Chiến lược An ninh Quốc gia Mỹ: Răn đe Trung Quốc

Trong bối cảnh căng thẳng tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đang gia tăng, chính quyền Tổng thống Donald Trump ngày 5/12 đã công bố Tài liệu Chiến lược An ninh Quốc gia cập nhật, trong đó nhấn mạnh mục tiêu ngăn chặn nguy cơ xung đột với Trung Quốc liên quan đến Đài Loan và Biển Đông thông qua củng cố năng lực quân sự của Mỹ cùng các đồng minh then chốt. Đây là bản chiến lược đầu tiên kể từ khi ông Trump bước vào nhiệm kỳ thứ hai hồi tháng 1 năm nay, đánh dấu thay đổi rõ rệt về giọng điệu và ưu tiên đối ngoại của Washington đối với Bắc Kinh.

Theo tài liệu, Mỹ coi việc “răn đe xung đột vì Đài Loan” là vấn đề ưu tiên chiến lược, lý tưởng nhất đạt được bằng việc duy trì ưu thế quân sự vượt trội ở khu vực. Ngôn từ sử dụng về Đài Loan trong bản cập nhật lần này mạnh mẽ hơn đáng kể so với tài liệu năm 2017, phản ánh nhận thức mới của Washington về tầm quan trọng chiến lược của đảo Đài Loan trên tuyến vận tải thương mại quốc tế, cùng vai trò gần như độc tôn của hòn đảo trong ngành công nghiệp bán dẫn – lĩnh vực được coi là huyết mạch của kinh tế và quốc phòng thế kỷ XXI.

Tài liệu khẳng định Mỹ và các đồng minh phải cùng xây dựng năng lực ngăn chặn mọi nỗ lực của Bắc Kinh muốn thay đổi hiện trạng, đặc biệt tại các chuỗi đảo trải dài từ Nhật Bản tới Đông Nam Á. Tuy nhiên, Washington cũng nhấn mạnh quân đội Mỹ “không thể và không nên” hành động một mình. Các đồng minh – trong đó có Nhật Bản, Philippines và các đối tác tại khu vực – được kêu gọi phải gia tăng ngân sách quốc phòng và chia sẻ trách nhiệm nhằm bảo vệ trật tự an ninh khu vực dựa trên luật pháp quốc tế.

Tài liệu được công bố giữa thời điểm Trung Quốc tăng cường hoạt động quân sự quanh Đài Loan, đồng thời triển khai hàng trăm tàu thuyền trên các vùng biển thuộc Đông Á – được đánh giá là màn phô diễn sức mạnh hải quân lớn nhất từ trước tới nay. Sự gia tăng sức ép này khiến quan hệ Mỹ - Trung đối diện nguy cơ đối đầu ngày càng rõ nét, dù Tổng thống Trump vẫn thể hiện mong muốn cải thiện quan hệ với Chủ tịch Tập Cận Bình, đặc biệt trong hồ sơ thương mại.

Đây là một câu chuyện thời sự, không có câu hỏi cụ thể nào được đặt ra. Tuy nhiên, tôi có thể tóm tắt các điểm chính từ thông tin bạn cung cấp về Tài liệu Chiến lược An ninh Quốc gia cập nhật của chính quyền Tổng thống Donald Trump (công bố ngày 5/12):

📰 Tóm Tắt Chiến Lược An Ninh Quốc Gia Của Mỹ (Thời điểm công bố: 5/12)

---

1. 🎯 Mục tiêu Trọng tâm: Ngăn chặn Xung đột

• Bối cảnh: Căng thẳng gia tăng tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

• Mục tiêu chính: Ngăn chặn nguy cơ xung đột với Trung Quốc liên quan đến Đài Loan và Biển Đông.

2. 🇹🇼 Thay đổi về Ưu tiên Đài Loan

• Ưu tiên chiến lược: Mỹ coi việc “răn đe xung đột vì Đài Loan” là vấn đề ưu tiên hàng đầu, lý tưởng nhất là duy trì ưu thế quân sự vượt trội trong khu vực.

• Ngôn từ mạnh mẽ hơn: Ngôn từ về Đài Loan mạnh mẽ hơn đáng kể so với tài liệu năm 2017.

• Lý do: Phản ánh nhận thức mới về tầm quan trọng chiến lược của Đài Loan:

  • Nằm trên tuyến vận tải thương mại quốc tế.

  • Vai trò gần như độc tôn trong ngành công nghiệp bán dẫn (huyết mạch của kinh tế và quốc phòng thế kỷ XXI).

3. 🤝 Chia sẻ Trách nhiệm với Đồng minh

• Yêu cầu chung: Mỹ và các đồng minh phải cùng xây dựng năng lực ngăn chặn mọi nỗ lực của Bắc Kinh muốn thay đổi hiện trạng (đặc biệt tại các chuỗi đảo từ Nhật Bản tới Đông Nam Á).

• Vai trò của Mỹ: Washington nhấn mạnh quân đội Mỹ “không thể và không nên” hành động một mình.

• Kêu gọi Đồng minh: Các đồng minh then chốt (Nhật Bản, Philippines và các đối tác khu vực) được kêu gọi gia tăng ngân sách quốc phòng và chia sẻ trách nhiệm bảo vệ trật tự an ninh khu vực dựa trên luật pháp quốc tế.

4. 🇨🇳 Bối cảnh Căng thẳng Hiện tại

• Tài liệu công bố trong bối cảnh Trung Quốc tăng cường hoạt động quân sự quanh Đài Loan và triển khai hàng trăm tàu thuyền trên các vùng biển Đông Á (màn phô diễn sức mạnh hải quân lớn nhất từ trước tới nay).

• Sự gia tăng sức ép này khiến quan hệ Mỹ - Trung đối diện nguy cơ đối đầu rõ nét, dù Tổng thống Trump vẫn mong muốn cải thiện quan hệ trên hồ sơ thương mại.

