm 2023, Chính phủ Mỹ rỏ ràng đã nghe theo Tham vấn từ nhóm tinh hoa về Chính sách thực dụng là loại được thực hiện bởi kiến trúc sư của thuật ngữ, Henry Kissinger. Vào năm 2023 , 99 tuổi, cựu Ngoại trưởng Mỹ vẫn là một tiếng nói nổi bật về các vấn đề đối ngoại, cùng với một trí thức công chúng mà ông thường xuyên xung đột trong quá khứ, Noam Chomsky, 93 tuổi, trong việc đưa ra một cái nhìn khác về cuộc chiến ở Ukraine.
Các cuộc đàm phán cần phải bắt đầu …trước khi cuộc chiến tạo ra những biến động và căng thẳng sẽ không dễ dàng vượt qua. Lý tưởng nhất, đường phân chia nên là sự trở lại nguyên trạng trước đây", Năm 2022 ông Kissinger phát biểu tại một cuộc họp ở Davos gần đây. "Theo đuổi cuộc chiến vượt quá thời điểm đó sẽ không phải là về tự do của Ukraine, mà là một cuộc chiến mới chống lại chính Nga".
Vào tháng Tư, Chomsky đã đưa ra một đánh giá tương tự, khiến nhiều nhà bình luận trên toàn phổ chính trị tức giận. "Về cơ bản có hai lựa chọn. Một lựa chọn là theo đuổi chính sách mà chúng ta hiện đang theo đuổi ... để chiến đấu với Nga đến người Ukraine cuối cùng. Và vâng, chúng tôi có thể theo đuổi chính sách đó với khả năng xảy ra chiến tranh hạt nhân", ông Chomsky nói với Current Affairs. "Hoặc chúng ta có thể đối mặt với thực tế rằng giải pháp thay thế duy nhất là một giải pháp ngoại giao, điều này sẽ xấu xí - nó sẽ cho Putin và vòng tròn hẹp của ông ta một lối thoát. Nó sẽ nói, "Đây là cách bạn có thể thoát ra mà không phá hủy Ukraine và tiếp tục hủy diệt thế giới."
Chomsky đã gây ra sự phẫn nộ nhiều hơn bởi vì ông là một người khổng lồ của cánh tả chống đế quốc. Khi tuyên bố rằng Ukraine nên đưa ra một số nhượng bộ cho một kẻ xâm lược, ông đã bị chỉ trích là một kẻ đạo đức giả và thậm chí là một người xin lỗi Vladimir Putin.
Nhưng Kissinger cũng làm rất nhiều người khó chịu, đặc biệt là những người theo chủ nghĩa quốc tế ở Mỹ, những người coi cuộc kháng chiến anh hùng của Ukraine là một cuộc đấu tranh lớn hơn cho nền dân chủ chống lại nước Nga toàn trị. Làm sao có ai dám đề nghị Ukraine đàm phán hòa bình không theo các điều khoản của mình khi họ đã chiến đấu dũng cảm trong một thời gian dài?
Mặc dù cả hai lập luận của Chomsky và Kissinger đều không được nhiều người ưa chuộng, nhưng cuối cùng đó vẫn là những phân tích gắn bó nhất với thực tế. Vâng, Nga đã gây ra cuộc chiến này và nên gặt hái sự trừng phạt cho nó. Putin là một nhà độc tài giết người. Viện trợ quân sự của Mỹ chắc chắn đã cho phép Ukraine, một quốc gia từng vượt trội, chiến đấu hết mình. Rất có thể có những hậu quả đối với việc tràn ngập một quốc gia trước đây nổi tiếng về tham nhũng chính trị với hàng tỷ đô la vũ khí tương đối không được tính đến, nhưng đây là cái giá mà Lầu Năm Góc và những người ủng hộ nó trong giới truyền thông và chính sách đối ngoại dường như sẵn sàng trả.
