Trong làn sóng thương chiến toàn cầu do chính quyền Trump tái khởi động, Việt Nam vừa đạt được một thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ, tưởng chừng chỉ mang tính kỹ thuật, nhưng thực chất là một cú rẽ chiến lược về địa chính trị và hướng đi phát triển quốc gia.
20% – 40%: Hàng rào hay vạch phân giới?
Theo thỏa thuận, toàn bộ hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam vào Mỹ sẽ chịu thuế 20%, và hàng bị nghi ngờ là “chuyển tải từ Trung Quốc” sẽ bị áp thuế 40%. Ngược lại, Mỹ sẽ được tiếp cận thị trường Việt Nam với thuế nhập khẩu bằng 0%.
Điều nổi bật không chỉ là con số, mà là định hướng: Việt Nam cam kết siết chặt xuất xứ hàng hóa, và gián tiếp dựng lên hàng rào kỹ thuật chống hàng hóa “Made in China” đội lốt hàng Việt Nam.
Đó là một bước đi âm thầm nhưng dứt khoát để thoát khỏi bóng râm của Trung Quốc.
Thách thức lớn: Mất lợi thế so với đối thủ cùng ngành
Thế nhưng, quyết định này cũng đồng nghĩa với một sự từ bỏ lợi thế cạnh tranh cốt lõi là giá rẻ.
• Khi hàng Việt bị đánh thuế 20%, nó không còn hấp dẫn hơn hàng từ Bangladesh (dệt may), Mexico (lắp ráp điện tử), Ấn Độ (các ngành gia công có trợ giá) so với những nước không bị áp thuế mới.
• Đơn hàng có thể rời Việt Nam.
• Lợi nhuận sẽ bị ép mỏng, nhất là với các ngành xuất khẩu truyền thống như may mặc, gỗ, thủy sản.
Nếu không có chiến lược nâng cao giá trị sản phẩm, Việt Nam sẽ bị kẹp giữa Trung Quốc ở phía trên và các nước đang phát triển giá rẻ ở phía dưới.
Không chống Trung, nhưng chủ động thoát Trung
Thỏa thuận này không nhắm công khai vào Trung Quốc. Nhưng ngầm chứa thông điệp rõ ràng:
• Mỹ không chấp nhận Việt Nam làm trung gian cho hàng Trung Quốc.
• Việt Nam muốn chứng minh sự minh bạch trong chuỗi cung ứng.
• Và quan trọng hơn cả: Việt Nam muốn là đối tác, không là vệ tinh.
Thoát Trung không cần hô khẩu hiệu. Thoát Trung là khi ta dám từ chối đóng vai “cửa ngõ phụ” cho nền kinh tế đại lục.
Việt Nam đang đứng trước ngả rẽ
Bỏ một phần lợi thế ngắn hạn để định vị lại vai trò trong chuỗi cung ứng toàn cầu là một canh bạc. Nhưng đó cũng là bước đi tất yếu nếu Việt Nam muốn trở thành một nền kinh tế có chủ quyền, minh bạch và bền vững, thay vì sống nhờ vào khe hở giữa hai siêu cường.
Không dễ. Nhưng nếu có thể vượt qua, Việt Nam sẽ vươn lên như một quốc gia sản xuất có thương hiệu chứ không chỉ là nơi gia công.
Tóm lại : Thỏa thuận này không chỉ là về thuế mà là về hướng đi quốc gia
Trong một thế giới ngày càng phân cực, những nước nhỏ không còn có thể “đứng giữa”. Hoặc là gắn bó với một chuỗi giá trị minh bạch và luật lệ, hoặc là trôi dạt trong vùng xám của giao thương bất định.
Việt Nam vừa bước về phía ánh sáng dẫu cái giá phải trả là không nhỏ.
Bài 2: Cái nhìn không lạc quan và lo lắng .