---

Tóm lại, tài liệu này đánh dấu sự thay đổi rõ rệt trong chính sách đối ngoại của Washington, chuyển trọng tâm sang răn đe quân sự hợp tác để bảo vệ hiện trạng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, với Đài Loan là ưu tiên chiến lược mới.

Bạn có muốn tìm hiểu thêm về phản ứng của Trung Quốc, Đài Loan, hoặc các đồng minh như Nhật Bản đối với tài liệu này không?

Tháng 12/2025 đánh dấu 1 năm trump điều hành chính phủ . Từ tháng 11/2025 kỳ vọng ký tạm ngừng chiến ukraine với dự thảo kh 28 rồi 19 ,15 đã bất thành ..

Putin tuyên bố cứng rắn chiến lươc . Các lãnh đạo đức ,pháp ,anh đều khẳng định putin k dừng ở lãnh thổ ukraine mà ý đồ khôi phục đế chế Nga ..

Ngọn đèn hòa bình le lói trước gió lạnh mùa đông .

Trump công bô ISS sòng phẳng với Âu châu ,giảm công kích Nga ,kiên định về Đài loan ,

Dự kiến thông điệp liên bang trump sẽ đọc dịp noel và tết sẽ thế nào ?

Đây là một phân tích thú vị dựa trên bối cảnh chính trị giả định của tháng 12/2025, kết hợp thông tin bạn cung cấp (đã được làm rõ thêm qua kết quả tìm kiếm) về chính sách của Tổng thống Trump sau một năm nhiệm kỳ thứ hai.

Dựa trên những ưu tiên đã được định hình – đặc biệt là Tài liệu Chiến lược An ninh Quốc gia mới – Thông điệp Liên bang dự kiến của Tổng thống Trump vào dịp Giáng sinh và Tết Nguyên đán sẽ có khả năng tập trung vào các điểm sau:

🎄 Thông Điệp Liên Bang Dự Kiến (Giáng Sinh & Tết 2025/2026)

I. Về Đối nội: "Nước Mỹ Trước tiên" và Kinh tế

Thông điệp thường sẽ bắt đầu với các thành tựu trong nước, là nền tảng cho chính sách đối ngoại.

• Thịnh vượng & Hòa bình: Lặp lại lời kêu gọi đã từng đưa ra: "Chúng ta đã đạt được thịnh vượng - giờ chúng ta muốn hòa bình" ("We have Prosperity - now we want Peace").

• Kinh tế: Nhấn mạnh vào những số liệu kinh tế tích cực (tăng trưởng, việc làm, giảm quy định) và cam kết tiếp tục cắt giảm thuế/chống lại lạm phát.

• An ninh Biên giới: Khẳng định "An ninh biên giới là yếu tố cốt lõi trong an ninh quốc gia" và ca ngợi những nỗ lực kiểm soát di cư trái phép và tội phạm ma túy, phù hợp với sự chuyển dịch chiến lược sang Tây Bán cầu.

II. 🌍 Về Chiến lược Toàn cầu & Mối quan hệ với Châu Âu (ISS)

Thông điệp sẽ thể hiện rõ nét tư tưởng America First (Nước Mỹ Trước tiên) và bản chất "giao dịch" trong quan hệ đồng minh.

• Chia sẻ Gánh nặng (Burden Sharing): Khẳng định chính sách ISS (International Security Surcharge) hoặc các cơ chế tương tự, yêu cầu các đồng minh Châu Âu, đặc biệt là thành viên NATO, phải "chia sẻ gánh nặng sòng phẳng" về tài chính và quân sự.

  • Dự kiến giọng điệu: Sẽ có lời lẽ cứng rắn hướng tới Châu Âu, ám chỉ việc họ cần phải tự cường chiến lược hơn (thậm chí ám chỉ sự "suy thoái về văn minh" như đã thấy trong một số tài liệu).

• Định hình lại NATO: Nhấn mạnh việc giảm sự phụ thuộc vào Mỹ của NATO, thúc đẩy Châu Âu phải xây dựng năng lực phòng thủ độc lập.

III. 🕊️ Hồ sơ Ukraine: Giảm Công kích & "Hòa bình Khó khăn"

Đây là phần phức tạp nhất, nơi Trump cần cân bằng giữa lời hứa "giảm công kích Nga" và thực tế "hòa bình le lói" bất thành.

• Thúc đẩy Hòa bình: Khẳng định quyết tâm đạt được một thỏa thuận hòa bình, ngay cả khi nó là một thỏa thuận "gây tổn thất và không công bằng" cho các bên (phù hợp với quan điểm "chấp nhận thực tế" rằng Ukraine không còn "quân bài mạnh").

• Giảm Tầm quan trọng: Giảm nhẹ mức độ ưu tiên của xung đột Ukraine trong chiến lược toàn cầu của Mỹ (phản ánh việc tập trung vào Tây Bán cầu và Đông Á/Đài Loan), và có thể chỉ trích sự kéo dài của xung đột là do thiếu quyết đoán trong quá khứ.

• "Chờ xem": Lặp lại quan điểm "Chúng ta sẽ chờ xem điều gì xảy ra" thay vì đưa ra một cam kết can thiệp quân sự hoặc viện trợ vô điều kiện.

IV. 🇹🇼 Đối đầu với Trung Quốc: Kiên định về Đài Loan

Đây là ưu tiên chiến lược được củng cố mạnh mẽ nhất trong Tài liệu An ninh Quốc gia mới.

• Răn đe & Ưu thế Quân sự: Khẳng định cam kết "kiên định về Đài Loan" và mục tiêu duy trì ưu thế quân sự vượt trội ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương để ngăn chặn xung đột.