Tuy nhiên, sự hồi sinh của NATO, sự đoàn kết khuấy động của phương Tây và sự gia tăng nhiệt tình ủng hộ Ukraine ở các khu vực tự do của Mỹ không thể che giấu sự thật đáng lo ngại của cuộc chiến, vốn là một bế tắc mà Nga chưa sẵn sàng rút lui.
Quân đội Nga đang chuẩn bị dư luận và thực lực ( với sự hậu thuẫn ngấm ngầm từ Trung Hoa …) để tiến vào châu Âu trong tiếng vang của chủ nghĩa đế quốc tương tự như Hitler những năm 1940 . Nga đang đạt được những bước tiến ổn định ở miền đông Ukraine, Nga dường như vẫn chưa từ bỏ các kế hoạch tham vọng nguy hiểm nhất của mình đối với đất nước - tiếp quản Kyiv sau đó thay đổi chế độ nhanh chóng - và đang tiến tới hoàn tất giải quyết để kiểm soát Donbass.
Vấn đề với những lời cầu xin dường như không đáy về việc cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine là với họ, một kết thúc khả thi cho cuộc chiến ngày càng xa tầm với. Mặc dù nhiều nhà phân tích và chuyên gia chính sách đối ngoại Mỹ tin rằng kết quả duy nhất có thể chấp nhận được của cuộc chiến là tự do hoàn toàn cho Ukraine và đẩy lùi hoàn toàn các lực lượng Nga, nhưng điều này vẫn rất khó xảy ra và có thể khiến thế giới gặp nguy hiểm hơn nữa.
Đó là lập luận của các học giả chính khách theo khuynh hướng Kissinger, và đó là một lập luận phải được chú ý.
Nếu những lợi ích quân sự do Mỹ hậu thuẫn cho Ukraine chỉ là thoáng qua và chỉ làm tăng khả năng xảy ra một vụ va chạm tàn khốc hơn giữa NATO và Nga, liệu Ukraine có nên tiếp tục nhận tên lửa của Mỹ?
Đây là tình thế tiến thoái lưỡng nan mà cả Mỹ và Châu Âu phải đối mặt. Những cú sốc kinh tế của cuộc chiến không thể bị bác bỏ nữa. Giá năng lượng tăng vọt trên toàn cầu đang gây bất ổn cho các quốc gia giàu có và bấp bênh. Nạn đói hàng loạt đang rình rập - Nga đang mắc kẹt hàng chục triệu tấn ngũ cốc ở Ukraine, một trong những vựa bánh mì lớn nhất thế giới. Thông thường, Nga và Ukraine chiếm 1/4 lượng ngũ cốc được giao dịch quốc tế. Ngay cả trước chiến tranh, những căng thẳng về nguồn cung lương thực toàn cầu đã xuất hiện cùng với đại dịch và hạn hán đang diễn ra ở Bắc Mỹ và vùng Sừng châu Phi. Giá lúa mì hiện đang tăng mạnh.
Tuy nhiên một khia cuộc chiến kéo dài ,các nước công nghiệp G7 và các nước nằm trong chuỗi cung ứng G7 cũng như các nước BRICS sẽ nhanh chóng thay thế . Trong thời đại Al ,thì thời gian
thay thế thị trường Nga chỉ vỏn vẹn 2-3 năm cho nhu cầu Lúa mì. Và có một khả năng mờ nhạt, luôn luôn phải được xem xét nghiêm túc, của xung đột hạt nhân.
Những giới tinh hoa Mỹ viện dẫn Kissinger là một trong số những người trong chính phủ Mỹ thời chiến tranh hạt nhân là một mối đe dọa hiện hành đã nêu luận điểm chiến tranh hạt nhân cần được ngăn chặn bằng mọi giá.
Nga là một quốc gia khổng lồ sẽ đóng một vai trò trong các vấn đề toàn cầu trong phần còn lại của thế kỷ này, giống như nó đã làm trong quá khứ. Thực tế này không thể xua tay, cũng như thực tế là Nga đã dự trữ nhiều vũ khí hạt nhân hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới.