THỎA THUẬN THƯƠNG MẠI VIỆT – MỸ: CƠ HỘI, THÁCH THỨC VÀ CHIẾN LƯỢC CHUYỂN MÌNH CỦA VIỆT NAM
MỘT THỎA THUẬN KHÔNG DỄ DÀNG
Đầu tháng 7 năm 2025, Việt Nam và Hoa Kỳ đã đạt được một thỏa thuận thương mại song phương mang tính bước ngoặt. Trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ gia tăng và cạnh tranh Mỹ – Trung ngày càng gay gắt, Việt Nam đã chấp nhận nhượng bộ đáng kể để duy trì cửa ngõ xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ.
Theo thỏa thuận, Mỹ áp mức thuế 20% đối với phần lớn hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam, trong khi Việt Nam xóa bỏ thuế nhập khẩu với hàng hóa Mỹ, đặc biệt là nông sản, ô tô, thiết bị công nghệ. Đồng thời, mức thuế 40% sẽ được áp dụng đối với hàng hoá “trá hình” – những sản phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng mượn nhãn “Made in Vietnam” để lách luật.
Phía sau mức thuế tưởng như “nhẹ nhàng” là một sự đánh đổi chiến lược sâu sắc: để tránh mức thuế đối ứng 46% và cáo buộc “thao túng thương mại”, Việt Nam đã chấp nhận mở cửa thị trường một chiều – cho phép hàng Mỹ thâm nhập sâu hơn vào nội địa.
NHỮNG TÁC ĐỘNG CHỒNG LÊN NHAU
Xuất khẩu bị siết – và một yêu cầu chuyển hướng chiến lược
Các ngành dệt may, da giày, gỗ, thủy sản – vốn là trụ cột xuất khẩu vào Mỹ – sẽ chịu tổn thương nặng nề. Đây là những lĩnh vực phụ thuộc vào lao động giá rẻ và sản xuất gia công. Với biên lợi nhuận mỏng, mức thuế 20% có thể khiến nhiều đơn hàng chuyển hướng sang Bangladesh, Ấn Độ, Mexico.
Từ đây, bài toán không còn là thương mại, mà là câu hỏi lớn về năng lực công nghiệp hóa, khả năng tham gia vào các tầng giá trị cao hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, và mức độ tự chủ về công nghệ.
Nhập khẩu bùng nổ – giữa cơ hội và hiểm họa
Ngược lại, Việt Nam sẽ đón làn sóng hàng hóa Mỹ tràn vào: từ thịt bò, đậu nành, trái cây ôn đới đến xe điện, thiết bị y tế và công nghệ cao. Người tiêu dùng được lợi rõ rệt – hàng hóa đa dạng, giá tốt, chất lượng ổn định. Nhưng người sản xuất nội địa, đặc biệt là nông dân, sẽ chịu sức ép khốc liệt khi cạnh tranh với sản phẩm có năng suất vượt trội và chuỗi logistics hoàn thiện hơn.
Không loại trừ nguy cơ lệ thuộc vào hàng nhập khẩu, đánh mất tự chủ nông nghiệp và làm suy yếu các ngành sản xuất truyền thống vốn đã mỏng manh.
AI HƯỞNG LỢI, AI GÁNH NẶNG?
Người tiêu dùng thành thị sẽ là đối tượng được hưởng lợi đầu tiên. Khi thị trường mở cửa, họ tiếp cận dễ dàng hơn với thực phẩm, hàng điện tử, phương tiện vận tải chất lượng cao từ Mỹ với giá phải chăng.
Ngược lại, người nông dân Việt sẽ phải chịu sức ép cạnh tranh trực tiếp từ nông sản Mỹ giá thấp và tiêu chuẩn cao. Công nhân ngành xuất khẩu cũng có thể bị ảnh hưởng nếu các doanh nghiệp mất lợi thế cạnh tranh, sụt giảm đơn hàng, giảm giờ làm hoặc cắt giảm lao động.