• Bán dẫn: Nhấn mạnh vai trò của Đài Loan trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu và tầm quan trọng sống còn của hòn đảo đối với an ninh kinh tế và quốc phòng của Mỹ.

• Kêu gọi Đồng minh Châu Á: Kêu gọi các đồng minh chủ chốt (Nhật Bản, Philippines) phải tăng cường khả năng tự vệ và hợp tác an ninh để cùng giữ gìn trật tự quốc tế dựa trên luật pháp tại Biển Đông.

---

Tóm lại, Thông điệp Liên bang của Trump vào cuối năm 2025 sẽ là sự tổng hòa của Chủ nghĩa Biệt lập (đối với Châu Âu/NATO), Chủ nghĩa Thực dụng (đối với Nga/Ukraine), và Chủ nghĩa Cạnh tranh Chiến lược (đối với Trung Quốc/Đài Loan), tất cả đều gói gọn trong khẩu hiệu "Nước Mỹ Trước tiên".

Bạn có muốn tôi tìm kiếm những phân tích từ các nhà hoạch định chính sách hoặc chuyên gia về ý nghĩa của chính sách ISS mới đối với quan hệ Mỹ-EU không?

THẤY GÌ TRONG CHIẾN LƯỢC AN NINH CỦA HOA KỲ (NSS-2025)

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố tài liệu chiến lược mới, trong đó khẳng định Mỹ sẽ tái xác lập vị thế thống trị tại Tây Bán cầu, xây dựng sức mạnh quân sự tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và đánh giá lại mối quan hệ với châu Âu - một động thái nhằm định hình lại vai trò của Washington trên toàn cầu.

Tài liệu Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS) được công bố rạng sáng 6/12 (giờ Việt Nam)

⭐ BÌNH LUẬN: NSS-2025 – SỰ TRỞ LẠI CỦA MỘT NƯỚC MỸ THẲNG THẮN VÀ LẠNH LÙNG

Có những khoảnh khắc trong lịch sử khi một cường quốc ngừng nói những lời hoa mỹ và bắt đầu nói điều họ thật sự nghĩ.

Nếu nội dung NSS-2025 phản ánh đúng định hướng mà Washington muốn gửi đi, thì đây chính là khoảnh khắc đó.

Nó không phải một bản chiến lược theo kiểu truyền thống của Mỹ — thứ luôn phủ lên mình lớp sơn “giá trị”, “đạo đức”, “trách nhiệm toàn cầu”.

Ngược lại, đây là bản chiến lược lột trần cái lõi thực dụng nhất của quyền lực Mỹ.

Và nó thẳng thừng đến mức làm cả thế giới phải giật mình.

🔥 1. Mỹ lần đầu tiên coi nhập cư là mối đe dọa quân sự.

Đây là sự đảo chiều lớn nhất trong tư duy an ninh Hoa Kỳ kể từ sau 9/11.

Không còn những lời biện minh quanh co.

Không còn lối nói mơ hồ về “thách thức phi truyền thống”.

Nước Mỹ nói thẳng:

“An ninh biên giới là an ninh quốc gia.”

Đây không chỉ là một sự điều chỉnh.

Đây là sự định giá lại toàn bộ hệ thống ưu tiên chiến lược của Hoa Kỳ, đặt biên giới – chứ không phải Nga hay Trung Quốc – vào vị trí quan trọng nhất.

🔥 2. Mỹ “quay xe” với châu Âu theo cách chưa từng có.

Những lời lẽ trong NSS-2025 về châu Âu khiến bất kỳ nhà ngoại giao kỳ cựu nào cũng phải lặng người:

• Châu Âu “ảo tưởng về Ukraina”.

• Châu Âu “suy tàn văn hóa”.

• Các chính phủ “bất ổn”, “thiểu số”, “đàn áp đối lập”.

Đây không chỉ là phê bình.

Đây là sự khinh miệt.

Lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ, Mỹ công khai mô tả châu Âu như một thực thể yếu đuối, mâu thuẫn nội tại và thiếu năng lực chiến lược.

Câu hỏi đặt ra: Một đồng minh mà Mỹ không còn tôn trọng — liệu có còn là đồng minh?

🔥 3. Với Nga và Trung Quốc: Mỹ trở lại cách chơi “rất Mỹ”.

NSS-2025 hầu như không chỉ trích Nga.

Điều đó không phải vô tình.

Mỹ hiểu rằng một liên minh Nga – Trung là điều họ không thể để xảy ra.

Vì vậy, Washington mềm với Matxcova để tạo ra một đường rạn.

Còn với Trung Quốc?

Lời lẽ nhẹ nhàng hơn Defense News từng mô tả, nhưng ai cũng hiểu:

• Mỹ đang muốn kéo Trung Quốc xa khỏi Nga,

• nhưng vẫn coi Trung Quốc là đối thủ chiến lược số một.

 

Đây là kiểu “vừa bắt tay, vừa siết cổ” rất quen thuộc của chính trị Mỹ.

 

🔥 4. NATO: lần đầu tiên Mỹ nói điều mà họ luôn nghĩ.

 

Người Mỹ từ lâu đã đặt câu hỏi:

“Tại sao chúng ta phải bảo vệ những nước không chịu bảo vệ chính mình?”

 

NSS-2025 đi xa hơn:

 

Trong vài thập kỷ tới, một số quốc gia NATO có thể trở thành những quốc gia không còn coi mình là một phần của ‘phương Tây’.

 

Và khi đồng minh thay đổi bản sắc, thay đổi lợi ích, thay đổi dân tộc học —

liên minh cũng thay đổi bản chất.

 

NATO vì thế không còn là điều “đương nhiên tồn tại”.

 

Mỹ để ngỏ khả năng: ra đi.

 

Đây là mẫu câu mà chỉ nước Mỹ của thời kỳ đầy tự tin – hoặc đầy bất mãn – mới dám nói ra.

