Lời kêu gọi từ đất khát - Kỳ 1: Đào mương, đắp bờ trữ nước mư

22 Trần Quốc Toản, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Tp.HCM
Tiêu điểm
SK & Đời Sống: Mô hình kinh doanh mới giúp cửa hàng ăn uống vượt qua thời suy thoái SK & Đời Sống: Chuyên gia khởi nghiệp cũng tuyên bố đóng cửa quán cà phê nổi tiếng Tiền Tệ : Chủ tịch Dragon Capital nêu hai lý do nhóm quỹ quy mô 500 tỷ USD chưa giải ngân vào Việt Nam CN & MT: Từ chỗ là hình mẫu cho cả thế giới học tập, quốc gia châu Âu này bỗng quay ngoắt thái độ với ô tô điện - “EV không giải quyết được vấn đề của chúng ta” Tin tức: Vượt Singapore trở thành nền kinh tế thứ 3 Đông Nam Á, Việt Nam được nhiều DN ngoại quốc chọn làm "căn cứ điểm" chiến lược Tin tức: Nhà hàng, quán ăn vắng khách, nhiều người lao đao Tin tức: Vị thế FDI tại Việt Nam sau 35 năm mở cửa CN & MT: Tên lửa Starship lại phóng vào không gian: Chinh phục Sao Hỏa không còn xa Chứng khoán: Nỗi buồn chưa từng có của thị trường chứng khoán Việt Nam: Con số kỷ lục trong hơn 24 năm hoạt động CN & MT: Vì sao các hãng dầu khí giảm tham vọng về năng lượng xanh? CN & MT: Nearly half of US jobs could be at risk of computerisation within 20 years VH & TG: Thách thức từ kỷ nguyên già hóa và suy giảm của dân số toàn cầu VH & TG: 16 bức ảnh chứng minh Hàn Quốc đang sống ở năm 2050 BĐS: Sức sống mới ở khu Tây TP.HCM BĐS: Hàng nghìn tỷ đồng tồn kho của loạt "ông lớn" bất động sản: Doanh nghiệp nào "ôm" nhiều nhất? Tin tức: Khu vực giữ vai trò chiến lược trong bức tranh quy hoạch đô thị của TP. HCM: Tương lai sẽ là "Silicon Valley" của Việt Nam SK & Đời Sống: 60 tuổi là thời điểm quyết định tuổi thọ: Nếu không có 6 biểu hiện này khi ăn sáng thì bạn sẽ sống lâu BĐS: VÒNG ĐỜI CỦA BĐS ĐẦU CƠ MÀ BẠN PHẢI BIẾT ĐỂ TRÁNH ĐU ĐỈNH VH & TG: Kết nối với mạng đường sắt Trung Quốc: Nam quốc sơn hà Nam đế cư BĐS: Chiến lược đầu tư shophouse khối đế chung cư CN & MT: Hàng loạt nhà máy đóng cửa hoặc phá sản, ngành lọc hóa dầu đang trong 'mùa đông khắc nghiệt' Tin tức: Mở rộng cao tốc lên 8 làn sẽ góp phần giải quyết kẹt tại cửa ngõ phía Tây Nam TP.HCM CN & MT: Lời cầu nguyện của rừng 2023 Tiền Tệ : Liên tục phát hành trái phiếu khủng: Nhu cầu vốn của các ngân hàng có thật sự lớn đến thế? BĐS: Chuyên gia dự báo thị trường bất động sản năm 2025 CN & MT: AI, Robotics, and the Future of Jobs VH & TG: Thế giới viễn tưởng của Donald Trump CN & MT: ĐBSCL có thể khai thác hơn 100.000 MW điện gió và điện mặt trời CN & MT: ĐỊA CHÍNH TRỊ CỦA QUÁ TRÌNH CHUYỂN ĐỔI NĂNG LƯỢNG: CƠ HỘI CHO PHÍA NAM TOÀN CẦU SK & Đời Sống: Mở quán cà phê: Cuộc chiến khó lường BĐS: Doanh nghiệp bất động sản vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn CN & MT: Công trình 200 năm có thể giải cứu “hạn mặn” ở ĐBSCL vừa xác lập kỷ lục chưa từng có ở Việt Nam BĐS: “Thị trường bất động sản đang ở trạng thái kim tự tháp 'ngược', từ năm 2021 đến nay, nhà ở giá dưới 3 tỷ tại TP.HCM hoàn toàn vắng mặt” Tin tức: Bắt đầu hạn chế xe máy Tiền Tệ : Các ngân hàng trên sàn có hơn 253.000 tỷ đồng nợ xấu: Những cái tên nào đang đứng đầu bảng? VH & TG: Cái giá của Tự Do CN & MT: Siêu máy tính khổng lồ của Elon Musk: Được cấp 150MW điện, sẵn sàng vận hành đồng loạt 100.000 GPU CN & MT: Physical activity linked to extra 11 years of life Tiền Tệ : Áp lực nợ xấu ngân hàng tiếp tục tăng Tin tức: Tập vẫn sẽ theo đuổi “Trung Hoa Mộng” bất chấp sự trở lại của Donald Trump Tin tức: Trump 2.0: Một thế giới khó đoán định? BĐS: "Phố Nhật Bản" giữa lòng TPHCM trước thời điểm cải tạo Thư Giản: Mùa hạ tháng 8 2020 có DỰ BÁO 30 NĂM BẢN LỀ THẾ KỶ 21 (2020-2050) Thư Giản: Có tài sản bao nhiêu thì lọt top 1% và 10% giàu nhất Việt Nam? Thư Giản: ‘Ngôi nhà’ 2 tầng núp hẻm, giàu năng lượng tích cực giữa lòng Quận 1 BĐS: SO SÁNH TỒN KHO BẤT ĐỘNG SẢN 2015-2022. 