Các doanh nghiệp nhỏ và startup có thể tìm thấy cơ hội mới nếu biết nắm bắt: phân phối sản phẩm nhập khẩu, cung cấp dịch vụ logistics, thương mại điện tử, hoặc công nghệ hỗ trợ chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh với các doanh nghiệp Mỹ – vốn mạnh về tài chính và công nghệ – cũng là điều không thể xem nhẹ.
NHỮNG ĐIỀU VIỆT NAM NHÌN THẤY
Thỏa thuận này buộc chúng ta phải nhận ra những sự thật căn bản:
Thứ nhất, không có quốc gia nào miễn nhiễm với địa chính trị thương mại. Việt Nam có thể là đối tác quan trọng, nhưng trong thế giới của lợi ích, sự nhượng bộ vẫn là điều tất yếu.
Thứ hai, vai trò “công xưởng phụ trợ” của Việt Nam đã đến giới hạn. Nếu không làm chủ được thương hiệu, công nghệ và thiết kế, Việt Nam sẽ luôn ở thế bị động trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Thứ ba, nền kinh tế cần dịch chuyển từ “chi phí thấp” sang “giá trị cao”. Cần khuyến khích đổi mới sáng tạo, tăng cường liên kết doanh nghiệp – nhà nước – viện nghiên cứu để tạo ra sức bật từ bên trong.
Thứ tư, tự do thương mại không đồng nghĩa với tự do phát triển. Chúng ta cần chiến lược ứng phó thông minh, không đơn thuần mở cửa mà quên đi việc thiết lập các cơ chế bảo vệ hợp pháp.
NHỮNG GỢI MỞ CHO MỘT HÀNH TRÌNH CHUYỂN HÓA
Khi đứng trước những đổi thay lớn, mỗi quốc gia có lẽ đều cần thời gian để tự tìm ra cách đi phù hợp với thực lực, hoàn cảnh và khát vọng riêng. Với Việt Nam, thỏa thuận thương mại vừa qua không phải là một kết thúc, mà có thể là điểm khởi đầu cho những suy nghĩ sâu hơn về con đường phát triển phía trước.
Có lẽ, trong bối cảnh mới, việc tái cân bằng thị trường xuất khẩu là điều nhiều doanh nghiệp đã và đang nghĩ tới. Khi áp lực tại thị trường Mỹ trở nên rõ ràng hơn, những hướng đi khác như châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc hay Trung Đông – nơi Việt Nam đã ký kết các hiệp định thương mại tự do – có thể mở ra không gian triển vọng.
Song song đó, việc đầu tư thêm cho giá trị nội tại của sản phẩm Việt – từ nông sản hữu cơ, hàng chế biến sâu, đến các sản phẩm mang bản sắc vùng miền – có thể giúp gia tăng sức cạnh tranh bền vững, đặc biệt nếu được kết nối với tiêu chuẩn toàn cầu và các công cụ truy xuất minh bạch.
Ở tầng sâu hơn, nhiều người làm kinh tế và nông nghiệp đang bàn đến việc hỗ trợ hiệu quả hơn cho người nông dân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Những mô hình hợp tác xã kiểu mới, hệ sinh thái thương mại điện tử dành riêng cho nông sản, hay các hình thức tiếp cận tín dụng thân thiện hơn với sản xuất xanh… có thể là những hướng đi đáng lưu tâm.
Cũng đã có nhiều tiếng nói nhấn mạnh về chuyển đổi số, công nghiệp hỗ trợ và đổi mới sáng tạo. Dù lộ trình còn dài, nhưng việc đầu tư cho những lĩnh vực như bán dẫn, AI, công nghệ sinh học hay logistics hiện đại dường như không còn là câu chuyện của tương lai xa, mà đã bắt đầu chạm vào nhu cầu hôm nay.
Cuối cùng, trong quá trình mở cửa, một số chuyên gia đã nhắc đến những hàng rào kỹ thuật minh bạch như tiêu chuẩn chất lượng, truy xuất nguồn gốc, công nghệ QR hoặc blockchain. Đây có thể là công cụ hữu hiệu để thị trường Việt Nam vừa giữ được tinh thần hội nhập, vừa không đánh mất sự bảo vệ cần thiết cho sản phẩm nội địa.