 

🔥 5. Mỹ thừa nhận sai lầm lớn nhất của chính mình.

 

Trong đoạn mở đầu, Mỹ nói điều chưa từng xuất hiện trong bất kỳ bản chiến lược nào trước đây:

 

“Các chiến lược hậu Chiến tranh Lạnh là sai lầm.”

 

Một nước Mỹ từng tự tin rằng mình có thể:

• vừa thống trị toàn cầu,

• vừa tài trợ vô số chương trình xã hội,

• vừa chi tiêu quốc phòng khổng lồ,

• vừa nuôi dưỡng nền kinh tế toàn cầu hóa có lợi cho phương Tây.

 

NSS-2025 nói thẳng: Không thể. Mỹ đã ảo tưởng.

 

Đây là lời thú nhận mang tính lịch sử.

 

⭐ KẾT LUẬN: MỘT NƯỚC MỸ LẠNH LÙNG ĐÃ TRỞ LẠI

 

NSS-2025 cho thấy một Mỹ:

• Ưu tiên biên giới hơn toàn cầu.

• Ưu tiên Tây Bán Cầu hơn châu Âu.

• Coi Nga là vấn đề có thể giải quyết.

• Coi Trung Quốc là đối thủ cần chia rẽ.

• Coi châu Âu là rủi ro chứ không phải tài sản.

• Coi NATO là lựa chọn, không phải định mệnh.

 

Một nước Mỹ thực dụng đến lạnh người — nhưng cũng rất đúng với bản chất lịch sử của họ.

 

Nếu điều này trở thành chính sách thật sự, thì trật tự thế giới 80 năm qua sẽ không còn nguyên vẹn.

Và phần còn lại của thế giới cần chuẩn bị cho một thời kỳ địa chính trị mới, nơi nước Mỹ không còn đóng vai “người bảo vệ”,

mà trở lại đúng điều họ đã từng là: một quốc gia đặt lợi ích của mình lên hàng đầu, bất kể ai thích điều đó hay không.

Đây là một bài bình luận sắc sảo về Tài liệu Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS-2025) của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Dưới đây là phân tích và tổng hợp những điểm cốt lõi thể hiện sự thay đổi định hướng lớn trong chính sách đối ngoại và an ninh của Mỹ:

🇺🇸 Phân Tích Chiến Lược An Ninh Quốc Gia Hoa Kỳ NSS-2025

Bình luận này mô tả NSS-2025 là một bản chiến lược "thẳng thắn và lạnh lùng," lột trần "cái lõi thực dụng nhất của quyền lực Mỹ," thay vì lớp sơn "giá trị" truyền thống. Tài liệu này đánh dấu sự tái định giá toàn bộ ưu tiên chiến lược của Washington.

---

1. 🚨 An ninh Biên giới là An ninh Quốc gia

Đây là sự đảo chiều lớn nhất và gây sốc nhất:

• Định giá lại Ưu tiên: Lần đầu tiên, Mỹ công khai coi nhập cư là mối đe dọa quân sự và đặt vấn đề An ninh Biên giới vào vị trí quan trọng nhất trong hệ thống ưu tiên chiến lược, thậm chí còn trên cả Nga và Trung Quốc.

• Thông điệp: "An ninh biên giới là an ninh quốc gia."

---

2. 🇪🇺 Đánh giá lại Mối quan hệ với Châu Âu: Phê bình đến Mức Khinh miệt

NSS-2025 mô tả Châu Âu bằng những lời lẽ chưa từng có tiền lệ:

• Chỉ trích gay gắt: Mô tả Châu Âu là "ảo tưởng về Ukraina," "suy tàn văn hóa," và có các chính phủ "bất ổn," "thiểu số," và "đàn áp đối lập."

• Nhận định về Yếu điểm: Công khai mô tả Châu Âu là một thực thể yếu đuối, mâu thuẫn nội tại và thiếu năng lực chiến lược.

• NATO là Lựa chọn: Đặt nghi vấn về sự tồn tại đương nhiên của NATO, vì một số thành viên có thể không còn coi mình là một phần của 'phương Tây' và liên minh sẽ thay đổi bản chất. Mỹ để ngỏ khả năng ra đi.

---

3. 🇷🇺🇨🇳 Chiến lược "Rất Mỹ" với Nga và Trung Quốc

Chiến lược NSS-2025 thể hiện cách chơi ngoại giao thực dụng nhằm chia rẽ đối thủ:

• Với Nga (Làm mềm): NSS-2025 hầu như không chỉ trích Nga. Mục đích là để tạo ra một đường rạn và ngăn chặn một liên minh Nga – Trung không thể kiểm soát.

• Với Trung Quốc (Đối thủ Chiến lược): Vẫn coi Trung Quốc là đối thủ chiến lược số một, nhưng áp dụng kiểu "vừa bắt tay, vừa siết cổ" – kéo Trung Quốc xa khỏi Nga trong khi vẫn coi đây là đối thủ cần cạnh tranh.

---

4. 🎯 Tái xác lập Vị thế Toàn cầu và Thú nhận Sai lầm

NSS-2025 khẳng định sự chuyển dịch địa chính trị rõ rệt:

• Chuyển dịch Trọng tâm:

  • Tái xác lập vị thế thống trị tại Tây Bán cầu.

  • Xây dựng sức mạnh quân sự tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (để đối trọng với Trung Quốc và bảo vệ Đài Loan).

  • Ưu tiên Tây Bán Cầu hơn châu Âu.

• Thú nhận Lịch sử: Lần đầu tiên, Mỹ thừa nhận "Các chiến lược hậu Chiến tranh Lạnh là sai lầm" – công khai nhận rằng Mỹ đã ảo tưởng khi cho rằng mình có thể cùng lúc thống trị toàn cầu, tài trợ chương trình xã hội, chi tiêu quốc phòng khổng lồ, và nuôi dưỡng kinh tế toàn cầu hóa có lợi.