10 ông lớn địa ốc tồn kho hơn 40 nghìn tỷ 62015 30.6.2015 BĐS: Loạt doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu trở lại BĐS: TS. Cấn Văn Lực: “Ai làm bất động sản ở phân khúc nhà phố thương mại thì cần phải quan sát để cơ cấu lại” BĐS: 1 tỷ USD vốn FDI vào nhà đất: Trung Quốc, Nhật Bản, Malaysia... dẫn đầu làn sóng M&A : Nếu không sửa luật, dự án bất động sản sẽ tắc trong 10 năm tới SK & Đời Sống: "Phụ tùng thay thế" cho con người Tin tức: What just happened? It was the economy, stupid VH & TG: Các dấu hiệu cho thấy chúng ta đang chứng kiến trận chiến cuối cùng trong 100 năm đồng tồn của hai hệ tư tưởng 9-2021 Tiền Tệ : Bàn về các kịch bản tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2011 - 2030 Tiền Tệ : Kinh tế tuần hoàn đã trở thành lợi thế cạnh tranh mới VH & TG: “Giấc mơ Mỹ” đáng giá bao nhiêu? SK & Đời Sống: Già hóa dân số, mỗi người có 10 năm sống với bệnh tật Thư Giản: Nhớ mưa Sài Gòn... Tiền Tệ : Lượng tiền ngân hàng cho vay vượt huy động Thư Giản: Viết cho ngày doanh nhân 13/10 SK & Đời Sống: Nền kinh tế cho người già Thư Giản: Mùa nước tràn đồng Thư Giản: BÍ QUYẾT SỐNG NHẸ NHÀNG  Chứng khoán: La Nina hoạt động mạnh từ tháng 8, mưa nhiều chưa từng có, cổ phiếu ngành điện ra sao? Thư Giản: 5 câu chuyện Đại chiến lược của Thế giới 2020-2035. Chứng khoán: Thời hoàng kim của chứng khoán Việt Nam 2007 Chứng khoán: “Đỉnh và đáy” cũng như “đêm với ngày”: Nhà đầu tư lão làng Charlie Munger tiết lộ triết lý đầu tư chưa khi nào lỗi thời để gặt hái thành công Chứng khoán: Thị trường chứng khoán Mỹ chìm trong sắc đỏ trong ngày Thứ hai đầu tuần Tin tức: CÁI GIÁ CỦA CHIẾN TRANH 2024 BĐS: Thời điểm vàng cho bất động sản hậu khủng hoảng CN & MT: Dự báo của Yuval Noal Harari về những biến đổi chính trị - xã hội trong thời đại số và những giải pháp cho xã hội tương lai CN & MT: Neuromorphic supercomputer aims for human brain scale BĐS: Doanh nghiệp trả mặt bằng hàng loạt BĐS: Mặt bằng 'bình dân' ở TP.HCM: Giảm giá phân nửa, giảm tiền cọc vẫn bỏ trống BĐS: Sóng 'tháo chạy' khỏi mặt bằng tiền tỷ khu vực trung tâm giờ ra sao? CN & MT: Trí tuệ nhân tạo đang thay đổi ngành bán lẻ Tin tức: Hệ lụy gì từ cuộc chiến mới ở Trung Đông? BĐS: Dấu ấn bất động sản quý 3: Những "đốm sáng" trong khó khăn Tin tức: Thế giới bắt đầu thời kỳ cấu trúc lại trật tư thế giới The World Begins to Reorder Itself Tin tức: IMF: Triển vọng kinh tế thế giới mấy năm tới chỉ ở “hạng xoàng” BĐS: Chuyên gia nêu rõ khó khăn lớn nhất của thị trường bất động sản hiện nay Tin tức: Nền kinh tế toàn cầu ra sao khi phải đối mặt với cuộc khủng hoảng mới trong cuộc chiến Israel-Gaza? Tin tức: Xung đột Israel - Hamas: Người ra mặt và kẻ giấu mặt CN & MT: Nếu Trái đất nóng hơn 2,5 độ so với thời tiền công nghiệp, ĐBSCL sẽ gặp nguy cơ Tin tức: Tỉ phú israel có con gái bị Hamas giết! : Vòm sắt - hệ thống đánh chặn tên lửa thành công hơn 90% của Israel? Tin tức: Thế giới đối mặt cùng lúc 5 căn nguyên của thảm họa và nguy cơ Thế chiến III CN & MT: Toyota chứng minh cho cả thế giới thấy 'không vội làm xe điện' là đúng: 1 startup làm 9 năm vẫn lỗ, càng bán càng không có lãi
Bài viết
Lời kêu gọi từ đất khát - Kỳ 1: Đào mương, đắp bờ trữ nước mư