Nước Nga của Putin đáng lo ngại hơn Liên Xô vì nó yếu hơn nhiều và bị chi phối bởi ít người hơn; Nó chỉ đơn giản là có ít hơn để mất. Như ở nước Đức bị đánh bại sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, văn hóa bất bình có thể nắm giữ, lần này là ở một quốc gia có đủ đầu đạn hạt nhân hướng ra bên ngoài để tiêu diệt mọi thành phố lớn trên Trái đất. Học thuyết quân sự Nga hình dung việc sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật để phòng thủ để xoay chuyển tình thế trong một cuộc chiến thua cuộc.
Sự thất bại hoàn toàn của Nga mà Ukraine mong muốn có thể đưa Mỹ và phần còn lại của phương Tây trở lại những giờ phút đen tối nhất của cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba cách đây 60 năm. Giới tinh hoa Phương Tây đang cẩn thận đánh giá .
Những người gièm pha Chomsky và Kissinger, những người cho rằng thật sai lầm hoặc thậm chí vô đạo đức khi người Mỹ yêu cầu ngừng bắn không đáp ứng mọi yêu cầu của Ukraine, ngày càng tách rời khỏi thế giới đang cháy trước mặt họ. Hàng chục tỷ vũ khí của Mỹ có nghĩa là người Mỹ nên và sẽ có tiếng nói trong tương lai của Ukraine, cùng với châu Âu.
Lloyd Austin, Bộ trưởng Quốc phòng của Biden và là một người theo chủ nghĩa hiện thực vừa chớm nở, đã mách nước rằng ông coi cuộc chiến ở Ukraine là một cuộc chiến ủy nhiệm chống lại Nga, và nếu thực sự muốn điều này tiếp tục, ông nên chuẩn bị cho việc mất nhiều sinh mạng hơn nữa.
Không có cách tiếp cận đạo đức hoặc thỏa mãn đặc biệt nào để chấm dứt cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine. Các biện pháp trừng phạt kinh tế nghiêm trọng mà phương Tây áp đặt đối với Nga vẫn chưa thay đổi hành vi của Putin và đang khuyến khích ông quay sang Trung Quốc. Một nền kinh tế Nga sụp đổ không có nghĩa là hòa bình cho phần còn lại của thế giới. Hiện tại, nó đã dẫn đến sự bất ổn hơn nữa với lời hứa đen tối về một điều gì đó tồi tệ hơn.
Như nhà báo Anatol Lieven đã lập luận, đã đến lúc Mỹ và châu Âu ăn mừng sự kháng cự của Ukraine và làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình vừa hạn chế tham vọng của Nga vừa cho phép Putin giữ thể diện. Rất ít học giả phương Tây, ít nhất là vào lúc này, có thể thừa nhận rằng cần phải cho phép Nga giành được bất kỳ mức độ chiến thắng nào sau sự man rợ của Putin. Nhưng chính sách đối ngoại được thực hiện giữa các cường quốc hạt nhân không thể là Manichaean.
Nhượng Donbas cho Nga, trên thực tế, là một nhượng bộ nhỏ đối với Putin - vốn đã do Nga kiểm soát một phần - điều đó cũng có khả năng cho phép ông thoát khỏi cuộc chiến, vì tất cả các nhà cai trị độc tài đều nhạy cảm sâu sắc với nhận thức trong nước rằng các cuộc chinh phục quân sự của họ không thành công.
Ukraine, như đã được thảo luận trước đây, có thể cam kết không bao giờ gia nhập NATO. Đổi lại, Ukraine sẽ duy trì chủ quyền của mình, có thể ngừng hy sinh binh lính và dân thường, và sẽ có thể hội nhập hơn nữa, về mặt văn hóa và kinh tế, vào châu Âu. Những người diều hâu sẽ hiểu sai điều này như một sự xoa dịu và không mệt mỏi viện dẫn Neville Chamberlain, như thể tất cả các chính sách đối ngoại hiện đại là sự lặp lại chính xác của một cuộc chiến đã diễn ra cách đây 80 năm. Đức Quốc xã chinh phục Pháp trong vài tuần; Nước Nga của Putin thậm chí không thể đến gần Odesa.