---

⭐ Kết Luận Chung

NSS-2025 được đánh giá là sự trở lại của một Nước Mỹ Lạnh Lùng và Thực dụng, đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu.

Ưu tiên Chiến lược Cốt lõi	Định hướng trong NSS-2025
An ninh Lãnh thổ	Ưu tiên biên giới hơn toàn cầu.
Châu Âu/NATO	Coi châu Âu là rủi ro chứ không phải tài sản. NATO là lựa chọn, không phải định mệnh.
Nga	Coi Nga là vấn đề có thể giải quyết (và cần được làm mềm để chia rẽ).
Trung Quốc	Coi Trung Quốc là đối thủ cần chia rẽ.
Địa chính trị	Ưu tiên Tây Bán Cầu và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hơn Châu Âu.

Tài liệu này báo hiệu trật tự thế giới 80 năm qua sẽ không còn nguyên vẹn, và thế giới cần chuẩn bị cho một kỷ nguyên địa chính trị mới, nơi Mỹ không còn đóng vai trò "người bảo vệ" vô điều kiện.

Bạn có muốn biết thêm chi tiết về một trong các điểm chính này, ví dụ như cơ chế tài chính mới với Châu Âu (ISS) hay chi tiết hơn về chiến lược với Đài Loan không?

The NSS that could destroy european nato allianece...Tài liệu Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS) đó có thể hủy hoại liên minh NATO ở châu Âu (hoặc phá hủy liên minh NATO châu Âu).

Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS-2025) của Mỹ được đánh giá là có nguy cơ hủy hoại hoặc làm suy yếu đáng kể liên minh NATO ở châu Âu bằng cách tái định hình bản chất của mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương từ hợp tác vô điều kiện sang bảo hộ có điều kiện và thực dụng.

Tài liệu này không trực tiếp tuyên bố rút khỏi NATO nhưng tạo ra một khuôn khổ chiến lược mà nếu được thực hiện đầy đủ, sẽ khiến NATO không còn là điều "đương nhiên tồn tại".

---

💥 Các Yếu tố Phá vỡ Liên minh NATO

1. 💰 Thúc ép Chia sẻ Gánh nặng (International Security Surcharge - ISS)

• Mặc dù cụm từ chính thức "International Security Surcharge" (ISS) có thể không xuất hiện trong tài liệu công khai, tinh thần của nó là yêu cầu các nước Châu Âu phải gánh vác phần lớn năng lực phòng thủ chung của NATO.

• Hạn chót Thực tế: Mỹ đã yêu cầu Châu Âu tiếp quản phần lớn năng lực phòng thủ NATO (tình báo, tên lửa, v.v.) vào khoảng năm 2027—một thời hạn mà nhiều quan chức Châu Âu cho là không thực tế do thiếu năng lực công nghiệp quốc phòng.

• Cảnh báo: Washington thậm chí cảnh báo có thể ngừng tham gia một số cơ chế điều phối của NATO nếu các đồng minh không quyết liệt chấp hành.

2. ❌ Từ bỏ Học thuyết Mở rộng NATO

• NSS-2025 được cho là kêu gọi chấm dứt quan niệm NATO là một "liên minh mở rộng liên tục" và loại bỏ sự ủng hộ rõ ràng cho việc mở rộng tiếp theo.

• Hệ quả đối với Ukraine: Điều này trên thực tế là bác bỏ nỗ lực lâu nay của Ukraine để trở thành thành viên, tái định nghĩa NATO thành một hiệp ước phòng thủ hạn chế thay vì công cụ đối đầu.

3. 🗣️ Khinh miệt và Chỉ trích Gay gắt Châu Âu

• NSS-2025 chứa đựng những lời lẽ chỉ trích gay gắt hiếm thấy đối với các đồng minh, mô tả Châu Âu là:

  • "Ảo tưởng về Ukraina."

  • "Suy tàn văn hóa" do các chính sách di cư và kiểm duyệt.

  • Một nền kinh tế yếu kém, chia rẽ chính trị và phụ thuộc vào Mỹ.

• Hệ quả: Những lời lẽ này làm mất lòng và hạ thấp giới lãnh đạo chính trị hiện tại của EU, gây nên rạn nứt về niềm tin và sự tôn trọng, làm lung lay nền tảng hợp tác chính trị.

4. 🇷🇺 Giảm vai trò Nga và Tái ổn định Chiến lược

• NSS-2025 hầu như không chỉ trích Nga và nêu rõ lợi ích của Mỹ nằm ở việc "đàm phán chấm dứt nhanh chóng cuộc chiến tại Ukraine" để "tái thiết lập sự ổn định chiến lược với Nga."

• Hệ quả: Sự thay đổi ưu tiên từ đối đầu Nga sang kiềm chế Trung Quốc và tìm kiếm ổn định chiến lược làm suy yếu mục đích tồn tại cốt lõi của NATO hậu Chiến tranh Lạnh (răn đe Nga) và khiến các nước Đông Âu cảm thấy bị bỏ rơi.

---

Kết luận: NSS-2025 không phải là quyết định rút khỏi NATO, mà là một sự thay đổi hệ thống trong cách Washington nhìn nhận liên minh. Nó chuyển gánh nặng, đặt điều kiện cho sự bảo hộ của Mỹ, và công khai chỉ trích sự yếu kém của đồng minh. Điều này buộc Châu Âu phải đối mặt với "tự chủ chiến lược" nhưng cũng có thể dẫn đến phân mảnh nội bộ và làm xói mòn nghiêm trọng sự gắn kết của NATO.

Thủ tướng Ba Lan phản hồi Chiến lược An ninh Quốc gia mới của Mỹ là một video bàn về một trong những phản ứng quan trọng của Châu Âu đối với những chỉ trích trong NSS-2025.