    Do biến đổi khí hậu, hạn hán xảy ra với cường độ ngày càng khốc liệt. Cấp nước ngọt cho dân vùng khô hạn, hạn mặn chỉ là giải pháp trước mắt.

    Ông Uma Shankar Pandey (bìa phải) cùng dân làng Jakhni trên mương trữ nước - Ảnh: India Today

    Ông Uma Shankar Pandey (bìa phải) cùng dân làng Jakhni trên mương trữ nước

    Về lâu dài, cần giải quyết tình trạng đất khát bằng nhiều cách như sống chung với hạn mặn, bảo vệ tầng nước ngầm, trữ nước và đặc biệt thay đổi phương pháp canh tác. Những bài học quốc tế nhưng cũng chính là của Việt Nam.

    Mấy năm trước về làng Jakhni thuộc huyện Banda ở bang Uttar Pradesh (miền bắc Ấn Độ), đất đai khô cằn nứt nẻ thành những khe sâu đủ để trâu bò bất cẩn có thể lọt chân.

    Còn bây giờ chỉ nhìn thấy toàn ruộng lúa. Nhờ áp dụng các phương pháp canh tác cũ, làng Jakhni đã trở thành làng kiểu mẫu về nước (jalgram) của Ấn Độ.

    Đắp bờ bao trữ nước mưa trên đồng

    Làng Jakhni chỉ có 1.600 dân mà hầu hết là nông dân chân lấm tay bùn. Lượng mưa hằng năm ở đây dưới mức trung bình, chỉ từ 800-1.300mm.

    Đất đai với địa hình đồi núi đầy đá không giữ được nước và tương đối ít tầng nước ngầm nên hầu hết nước mưa trôi tuột đi. Dân địa phương cười buồn nói nước mưa rơi xuống rồi chảy đi giống như con cái họ lớn lên rời bỏ quê nhà đi xứ khác kiếm ăn.

    Nông dân còng lưng trồng cây nhưng đều thất bại. Vào mùa hè nóng bức, phụ nữ trong gia đình phải đi bộ thật xa mới tìm thấy nước.