Diều hâu Mỹ, nếu họ chọn, có thể tuyên bố chiến thắng một phần. Họ có thể tin rằng sự ủng hộ của họ đối với quân đội Ukraine là lý do tại sao một nền hòa bình như vậy được đảm bảo, ngay cả khi một thỏa thuận có thể đạt được sớm hơn mà không có nhiều đổ máu. Kết cục của cuộc chiến phải là một giải pháp thương lượng, và, vâng, sẽ tùy thuộc vào Hoa Kỳ để môi giới một giải pháp. Chính quyền Biden và các đồng minh châu Âu càng sớm quyết liệt đưa Moscow và Kyiv vào bàn đàm phán,. Ngoại giao không phải là xoa dịu. Đó là lối thoát duy nhất.
Với một chiến lược chỉ tập trung vào sự cạnh tranh giữa các cường quốc là không chú ý đầy đủ đến một loại mối đe dọa mới đối với lợi ích quốc gia của chúng ta phát sinh từ toàn cầu hóa sinh thái. Biến đổi khí hậu toàn cầu sẽ tiêu tốn hàng nghìn tỷ đô la và có thể gây ra thiệt hại trên quy mô chiến tranh. Đại dịch COVID-19 đã giết chết một triệu người Mỹ — nhiều hơn tất cả các cuộc chiến tranh của chúng ta cộng lại kể từ Nội chiến.
Một số chính trị gia đang gọi tình hình hiện nay là "Chiến tranh Lạnh mới" và đang thúc giục một chính sách cô lập và ngăn chặn. Nhưng phép ẩn dụ lịch sử này xuyên tạc thách thức chiến lược mà chúng ta phải đối mặt. Trong Chiến tranh Lạnh thực sự, Hoa Kỳ và Liên Xô có rất ít thương mại song phương hoặc tiếp xúc xã hội, và việc ngăn chặn có ý nghĩa.
Tuy nhiên, ngày nay, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của nhiều quốc gia hơn Mỹ. Chúng ta nên tách rời rủi ro an ninh trong một số khía cạnh của công nghệ, nhưng cố gắng cắt giảm tất cả thương mại với Trung Quốc sẽ quá tốn kém. Cái giá rất thực tế đối với nền kinh tế thế giới của các biện pháp trừng phạt hiện tại của chúng ta đối với Nga sẽ nhạt nhòa so với việc tách khỏi Trung Quốc.
Hơn nữa, ngay cả khi phá vỡ toàn cầu hóa kinh tế là có thể hoặc mong muốn, chúng ta không thể tách rời sự phụ thuộc lẫn nhau về sinh thái tuân theo các định luật sinh học và vật lý, chứ không phải chính trị. Những sự thật này đã không thay đổi bởi cuộc chiến ở Ukraine.
Một chiến lược tốt sẽ đòi hỏi Hoa Kỳ phải hợp tác với Trung Quốc cùng lúc với việc chúng ta cạnh tranh với tư cách là đối thủ chiến lược. Như cựu Thủ tướng Úc Kevin Rudd lập luận, mục tiêu của cuộc cạnh tranh quyền lực lớn với Trung Quốc không phải là chiến thắng hoàn toàn trước một mối đe dọa hiện hữu, mà là "cạnh tranh chiến lược có quản lý".
Trung Quốc phải đối mặt với một số vấn đề kinh tế, nhân khẩu học và chính trị. Tốc độ tăng trưởng của nó đang chậm lại, năng suất nhân tố tổng hợp thấp, lực lượng lao động đạt đỉnh vào năm 2015 và có ít đồng minh chính trị. Ngay cả với Nga, nó chỉ chiếm một phần năm nền kinh tế thế giới, trong khi Hoa Kỳ, Nhật Bản và châu Âu chiếm một nửa. Nói cách khác, ngay cả khi Chiến tranh Ukraine liên kết Nga với Trung Quốc cho đến thời kỳ hậu Putin, các nền dân chủ phương Tây sẽ có khả năng tổ chức một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ có khả năng ảnh hưởng đến hành vi của Trung Quốc. Duy trì các liên minh này phải là trọng tâm của chiến lược hậu Ukraine của chúng ta.