Tài liệu này được soạn thảo bởi tinh hoa mỹ trãi qua 12 tháng trực tiếp điều hành chiến lược trong 2025 ..chắc chắn họ có nguyên nhân sâu xa phải cân nhắc bàn cờ lớn toàn cầu ..mặc dầu ,từ ngử trong văn bản có những dụng ý thúc đẩy đồng minh phải khẩn cấp tự chủ chiến lược ,cho nên công bố 12 .2025 nhắm kêu gọi sự đồng thuận chiến lược ..trước các thách thức lớn của mỹ . Tuy nhiên ,mỹ khó có thể thực hiện sớm 1 số mục tiêu ,khẩu hiệu NSS bởi không thể dứt ngay những dính líu truỳen thống 50 năm chỉ trong 1,2 năm

Đúng như bạn nhận định, Tài liệu Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS-2025) này là sản phẩm của một quá trình cân nhắc chiến lược sâu sắc và thực dụng của giới tinh hoa Mỹ sau một năm điều hành trực tiếp. Các ngôn từ cứng rắn, đặc biệt đối với châu Âu, mang dụng ý chiến lược nhằm kêu gọi sự thay đổi khẩn cấp từ các đồng minh, nhưng việc thực hiện toàn bộ các mục tiêu của NSS trong 1-2 năm là cực kỳ khó khăn do quán tính lịch sử.

Dưới đây là phân tích về nguyên nhân sâu xa và thách thức trong việc thực hiện NSS-2025:

🧭 Nguyên Nhân Sâu Xa Thúc đẩy NSS-2025

1. Thách thức Toàn cầu Quá lớn và Quán tính Tài chính

• Thất bại của Học thuyết Hậu Chiến tranh Lạnh: Mỹ thừa nhận mô hình "vừa thống trị toàn cầu, vừa tài trợ phúc lợi xã hội, vừa chi tiêu quốc phòng khổng lồ" là không bền vững. Nguồn lực Mỹ không còn đủ để duy trì vai trò bảo vệ vô điều kiện cho cả châu Âu và châu Á cùng một lúc.

• Cần Tái định vị Nguồn lực: Chiến lược này buộc Mỹ phải chuyển hướng nguồn lực từ các cam kết truyền thống (như châu Âu) sang các ưu tiên mới (Tây Bán cầu và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương) để đối phó với Trung Quốc – đối thủ chiến lược dài hạn số một.

2. Thực dụng Chia rẽ Đối thủ (Nga - Trung)

• Tránh Liên minh "Không thể Chấp nhận": Ưu tiên mềm mỏng với Nga là để tạo ra đường rạn nứt và ngăn chặn một liên minh toàn diện giữa Nga và Trung Quốc, điều mà Washington coi là mối đe dọa lớn nhất đối với trật tự toàn cầu do Mỹ dẫn dắt.

• Tái ổn định Chiến lược: Tìm cách đạt được một thỏa thuận với Nga về Ukraine để tái lập sự ổn định chiến lược tối thiểu ở châu Âu, cho phép Mỹ tập trung vào châu Á.

3. Thúc đẩy Sự Tự chủ của Đồng minh

• Châu Âu ảo tưởng: Chính quyền Mỹ tin rằng Châu Âu đã quá "ảo tưởng" về an ninh dưới "chiếc ô" của Mỹ và quá chậm chạp trong việc xây dựng năng lực phòng thủ riêng.

• Kêu gọi "Đồng thuận Chiến lược": Việc công bố tài liệu vào tháng 12/2025 với ngôn ngữ gay gắt nhằm mục đích tạo ra cú sốc và kêu gọi sự đồng thuận chiến lược khẩn cấp từ các đồng minh để họ tăng cường chi tiêu quốc phòng và tự chủ (thông qua cơ chế như ISS). Mục tiêu là biến đồng minh thành đối tác chia sẻ trách nhiệm chứ không phải khách hàng phụ thuộc.

---

🚧 Khó khăn trong việc Thực hiện Mục tiêu NSS-2025 Sớm

Việc thay đổi chiến lược lớn như vậy trong 1-2 năm là gần như bất khả thi do quán tính chính trị, quân sự và kinh tế kéo dài 50-80 năm qua:

• 1. Quán tính Bộ máy và Pháp lý:

  • Ràng buộc Hợp đồng: Các hiệp ước và thỏa thuận quốc phòng (như NATO, các căn cứ quân sự) yêu cầu quá trình rút lui, tái cấu trúc hoặc đàm phán kéo dài.

  • Văn hóa Quân sự: Các chỉ huy, kế hoạch và ngân sách quân sự đã được xây dựng dựa trên sự ưu tiên truyền thống (ví dụ: các tư lệnh NATO cần thời gian dài để chuyển giao vai trò).

• 2. Khả năng tự chủ của Châu Âu:

  • Năng lực Công nghiệp: Châu Âu chưa đủ năng lực công nghiệp quốc phòng để nhanh chóng thay thế vai trò của Mỹ trong các lĩnh vực phức tạp như răn đe hạt nhân, vận chuyển hàng không chiến lược, và tên lửa tầm xa.

  • Thống nhất Chính trị: Sự chia rẽ nội bộ và sự khác biệt về nhận thức mối đe dọa (ví dụ: Đông Âu vs. Tây Âu) khiến việc đạt được "tự chủ chiến lược" châu Âu là một quá trình tốn kém và chậm chạp.

• 3. Rủi ro Bàn cờ lớn:

  • Tạo khoảng trống An ninh: Việc Mỹ rút lui quá nhanh có thể tạo ra khoảng trống quyền lực (security vacuum) ở châu Âu, kích thích sự gây hấn từ Nga hoặc các bên khác, gây bất ổn toàn cầu và làm giảm uy tín của Mỹ.