    Năm 2005, nông dân Uma Shankar Pandey tình cờ tham dự một cuộc hội thảo về bảo tồn nước ở New Delhi. Ông đã nghe Tổng thống APJ Abdul Kalam thuyết trình rất hùng hồn về lợi ích của giải pháp trữ nước mưa.

    Ông kể: "TS Kalam đã đưa ra ý tưởng xây dựng làng jalgram, tức làng tích trữ và bảo vệ nguồn nước. Tôi chợt nghĩ làng Jakhni cần áp dụng phương pháp như vậy".

    Thật ra, ông Pandey không mất công tìm kiếm giải pháp tiết kiệm nước vì từ bao đời nay, nông dân địa phương đã biết tích trữ nước mưa trên đồng bằng cách đắp bờ hoặc xây đê bao xung quanh. Do đó, công việc đầu tiên của ông là thuyết phục dân làng Jakhni áp dụng trở lại phương pháp trữ nước mưa truyền thống.

    Ông giải thích: "Dân làng tôi không giàu và rất cẩn thận. Hầu hết mọi người bảo tôi rằng họ đợi một mùa xem nhóm chúng tôi làm ăn thế nào. Ban đầu chỉ có 10 người nông dân đồng ý xây bờ bao trên 25ha đất nông nghiệp. Phương pháp này đạt hiệu quả tốt. Nông dân có một mùa lúa bội thu mà không phụ thuộc vào trời mưa để tưới tiêu".

    Năm sau, có thêm nhiều nông dân chịu làm bờ bao hơn với số bờ bao bao quanh hơn 300ha. Bờ bao bằng bùn đất cần bảo trì thường xuyên vì liên tục bị lở. Ông Pandey bèn nảy ra ý tưởng trồng thêm cây và đậu lăng để giữ chân bờ bao.

    Ông gọi khẩu hiệu cho chiến dịch này là "Bờ bao trên đồng, cây trên bờ bao" (Khet mein med, med par ped). Ông còn nghĩ ra nhiều cách khác để bù đắp tình trạng thiếu nước như nạo vét và đào sâu thêm ao hồ sẵn có, xây thêm nhiều ao mới gần đồng ruộng, cải tạo giếng nước đã khô cạn để có nước, trồng thêm nhiều cây xanh.

    Dù không có nguồn tài trợ nào từ chính quyền, dân làng Jakhni vẫn chung tay đắp bờ bao trên toàn bộ đồng lúa rồi trồng cây và hoa màu trên đó đồng thời sử dụng nước mưa đã tích trữ để tưới tiêu.

    Trong thập niên tiếp theo, mô hình trữ nước mưa trên đồng ruộng lan rộng. Trong hai năm 2016 và 2017, đã có 1.050 làng được xây dựng trở thành làng jalgram trên toàn Ấn Độ.

    Tạp chí Reasons to be Cheerful (Mỹ) ghi nhận hiện nay làng Jakhni có 33 giếng nước, 25 máy bơm tay và sáu ao hồ đầy nước quanh năm chứng tỏ các tầng nước ngầm đã đầy nước. Ông Pandey đã được trao tặng huân chương Padma Shri vào năm 2023.

    Đắp bờ bao chỉ cần cá nhân cố gắng và tiền nhà nước tối thiểu nhưng có khả năng tác động sâu sắc đến mực nước ngầm. UMA SHANKAR PANDEY

    Người dân huyện Banda tham gia đào đắp bờ bao trong chiến dịch “Nạp nước ngầm, tiết kiệm nước sạch” - Ảnh: wateraid.org

    Người dân huyện Banda tham gia đào đắp bờ bao trong chiến dịch “Nạp nước ngầm, tiết kiệm nước sạch”

    Người dân họp bàn về trữ lượng nước

    Huyện Banda là một trong những huyện thường xuyên khô hạn. Ngày đầu tiên về lãnh đạo huyện Banda vào năm 2018, ông Heera Lal đã chứng kiến cảnh người dân chặn con đường huyết mạch để phản đối tình trạng thiếu nước sạch. 

    Ông tự nhủ: "Nếu không có nước, làm sao người dân có thể sống chứ nói gì tới phát triển?".