Hoa Kỳ quan tâm đến sự ổn định và trật tự. Khi chúng ta nói về trật tự quốc tế, chúng ta thường đề cập đến hai điều: sự phân phối cơ bản hoặc cân bằng quyền lực, và tập hợp các chuẩn mực và thực tiễn ảnh hưởng đến quan hệ giữa các quốc gia. Bằng cách giảm sức mạnh cứng và mềm của Nga và quyền lực mềm của Trung Quốc, cuộc chiến Ukraine đã thay đổi một chút cán cân theo hướng của chúng ta. Về trật tự quy phạm, cuộc xâm lược của Nga đã làm hỏng các quy tắc được ghi trong Hiến chương Liên Hợp Quốc sau năm 1945, nhưng hầu hết các quốc gia thành viên vẫn quan tâm đến các nguyên tắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Vẫn còn phải xem mức độ thiệt hại đã được thực hiện đối với các quy tắc của chế độ không phổ biến vũ khí hạt nhân đã làm chậm sự lan rộng của vũ khí hạt nhân kể từ năm 1968.
Nói tóm lại, hoàn cảnh cho một chính sách đối ngoại thành công sau khi chiến tranh Ukraine kết thúc có vẻ đầy hứa hẹn, nhưng lịch sử luôn có những bất ngờ. Một số sự kiện có thể nhanh chóng phá hủy những hoàn cảnh thuận lợi này: ví dụ, Putin tuyệt vọng vi phạm ngưỡng hạt nhân bằng một cuộc tấn công chiến thuật; một cuộc xâm lược Đài Loan sẽ tạo ra sự tách rời lớn của nền kinh tế thế giới; hoặc sự chia rẽ nội bộ của Mỹ làm suy yếu quyền lực mềm của chúng ta và ngăn cản chúng ta chơi thành công những quân bài đã được chia cho chúng ta bởi tính toán sai lầm khổng lồ của Putin. Tương lai luôn không chắc chắn, nhưng thời gian để lên kế hoạch trước là bây giờ.
Cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine bắt đầu vào ngày 24/2/2022. Trong các tuần đầu tiên, dường như quân Nga sẽ dễ dàng đè bẹp lực lượng Ukraine trong một cuộc tấn công kiểu chớp nhoáng. Nhưng dự đoán này đã không chính xác. Lúc đó quân đội Nga chưa được chuẩn bị tốt cho nhiệm vụ này, thiết bị của họ cũng tỏ ra kém hiệu quả.
Đến cuối mùa Xuân năm 2022, một bộ phận phương Tây dự báo rằng Nga sẽ suy sụp do hàng loạt lệnh trừng phạt của phương Tây. Nhưng những ai dự báo về thảm họa kinh tế Nga đã không rút được bài học từ các lệnh trừng phạt cũng của phương Tây nhằm vào Triều Tiên và Iran - hai nước này còn nhỏ hơn cả Nga nhưng vẫn vượt qua được các lệnh trừng phạt hà khắc áp đặt lên họ trong nhiều năm trời. Các lệnh trừng phạt đó tất nhiên có gây thiệt hại cho nền kinh tế của các nước này nhưng đã căn bản không làm thay đổi được bản chất chế độ chính trị tại các nước đó.
Ngày nay, Ukraine và Nga có lẽ đang lâm vào một cuộc xung đột quân sự kiểu chiến hào giống như trong Chiến tranh thế giới thứ nhất mà tại đó hai phe hứng chịu thương vong lớn mà không giành thêm được lãnh thổ đáng kể hoặc thành quả chiến lược nào. Có lẽ tình trạng bế tắc này ngày càng có khả năng sẽ kéo dài nhiều năm nữa. Có nhiều lý do thực tế cho nhận định này.