Tất nhiên, mọi lựa chọn đều cần được tính toán thận trọng, và không có mô hình chung cho tất cả. Nhưng dù bước đi nhanh hay chậm, thì một điều dường như đang trở nên rõ ràng hơn: chuyển mình không chỉ là chuyện của chiến lược, mà còn là biểu hiện của bản lĩnh.
THỬ THÁCH VÀ CƠ HỘI
Thỏa thuận thương mại Việt – Mỹ 2025 là một phép thử toàn diện cho năng lực quốc gia Việt Nam. Nó buộc chúng ta phải quyết định: tiếp tục là quốc gia gia công – phụ thuộc vào ưu đãi thuế và chi phí thấp, hay trở thành một quốc gia đổi mới – sáng tạo – tự chủ về công nghệ, thị trường và chiến lược phát triển?
Câu trả lời không nằm ở một chính sách, mà ở tầm nhìn phát triển quốc gia trong thập kỷ tới. Việt Nam cần bước qua giai đoạn “bắt kịp” và tiến vào kỷ nguyên của “định hình”.
Từ một quốc gia xuất khẩu phụ thuộc, chúng ta phải trở thành một quốc gia sáng tạo có chủ quyền. Và thỏa thuận hôm nay – dù cam go – chính là bước khởi đầu không thể né tránh cho hành trình đó.
Bài 3 : THUẾ SUẤT 20% VÀ CHUYỆN TỔNG BÍ THƯ CHỐT DEAL CÙNG TỔNG THỐNG
Tổng thống Mỹ thoả thuận với Tổng Bí thư Việt Nam – có gì lạ không?
Một cựu sinh viên ngành Quan hệ quốc tế (giờ đã làm sếp nhỏ ở công ty logistics) nhắn hỏi tôi:
“Thầy ơi, sao Trump lại làm việc với Tổng Bí thư Tô Lâm mà không phải với Chủ tịch nước ta? Em tưởng Chủ tịch mới là nguyên thủ quốc gia tương đương với Tổng thống chứ?”
“Ừ, câu hỏi hay. Nhưng nếu nhìn từ góc độ lý luận quyền lực chính trị, thì Trump… gặp đúng người cần gặp rồi đấy.”
Đặc thù hệ thống chính trị Việt Nam: Chủ tịch nước là nguyên thủ quốc gia, nhưng Tổng Bí thư mới là người nắm quyền lãnh đạo cao nhất trong hệ thống chính trị.
Điều này không phải là "bí mật quốc gia", mà được quy định rất rõ trong Hiến pháp và thực tiễn chính trị.
Và một người thực dụng như ông Trump – vốn quen với cách tiếp cận “business-style diplomacy” – chắc chắn không mất thời gian với hình thức. Ông ấy cần ai có thể “chốt deal” về thuế, nông sản, nguồn gốc xuất xứ, thì ông ấy gặp người đó.
Giống như khi ta cần thương thảo hợp đồng lớn – dù gặp giám đốc pháp lý, kế toán trưởng, nhưng cuối cùng, ta vẫn phải lên “lầu 3 gặp sếp tổng, hoặc người cao hơn nữa” để ra quyết định.
Tôi cho rằng đây không phải là sự "phá vỡ nghi thức ngoại giao", mà là sự thích nghi thông minh với cấu trúc quyền lực thực tế. Động thái này cho thấy Hoa Kỳ thừa nhận quyền lực lãnh đạo của Đảng cộng sản trong cơ cấu chính trị Việt Nam.
Và, ở một góc nhìn khác, cũng là sự thừa nhận vai trò trung tâm chiến lược của Việt Nam trong các chuỗi cung ứng và cuộc cạnh tranh Mỹ–Trung hiện nay.