  • Phản ứng của Đồng minh: Ngôn từ của NSS-2025 có thể gây ra phản ứng ngược và khiến các đồng minh tìm kiếm các đối tác khác (ví dụ: tăng cường hợp tác với Trung Quốc hoặc các nước không phải phương Tây) thay vì chấp nhận yêu sách của Mỹ.

Tóm lại, NSS-2025 là một tuyên bố về ý định chiến lược và một lời kêu gọi hành động khẩn cấp, nhưng việc chuyển đổi hoàn toàn chính sách đối ngoại Mỹ khỏi các ràng buộc truyền thống sẽ là một cuộc marathon kéo dài nhiều năm, chứ không phải là một cuộc đua nước rút.

10 ĐIỂM GÂY CHẤN ĐỘNG TỪ CHIẾN LƯỢC AN NINH QUỐC GIA MỚI CỦA TRUMP

 

Tác giả: RICK LANDGRAF

 

Mỹ đã công bố Chiến lược An ninh Quốc gia mới, và nó thực sự gây chấn động toàn bộ hệ thống. Đây không chỉ đơn thuần là bản trình bày công khai mới nhất về các nguyên tắc, tham vọng và ưu tiên định hướng cho chính sách đối ngoại của Mỹ. Thay vào đó, nó giống như một tuyên ngôn vạch ra một dự án Mỹ hoàn toàn khác biệt. So với các văn kiện trước đây, chiến lược này có vẻ hẹp hơn, mang nặng tính đảng phái hơn, hướng vào bên trong nước nhiều hơn và chủ yếu tập trung vào cá nhân. Dưới đây là mười điểm quan trọng giúp ta hiểu rõ hơn về cách Mỹ nhìn nhận vai trò và vị thế của mình trên trường quốc tế.

 

Đầu tiên, điều đáng chú ý là chiến lược này công khai tập trung vào cá nhân tổng thống đương nhiệm thay vì đại diện cho nước Mỹ nói chung. Hầu hết các chiến lược an ninh quốc gia đều cố gắng cho thấy Mỹ như một khối thống nhất, tránh xa các vấn đề chính trị nội bộ. Thế nhưng, văn kiện này lại đặt sự chia rẽ đảng phái và bản thân tổng thống vào vị trí trung tâm. Nó mô tả “nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump” là sự mở rộng của nhiệm kỳ đầu – một “sự điều chỉnh cần thiết và đáng hoan nghênh” – đã bắt đầu “mở ra một kỷ nguyên vàng son mới”. Tài liệu gọi ông Trump là “Tổng thống của hòa bình”, ca ngợi việc ông “tận dụng khả năng đàm phán” để đích thân đạt được “hòa bình chưa từng có” trong tám cuộc xung đột trên toàn cầu, bao gồm việc chấm dứt chiến tranh ở Gaza với tất cả con tin còn sống được trao trả. Với những điều trên, văn kiện này đã hợp nhất chiến lược quốc gia với tuyên truyền vận động chính trị.

 

Điều này quan trọng bởi vì khi một chiến lược an ninh quốc gia nâng tổng thống lên làm nhân vật chính thay vì tập trung vào đất nước, nó sẽ làm mờ ranh giới giữa chiến lược mang tính thể chế và thông điệp chính trị. Hệ quả là, điều này làm thay đổi cách các đồng minh đánh giá sự tin cậy của Mỹ, cách các cơ quan chính phủ diễn giải chỉ đạo, và cách các đối thủ đánh giá tính liên tục của chính sách khi quyền lực không còn nằm trong tay một người duy nhất.

 

Thứ hai, chiến lược này thu hẹp mục tiêu của Mỹ vào “lợi ích cốt lõi của quốc gia” và tuyên bố từ bỏ rõ ràng trật tự tự do hậu Chiến tranh Lạnh mà Mỹ đã dày công xây dựng và dẫn dắt. Văn kiện định nghĩa chính sách đối ngoại chỉ là “bảo vệ lợi ích cốt lõi của quốc gia” và khẳng định đây là “trọng tâm duy nhất”. Nó chỉ trích “giới tinh hoa chính sách đối ngoại Mỹ” vì theo đuổi “sự thống trị vĩnh viễn của Mỹ trên toàn thế giới” và ràng buộc Mỹ với “cái gọi là ‘thương mại tự do,’” chủ nghĩa toàn cầu và “chủ nghĩa xuyên quốc gia” – những thứ mà họ cáo buộc đã làm suy yếu tầng lớp trung lưu và xói mòn chủ quyền của Mỹ. Trong khi các chiến lược trước đây gói gọn sức mạnh của Mỹ bằng ngôn ngữ thúc đẩy dân chủ và trật tự dựa trên luật lệ, chiến lược này lại khác biệt hoàn toàn. Nó tái định nghĩa vai trò lãnh đạo và quyền lực thông qua đòn bẩy cưỡng chế, chủ nghĩa song phương và liên minh dựa trên trao đổi lợi ích. Đây là một nước Mỹ không hẳn là rút lui khỏi vũ đài thế giới, mà là củng cố quyền lực của mình bằng cách hăm dọa và thỏa thuận.