Có nhiều dấu hiệu cho thấy cả Nga và Ukraine đều không sở hữu đủ năng lực quân sự để đánh dứt điểm đối phương. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo tối cao của hai nước cũng khó lòng rút khỏi cuộc xung đột. Họ đều đứng trước áp lực phải giành chiến thắng.
Một số nhà báo phương Tây dự báo rằng với mức độ tàn khốc của xung đột và thiệt hại to lớn do các lệnh trừng phạt, nước Nga sẽ rơi vào tình trạng bất ổn chính trị, còn Tổng thống Putin sẽ mất sự ủng hộ từ quần chúng. Nhưng nhận định này cũng không có cơ sở vững chắc. Lịch sử nước Nga đã chỉ rõ, quốc gia này có thể trải qua nhiều gian khó và thử thách to lớn tưởng chừng khó vượt qua, nhưng ban lãnh đạo của họ vẫn trụ vững, như trong Thế chiến II chẳng hạn. Thời đó, phát xít Đức phát động Chiến dịch Barbarossa vào năm 1941, tung ra những đòn đánh khủng khiếp khiến Hồng quân chao đảo với nhiều tổn thất nhưng rốt cuộc, lãnh tụ Stalin vẫn tiếp tục chèo lái được Liên Xô (với Nga là thành viên lớn nhất). Người Nga sau đó tiếp tục trải qua trận chiến Stalingrad nổi tiếng với bao hy sinh mất mát nhưng người dân vẫn tin tưởng vào ban lãnh đạo cao nhất của họ.
Nga hôm 21/4 nói rằng việc các nhà lập pháp Hoa Kỳ thông qua thêm 60,84 tỷ USD viện trợ cho Ukraine cho thấy Washington đang tiến sâu hơn nhiều vào một cuộc chiến hỗn hợp chống Moscow và sẽ kết thúc trong sự nhục nhã giống như với các cuộc xung đột ở Việt Nam hoặc Afghanistan.
Theo các nhà ngoại giao Nga và Mỹ, cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine năm 2022 của Tổng thống Vladimir Putin đã gây ra sự rạn nứt tồi tệ nhất trong quan hệ giữa Nga và phương Tây kể từ cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
Hạ viện Hoa Kỳ hôm 20/4 đã thông qua với sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng về gói tài chính trị giá 95 tỷ USD nhằm hỗ trợ an ninh cho Ukraine, Israel và Đài Loan, trước sự phản đối gay gắt từ một số đảng viên Cộng hòa cực hữu.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói là rõ ràng rằng Hoa Kỳ muốn Ukraine "chiến đấu đến người Ukraine cuối cùng" bao gồm cả các cuộc tấn công vào lãnh thổ có chủ quyền và dân thường của Nga.
Bà Zakharova nói: “Việc Washington ngày càng lún sâu hơn vào cuộc chiến hỗn hợp chống Nga sẽ trở thành một thất bại ồn ào và nhục nhã đối với nước Mỹ như ở Việt Nam và Afghanistan”.
Bà nói, Nga sẽ có "phản ứng kiên quyết và vô điều kiện" trước động thái của Mỹ can dự nhiều hơn vào cuộc chiến Ukraine.
Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ William Burns tuần trước đã cảnh báo rằng nếu không có thêm sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ, Ukraine có thể thua trên chiến trường, nhưng với sự hỗ trợ, lực lượng Kyiv có thể giữ vững vị trí của mình trong năm nay.
Hoa Kỳ đã nhiều lần bác bỏ khả năng triển khai quân đội của mình hoặc của các thành viên NATO khác tới Ukraine, quốc gia đang phải đối mặt với cuộc chiến khốc liệt với pháo binh và máy bay không người lái với Nga dọc theo chiến tuyến dài 1.000 km.
Cạnh tranh Mỹ-NATO-EU ở Ukraine có thể châm ngòi thế chiến III
Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto cho biết Mỹ, NATO và Liên minh châu Âu đang đẩy xung đột Nga - Ukraine leo thang và có thể châm ngòi cho Thế chiến thứ III.