    Ông đã tận mắt chứng kiến kinh nghiệm trữ nước mưa trên đồng ở làng Jakhni nên tận dụng mọi nguồn lực kêu gọi đắp bờ bao, cải tạo giếng nước, xây thêm ao mới khắp huyện Banda. Ông còn khuyến khích nông dân đào mương quanh đồng ruộng để chứa nước tràn từ chỗ cao xuống chỗ trũng.

    Năm 2019, cùng với tổ chức phi chính phủ WaterAid India, ông đã tổ chức các buổi họp về trữ lượng nước (jal chaupals) cho dân làng. 

    Ý tưởng họp về trữ lượng nước (đánh giá tính sẵn có của nước và mức độ bền vững của nguồn cung cấp nước bằng cách theo dõi nước đầu vào và nước đầu ra) tuy không mới nhưng tại huyện Banda, thay vì các chuyên gia họp bàn thì chính dân làng ngồi lại thảo luận với nhau.

    Tại làng Mahuee, người dân đã biết sử dụng danh sách kiểm soát trữ lượng nước do WaterAid biên soạn để lập bản đồ các nguồn nước, sau đó lập bảng kê ước tính lượng nước tiêu thụ trong sinh hoạt hằng ngày giống như bảng sao kê ngân hàng và cuối cùng đánh giá xem phải làm gì để bổ sung nguồn nước còn thiếu.

    Các cuộc họp về trữ lượng nước như vậy không chỉ nâng cao nhận thức về sử dụng nước hợp lý mà còn khuyến khích dân làng tham gia hàng chục dự án nhỏ như đào hố thu nước quanh máy bơm tay và các nguồn nước cộng đồng khác để dẫn nước thải trở lại tầng nước ngầm, thu gom nước mưa từ mái nhà, nạo vét ao hồ, đào mương chứa nước.

    Sách Kỷ lục Limca của Ấn Độ đã công nhận chiến dịch "Nạp nước ngầm, tiết kiệm nước sạch" (Bhujal badhao payjal bachao) của huyện Banda đã đào nhiều đường mương nhất và tổ chức họp báo về địa phương có trữ lượng nước nhiều nhất trong tháng 2-2020. 

    Trước đó, chính quyền huyện Banda đã nhận được giải thưởng "Thành phố thông minh" cho thành tích này vào năm 2019. Đến năm 2020, mực nước ngầm ở huyện Banda đã tăng lên gần 1,4m. Huyện Banda có số lượng giếng nhiều nhất bang Uttar Pradesh. Sau đó, tập quán đào mương, đắp bờ bao trữ nước đã được nhiều bang khác ở Ấn Độ áp dụng thành công.

    Nhiều nước khuyến khích trữ nước mưa

    Theo trang web Smart Water (New Zealand), nhiều nơi trên thế giới đã khuyến khích người dân trữ nước mưa. Tại Úc, bang Queensland bắt buộc nhà mới xây phải có bể chứa nước mưa.

    Nam Phi đã triển khai hệ thống tái chế nước thải sinh hoạt và thu gom nước mưa tại nhà. Còn tại Mỹ, thành phố Tucson (bang Arizona) đã thực hiện chương trình ưu đãi tài chính cho người dân và doanh nghiệp lắp đặt hệ thống thu gom nước mưa.

    Tại Pháp từ mùa xuân năm 2023, vùng Île-de-France đã cấp tiền đến 20.000 euro để người dân xây mới bể ngầm (thể tích 5m3), bể trữ nước trên cao hoặc bể trên mặt đất (thể tích tối thiểu 3m3) bất kể mục đích dùng để tưới vườn hay phục vụ nhu cầu vệ sinh.

    Tiền hỗ trợ được giới hạn ở mức 50% chi phí. Mỗi hộ gia đình được hỗ trợ một lần cho nơi cư trú chính.

    -----------------

    Đất ven biển Bangladesh phải bỏ hoang sáu tháng sau vụ lúa vì đất bị nhiễm mặn, trồng cây nào chết cây đó. Hoa hướng dương đã giúp nông dân vượt qua cuộc sống khó khăn do hạn mặn đồng thời góp phần giải quyết bài toán đáp ứng nhu cầu dầu ăn trong nước.

    DẠ THẢO - Theo Tuổi Trẻ

    THỐNG KÊ TRUY CẬP
    • Đang online 4
    • Truy cập tuần 1967
    • Truy cập tháng 12889
    • Tổng truy cập 158312