Việc Việt Nam là quốc gia thuộc nhóm đầu tiên chốt deal được với một Thống khó đoán định nhất trong lịch sử Hoa Kỳ được coi là một thành công lớn, dù mức thuế cuối cùng cao hơn mức trước đó kha khá.
Bản thân là người có sở thích nghiên cứu về kinh tế - chính trị, từng trợ giúp nhiều phái đoàn, doanh nghiệp các quốc gia tham gia đàm phán kinh doanh thương mại, tôi nhận ra:
Hiểu cơ cấu quyền lực quan trọng không kém hiểu pháp luật.
Và đôi khi, "gặp đúng người" còn quan trọng hơn việc chuẩn bị bộ hợp đồng hoàn hảo.
Viết đôi dòng để chia sẻ với các bạn làm đầu tư, logistics, xuất nhập khẩu, chính sách... vì đằng sau mỗi dòng tin tức là những logic chính trị–pháp lý rất thú vị.
Nếu cần phân tích sâu hơn về tác động của hiệp định mới Việt–Mỹ đến thuế, xuất khẩu, FDI, ngân hàng – inbox tôi. Không phải vì tôi biết nhiều, mà vì tôi chịu khó ngồi xuống và đọc kỹ chữ nhỏ trong hợp đồng.
Chúc một ngày thứ Ba không bất ngờ bằng... thuế suất 20%.
Bài 4 : Một bài viết đáng quan tâm của nhà báo nổi tiếng Vũ Kim Hạnh.
HAI MƯƠI THAY BỐN SÁU.
Ừ, TA HAI MƯƠI NHƯNG “HỌ” BAO NHIÊU?
8g tối qua (2/7/2025, giờ Việt Nam) ông Tổng bí thư của Việt Nam đã nói chuyện và “gút” với Tổng thống Mỹ. Ngay sau đó, Trump đã thông báo chính thức trên…trang mang XH riêng của Trump về mức thuế này. Thay mức 46% bằng 20% cho hàng xuất từ VN và 40% (nếu trung chuyển từ nước thứ ba). Và toàn bộ hàng nhập từ Mỹ về Việt Nam đều cùng mức thuế bằng 0.
Như vậy những ngành xuất chính từ VN qua Mỹ như may mặc, thủy sản, đồ gỗ…có thấy dễ thở hơn không? Tạm thời là dễ thở hơn cái thòng lọng bốn sáu .
Chờ thì lâu mà nghe thông báo cũng thấy…chớp nhoáng quá? Thuế 20% vẫn là một gánh nặng, nhưng ít nhất chúng ta giữ được quyền tiếp cận thị trường Mỹ và có thời gian xoay xở. Không phải thắng lợi, nhưng là bước đi khôn ngoan trong lúc khó khăn.
DOANH NGHIỆP NGHĨ GÌ?
Tôi hỏi các bạn ngành thủy sản. Có người nói ngay: “Áp lực lắm” chị ơi.
Còn ngành gỗ? Một bạn thân trong ngành xuất khẩu gỗ thì có vẻ bình tĩnh, anh phân tích: “Tôi nghĩ là ok. Về bản chất thì Trader phải trả số này , họ sẽ cùng nhà sản xuất VN chia theo công thức 1/2 hay 1/3, 1/4 tùy cấu trúc chuỗi cung. DN VN sản xuất có thể ' gồng ' ở mức 5~7 % bằng cố gắng siết chi phí, tăng năng suất. Người làm ăn xuất khẩu gần đây thấy đã có chuyển động về tỷ giá. Sau thương lượng từ lãnh đạo quốc gia, giờ sẽ đến phiên doanh nghiệp thương lượng với nhà mua hàng. Ai có thực lực cạnh tranh thì người đó ổn.
Vấn đề còn đang nằm ở nội hàm của Transhipping được định nghĩa như thế nào nữa".
NHƯNG CÒN CHỜ. CHỜ GÌ?