“Việc Mỹ, NATO và Liên minh châu Âu (EU) cạnh tranh quyền điều phối viện trợ quân sự cho Ukraine, thay vì tập trung vào củng cố hòa bình và tìm giải pháp ngoại giao có thể khiến bùng phát chiến tranh thới giới mới trong thời gian tới", Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto nói.
Đồng thời, ông Peter Szijjarto nhấn mạnh quyết định thông qua gói viện trợ 60,84 tỷ USD cho Ukraine của Quốc hội Mỹ nằm trong chương trình nghị sự của Washington và đồng minh.
“Việc cung cấp vũ khí mới và hàng tỷ USD cho Ukraine đều nằm trong chương trình nghị sự. Việc chuẩn bị cho cuộc chiến tranh thế giới mới đang được thúc đẩy ở Brussels”, ông Peter Szijjarto cho hay.
Ngoại trưởng Hungary cho rằng Mỹ, NATO và EU đang cạnh tranh quyền điều phối viện trợ quân sự cho Ukraine, "thay vì tập trung vào củng cố hòa bình và tìm giải pháp ngoại giao".
Các bộ trưởng EU lên kế hoạch thảo luận về xung đột giữa Nga và Ukraine tại cuộc họp ở Luxembourg. Đặc biệt, EU sẽ bàn đến việc cung cấp thiết bị phòng không, bao gồm hệ thống Patriot của Mỹ cho Kiev và xem xét sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga để giúp đỡ nước này.
Hôm 2024, Hạ viện Mỹ đã thông quan gói viện trợ 60,84 tỷ USD cho Ukraine sau nhiều tháng bế tắc do sự phản đối từ phe Cộng hòa.
Sau khi vượt qua "cửa ải" Hạ viện, Thượng viện Mỹ sẽ bắt đầu xem xét dự luật này vào tuần tới. Nếu Thượng viện thông qua, Tổng thống Joe Biden sẽ sớm ký ban hành dự luật này, cung cấp hỗ trợ quân sự cần thiết cho Ukraine
Thượng viện Mỹ dự kiến sẽ đưa ra bỏ phiếu về dự luật vào tuần này.
Gói viện trợ được chính quyền Tổng thống Joe Biden đề xuất từ tháng 10/2023. Thế nhưng, đề nghị này không nhận được sự ủng hộ tại Hạ viện vốn đang do đảng Cộng hòa kiểm soát. Nhiều đảng viên Cộng hòa chỉ trích vì dự luật không đi kèm các điều khoản an ninh biên giới để ngăn dòng người di cư ở biên giới Mỹ - Mexico.
Hôm 21/4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lên tiếng cảm ơn các nhà lập pháp Mỹ sau khi dự luật được thông qua ở Hạ viện và kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ hành động nhanh chóng để thông qua dự luật tại Thượng viện Mỹ.\
Oleksiy Danilov - Thư ký Hội đồng An ninh quốc phòng Ukraine mới đây cảnh báo những người tham dự Diễn đàn An ninh Kiev rằng “Chiến tranh thế giới thứ 3 đã thực sự diễn ra”.
Xe tăng đưa ra chiến trường Ukraine. Ảnh: Shutterstock.
Chiến sự còn kéo dài với nhiều thương vong
Cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine bắt đầu vào ngày 24/2/2022. Trong các tuần đầu tiên, dường như quân Nga sẽ dễ dàng đè bẹp lực lượng Ukraine trong một cuộc tấn công kiểu chớp nhoáng. Nhưng dự đoán này đã không chính xác. Lúc đó quân đội Nga chưa được chuẩn bị tốt cho nhiệm vụ này, thiết bị của họ cũng tỏ ra kém hiệu quả.
Đến cuối mùa Xuân năm 2022, một bộ phận phương Tây dự báo rằng Nga sẽ suy sụp do hàng loạt lệnh trừng phạt của phương Tây. Nhưng những ai dự báo về thảm họa kinh tế Nga đã không rút được bài học từ các lệnh trừng phạt cũng của phương Tây nhằm vào Triều Tiên và Iran - hai nước này còn nhỏ hơn cả Nga nhưng vẫn vượt qua được các lệnh trừng phạt hà khắc áp đặt lên họ trong nhiều năm trời. Các lệnh trừng phạt đó tất nhiên có gây thiệt hại cho nền kinh tế của các nước này nhưng đã căn bản không làm thay đổi được bản chất chế độ chính trị tại các nước đó.
Ngày nay, Ukraine và Nga có lẽ đang lâm vào một cuộc xung đột quân sự kiểu chiến hào giống như trong Chiến tranh thế giới thứ nhất mà tại đó hai phe hứng chịu thương vong lớn mà không giành thêm được lãnh thổ đáng kể hoặc thành quả chiến lược nào. Có lẽ tình trạng bế tắc này ngày càng có khả năng sẽ kéo dài nhiều năm nữa. Có nhiều lý do thực tế cho nhận định này.
Có nhiều dấu hiệu cho thấy cả Nga và Ukraine đều không sở hữu đủ năng lực quân sự để đánh dứt điểm đối phương. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo tối cao của hai nước cũng khó lòng rút khỏi cuộc xung đột. Họ đều đứng trước áp lực phải giành chiến thắng.
Một số nhà báo phương Tây dự báo rằng với mức độ tàn khốc của xung đột và thiệt hại to lớn do các lệnh trừng phạt, nước Nga sẽ rơi vào tình trạng bất ổn chính trị, còn Tổng thống Putin sẽ mất sự ủng hộ từ quần chúng. Nhưng nhận định này cũng không có cơ sở vững chắc. Lịch sử nước Nga đã chỉ rõ, quốc gia này có thể trải qua nhiều gian khó và thử thách to lớn tưởng chừng khó vượt qua, nhưng ban lãnh đạo của họ vẫn trụ vững, như trong Thế chiến II chẳng hạn. Thời đó, phát xít Đức phát động Chiến dịch Barbarossa vào năm 1941, tung ra những đòn đánh khủng khiếp khiến Hồng quân chao đảo với nhiều tổn thất nhưng rốt cuộc, lãnh tụ Stalin vẫn tiếp tục chèo lái được Liên Xô (với Nga là thành viên lớn nhất). Người Nga sau đó tiếp tục trải qua trận chiến Stalingrad nổi tiếng với bao hy sinh mất mát nhưng người dân vẫn tin tưởng vào ban lãnh đạo cao nhất của họ.
Kịch bản vượt giới hạn, biến thành thảm họa Thế chiến
Tất nhiên, các dữ liệu hiện nay cho thấy thế giới chưa hẳn đang bước vào một cuộc chiến tổng lực toàn cầu. Nhưng các kịch bản chính hiện này đều dự báo một bước ngoặt theo hướng tồi tệ nhất, như sau:
Thứ nhất, nếu phòng tuyến Nga sụp đổ trên diện rộng, quân Ukraine đột phá được qua Zaporizhzhia, Kherson và các khu vực xung quanh, thiết lập được đầu cầu tiến vào bán đảo Crimea, thì điều đó có thể thúc đẩy Nga triển khai vũ khí hạt nhân (cấp chiến thuật hoặc chiến lược) để khôi phục thế cân bằng. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh quốc gia Nga Dmitry Medvedev đã liên tục cảnh báo rằng Nga sẽ không ngần ngại sử dụng các vũ khí như vậy nếu cần thiết.
Thứ hai, nếu quân đội Ukraine vỡ trận, Kiev thất thủ thì điều này có thể buộc Mỹ và các đồng minh NATO phải tung các vũ khí mới, có sức hủy diệt lớn hơn vào cuộc xung đột ở Ukraine, thậm chí có thể triển khai lục quân của chính họ tới đây để khôi phục thế cân bằng.
Trong bất cứ tình huống nào, con đường tới Thế chiến III là điều hiện hữu chứ không phải là khoa học viễn tưởng nữa.