Tuy nhiên, hầu hết họ dè dặt rằng… cũng khoan thở mạnh. Tất cả còn chờ. Vâng, ta hai mươi nhưng “họ” bao nhiêu, điều rất quan trọng trong cạnh tranh.
“Họ” đây là ai? Là những đối thủ cạnh tranh từng ngành hàng (cùng) xuất khẩu sang Hoa Kỳ. May mặc thì đó là Bangladesh, Ấn độ…Nông sản là Thái Lan. Đồ gỗ là Mã Lai... Nói vậy là không đủ và còn quá chung?
Nghe bạn bè doanh nhân của tôi kể tên: Thái, Mã, Indo, India…chắc thuế thấp hơn ta rồi?
Trên các bản tin quốc tế thì các phản ứng đầu tiên là:
Theo CNN, cổ phiếu của các công ty phụ thuộc nhiều vào nguồn cung từ Việt Nam đã tăng mạnh sau tin tức về thỏa thuận thương mại. Cụ thể: Nike tăng 3,1%, Columbia Sportswear tăng 1,5%, Lululemon tăng 0,7%, VF Corporation – công ty mẹ của The North Face và Vans – tăng 2,4%.
Trước đó chỉ đôi ngày, mọi người bàn tới một ẩn số nữa. Vấn đề xuất xứ của sản phẩm (rules of origin). Mỹ đòi hỏi phần giá trị gia tăng từ nội địa trong sản phẩm xuất khẩu phải đạt mức tối thiểu để được hưởng mức thuế thấp theo thỏa thuận, nếu không sẽ chịu thuế suất cao hơn.
Ví dụ, đối với Ấn Độ, Mỹ muốn giá trị nội địa là 60% làm ở Ấn Độ, trong khi Ấn Độ muốn 35%. Theo hiệp định Mỹ- Canada- Mexico USMCA, giá trị nội địa tối thiểu là 40%.
Đối với VN, chưa rõ Mỹ đòi hỏi giá trị nội địa tối thiểu là bao nhiêu ?
Nay đã chốt mức 20% rồi thì…
Tôi nghĩ tới nhiều thay đổi mà các Hiệp hội, các ngành phải tính.
Tiêu chuẩn Xanh thì thị trường Mỹ không yêu cầu. Thậm chí đạo luật “bự và đẹp” theo cách gọi của Trump còn công khai khuyến khích năng lượng hóa thạch. Chỉ ngặt nghèo nhất là những gì liên quan đến bạn lớn sát vách với ta, TQ mà thôi.
Là tiếng chuông mà Trump gõ đầu tiên, Việt Nam là nước đầu tiên chốt được đàm phán thương mại cũng chứng tỏ vai trò chiến lược của VN trong các chuỗi cung ứng và trong cuộc cạnh tranh thị trường Mỹ-Trung hiện nay.
Trong khi “vui Xuân mới không quên nhiệm vụ”, Trump đang tập trung cho sự ra đời của Đạo luật OBBBA (cũng đang rất xôn xao bên Mỹ) mà cũng lo "chốt deal" về thuế với các nước. OBBBA cắt giảm thuế và tăng chi tiêu quốc phòng. Có rất nhiều điều liên quan đến thế giới và dĩ nhiên, có liên quan Việt Nam.
Nên hôm qua, khi bàn với ông Đinh Hồng Kỳ, Chủ tịch Hội Doanh Nghiệp Xanh về bài phát biểu của ông tại Diễn đàn Xanh và ngày Hội tái chế 2025 mà chúng tôi tổ chức vào ngày 31/7, thì dù thảo luận một vòng về các vấn đề nóng gần đây, thị trường tín chỉ carbon, việc giảm phát thải trong doanh nghiệp thì cuối cùng chúng tôi cũng phải theo thời, cùng nhau chọn là :”Những thách thức cho Chuyển đổi Xanh trong thời đại VUCA”.
Cứ theo cách làm việc chớp nhoáng của ngài Đỗ Nam Trung thì tình hình biến động còn kéo dài. Chắc phải đến hơn 3 năm nữa…
Mình phải luôn lo giữ vững nội lực của mình thôi.
Tác giả: Vũ Kim Hạnh
Bài 5 :PHẨM GIÁ CỦA SỰ BỀN BỈ TRUMP TÔ LÂM
Có thể nói về Trump như vậy với thoả thuận Thương mại Hoa Kỳ - Việt Nam.
Đầu tiên chúng ta (Việt Nam) phải tự soi gương.
Trong nhiều thập kỷ, chính sách thương mại của Hoa Kỳ được hướng dẫn bởi một ảo tưởng . Mở cửa thị trường Hoa Kỳ cho nhiều sản phẩm nước ngoài hơn sẽ mang lại hòa bình, thịnh vượng và sự hòa hợp toàn cầu.
Nói cách khác, ý tưởng này cho rằng: Mở cửa thị trường của Hoa Kỳ thì các quốc gia khác sẽ làm theo. Lý thuyết đó không bao giờ phù hợp với thực tế.
Thay vào đó, Hoa Kỳ mở cửa trong khi những người khác đóng cửa. Trung Quốc đã triển khai một chiến lược "Trọng thương săn mồi" ở quy mô chưa từng hình dung trước đây.
Các "đối tác thương mại" của Mỹ đã dựng lên các rào cản phi thuế quan. Châu Âu bảo vệ nền nông nghiệp và các nhà sản xuất của mình.
Mặt khác, những quốc gia trong đó Việt Nam tham gia vào hoạt động rửa tiền: chạy thặng dư với Hoa Kỳ trong khi chạy thâm hụt với Trung Quốc, về cơ bản là tái chế sức mua của Hoa Kỳ thành một lợi ích kinh tế cho Trung Quốc.
Cho đến khi Trump thay đổi điều đó.
Vào thứ Hai, Nhà Trắng đã công bố một thỏa thuận thương mại với Việt Nam : mức thuế 20 phần trăm đối với hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ và đổi lại, Việt Nam sẽ xóa bỏ mọi mức thuế đối với hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ. Mức thuế 46 phần trăm - có hiệu lực vào ngày 9 tháng 7 - đã bị gác lại.
Không có sự trả đũa. Không có sự sụp đổ trong các cuộc đàm phán. Không có sự đảo ngược. Điều đã xảy ra là một điều gì đó rất khác: Một giải pháp thông qua đàm phán . Một sự thiết lập lại. Một điều cho thấy chính sách thương mại của Trump, từ lâu đã bị coi là thất thường và nguy hiểm, trên thực tế lại dựa trên một truyền thống lâu đời so với những gì những người chỉ trích ông từng tưởng tượng.
Đây không phải là một cuộc cách mạng. Đây là một sự phục hồi. Là VỀ NGUỒN. Đó là cái mà Karl Jung gọi là "tiềm thức cộng thông" nói theo cơ cấu là văn hóa Việt Nam và văn hóa Mỹ có những điều rất giống nhau. Nó giải thích tại sao người Việt ở Mỹ thành đạt hơn tất cả các cộng đồng Việt sinh sống ở các quốc gia khác. Thậm chí tham gia vào chính trị Mỹ với những chức vụ cao. Và đàm phán giữa Hoa Kỳ và Việt Nam không hề căng thẳng.
Diễn biến nhanh như "tốc độ Trump".
Hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ phải đối mặt với mức thuế 46 phần trăm theo lịch trình Ngày Giải phóng của Trump. Hạn chót là ngày 9/7.
Việt Nam đã chớp mắt. Thỏa thuận mới : thuế suất 20 phần trăm đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam, thuế suất bằng 0 đối với hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ. Không phải là sự xuống thang. Đó là sự nhượng bộ. Một bằng chứng về khái niệm mà mọi người tranh cãi kể từ khi Trump quay lại Nhà Trắng.
Những gì chúng ta đang thấy hiện nay không phải là sự hỗn loạn thương mại, mà là một sự tái cân bằng được xây dựng cẩn thận. Nó gợi nhớ đến một mô hình ngoại giao cổ điển :
- Không ủng hộ "cách mạng Màu" với khẩu hiệu dân chủ nhân quyền trống rỗng chỉ có lợi cho đám cơ hội "dân chủ cuội"
- Sử dụng quyền lực để lập lại trật tự.
- Mang lại hòa bình không phải bằng cách nhượng bộ hoặc bằng vũ lực mà bằng cách hiệu chỉnh lại sự cân bằng.
- Thiết lập rằng pháp quyền nên chi phối các vấn đề giữa các quốc gia.
Trong lĩnh vực thương mại toàn cầu, Donald Trump cũng đang thực hiện chức năng tương tự. Và Việt Nam là một khuôn mẫu. Một tiền lệ.
Trump bắt đầu bằng cách nói về thuế quan "thòng lọng quanh cổ áo" - tuyên bố rằng thương mại sẽ không còn tự do nếu không có sự tương hỗ. Sau đó là sự leo thang cụ thể với từng quốc gia trong Ngày Giải phóng. Không giống như các nhà kinh tế coi sức mạnh của Hoa Kỳ là thứ gì đó để xin lỗi, Trump đã sử dụng nó. Và trong trường hợp của Việt Nam nó đã được chứng minh là đúng đắn.
Những người chỉ trích chế giễu ý tưởng rằng thuế quan có thể dẫn đến bất cứ điều gì ngoài sự trả đũa. Nhưng sự trả đũa không bao giờ xảy ra. Việt Nam đã đàm phán thay cho trả đũa. Ngay cả một số người hoài nghi gay gắt nhất của Trump cũng bắt đầu phải thừa nhận.
Ở Phố Wall, sự đánh giá thấp về Trump bắt đầu đổi hướng. Torsten Slok của Apollo đã nói , "Trump có thể đã qua mặt tất cả chúng ta."
Breibart nói : "Việt Nam như một mô hình: Hãy xem sự sụp đổ của Domino thương mại"
Tất nhiên, Trump không làm gì mới mẻ. Ông chỉ đơn giản là sử dụng bộ công cụ của nghệ thuật chính trị cổ điển và áp dụng vào mặt trận kinh tế. Những gì các nhà phê bình chế giễu là “chủ nghĩa bảo hộ” trong nhiều năm hóa ra, trên thực tế, lại là chính sách đối ngoại và chủ nghĩa hiện thực áp dụng cho thương mại. Nó rất giống với ngoại giao Đại Việt thời nhà Lý.
Thuế quan của Trump không làm sụp đổ nền kinh tế toàn cầu. Chúng buộc những người tham gia phải chơi công bằng .
Trong khi toàn bộ giới bình luận tinh hoa vẫn đang giả vờ rằng kỷ nguyên thuế quan là một sai lầm đang chờ được đảo ngược. Thỏa thuận Hoa Kỳ - Việt Nam không phải là điều bất ngờ. Đó là một sự minh oan.
Đây không phải là sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh thương mại. Đây là sự kết thúc của một cuộc chiến tranh. Và sự dàn xếp đã được thực hiện bởi một chính khách không ai ngờ tới nhất trong mọi thời đại :
Một chính khách có phẩm chất bền bỉ.
Và thật vui mừng khi những người lãnh đạo Việt Nam có con mắt tinh tường đã nhìn ra tính cách này của Trump.
Một Hội trường hình cánh diều cách điệu hướng ra biển Thái Bình Dương từ vịnh Thái Lan được khởi công vào tháng 10 năm 2024 tại đảo Hòn Thơm, Phú Quốc, Thơm tiếng Việt là có mùi hương dễ chịu, Thơm theo tiếng Khmer là to lớn. Nó sẽ là nơi diễn ra Hội nghị thượng đỉnh APEC vào đầu năm 2027 mà Donald Trump sẽ là người chủ trì.