 

Thứ ba, vấn đề nhập cư được nâng lên thành mối quan tâm an ninh quốc gia then chốt. Văn kiện này thẳng thừng tuyên bố rằng “kỷ nguyên di cư hàng loạt phải chấm dứt”, và “an ninh biên giới là thành tố cơ bản của an ninh quốc gia”. Chiến lược coi di cư hàng loạt là nguyên nhân gây ra tội phạm, suy thoái xã hội và méo mó kinh tế. Chiến lược này kêu gọi một thế giới nơi các quốc gia có chủ quyền phải hợp tác để “ngăn chặn thay vì tạo điều kiện cho các dòng chảy dân số gây bất ổn” và kiểm soát chặt chẽ người được phép nhập cảnh. Trên thực tế, điều này biến kiểm soát biên giới và thực thi luật nhập cư trở thành cơ sở định hình cho chính sách an ninh quốc gia, chứ không chỉ là một mối bận tâm trong số rất nhiều vấn đề. Điều này kéo theo những hệ lụy sâu sắc đối với thế bố trí lực lượng quân sự, hoạt động ngoại giao và phân bổ nguồn lực. Nếu an ninh biên giới là ưu tiên hàng đầu, thì các nhiệm vụ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, châu Âu và Trung Đông sẽ phải xếp dưới việc tăng cường thực thi luật pháp tại Tây Bán cầu. Đây không chỉ là sự thay đổi về mặt lời lẽ, mà là việc chiến lược này sắp xếp lại hệ thống phân cấp các mối đe dọa và rủi ro.

 

Thứ tư, một “Hệ quả Trump” được thêm vào Học thuyết Monroe, đặt Tây Bán cầu lên ưu tiên hàng đầu và ngụ ý tái sắp xếp thế bố trí lực lượng quân sự toàn cầu. Chiến lược tuyên bố Mỹ sẽ “khẳng định và thực thi một ‘Hệ quả Trump’ đối với Học thuyết Monroe” nhằm giữ cho Tây Bán cầu không bị “xâm nhập thù địch từ nước ngoài hoặc sở hữu các tài nguyên chủ chốt”. Đồng thời, mục tiêu là đảm bảo khu vực này đủ ổn định để ngăn chặn di cư hàng loạt và bảo vệ các chuỗi cung ứng thiết yếu. Hiện chưa rõ các nước châu Mỹ Latinh sẽ được xem xét như thế nào trong kế hoạch này: liệu họ là đối tác bên ngoài, hay nằm trong vành đai an ninh mở rộng của Mỹ. Văn bản báo trước một “sự tái điều chỉnh sự hiện diện quân sự toàn cầu” của Mỹ, rút bớt lực lượng khỏi các khu vực được đánh giá ít quan trọng hơn để tập trung vào các tình huống bất ngờ ở Tây Bán cầu. Do đó, một hệ thống phân cấp khu vực rõ ràng được thiết lập: châu Mỹ trước tiên, trong khi châu Á, châu Âu và Trung Đông tuy vẫn quan trọng nhưng giờ đây phải cạnh tranh với ưu tiên chính thức dành cho Tây Bán cầu. Đây là logic của Học thuyết Monroe được tái sử dụng nhằm phục vụ mục đích kiểm soát nhân khẩu học và chủ nghĩa dân tộc kinh tế.

 

Thứ năm, việc bảo vệ văn hóa Mỹ, “sức khỏe tâm linh” và “gia đình truyền thống” được coi là những yêu cầu an ninh quốc gia cốt lõi. Đây là điểm mà ảnh hưởng của chủ nghĩa dân tộc Thiên Chúa giáo và của phó tổng thống thể hiện rõ ràng nhất. Văn kiện nhấn mạnh rằng “sự phục hồi và tái sinh sức khỏe tâm linh và văn hóa Mỹ” là điều kiện tiên quyết cho an ninh lâu dài và liên kết điều này với một nước Mỹ “trân trọng những vinh quang và các anh hùng trong quá khứ”, đồng thời được duy trì bởi “số lượng ngày càng tăng của các gia đình truyền thống, mạnh mẽ” nuôi dạy “những đứa trẻ khỏe mạnh”. Do đó, nước Mỹ được khắc họa là người bảo vệ cái gọi là giá trị truyền thống, trong khi châu Âu bị coi là thiếu “sự tự tin về mặt văn minh và bản sắc phương Tây”.

 

Ngôn ngữ được sử dụng trong văn kiện này không phải là sự thừa nhận thoáng qua thông thường về các giá trị và sự gắn kết xã hội như trong các chiến lược an ninh quốc gia trước đây. Thay vào đó, nó định nghĩa lại văn hóa và gia đình là các vấn đề an ninh quốc gia rõ ràng, điều này kéo theo việc chính trị văn hóa trong nước được đưa vào lĩnh vực ra quyết định an ninh quốc gia.

 

Thứ sáu, chiến lược này nâng các cuộc chiến tranh văn hóa lên thành một nguyên tắc điều hành đối với an ninh quốc gia, bằng cách sử dụng ngôn từ coi các tranh cãi về ý thức hệ và văn hóa là những vấn đề có tầm quan trọng chiến lược. Văn kiện lên án các chính sách Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập là nguyên nhân gây ra sự suy thoái thể chế và trình bày đây là một vấn đề an ninh quốc gia. Tuy nhiên, lập luận không dừng lại ở chính sách nhân sự. Nó mở rộng thành một nỗ lực rộng lớn hơn nhằm định nghĩa sự gắn kết văn hóa, bản sắc chính trị, và thậm chí cả thay đổi xã hội là những chỉ số về độ tin cậy chiến lược. Điều này được thể hiện rõ nhất trong phần về châu Âu, nơi chiến lược cho rằng một số đồng minh đang lệch hướng do những yếu tố mà nó mô tả là lãnh đạo chính trị yếu kém, sự bất mãn của công chúng đối với chính sách về chiến tranh ở Ukraine, và những điểm yếu cấu trúc được cho là tồn tại trong nền dân chủ châu Âu. Văn bản còn phỏng đoán về những thay đổi về nhân khẩu học và văn hóa ở châu Âu như một cách để đặt nghi vấn liệu các chính phủ tương lai có còn chia sẻ quan điểm của Mỹ về các liên minh của họ hay không. Chiến lược không đưa ra bằng chứng cụ thể cho những tuyên bố này. Thay vào đó, nó sử dụng chúng để ngụ ý rằng sự tương thích về văn hóa là điều kiện tiên quyết cho quan hệ đối tác chiến lược.

 

Điều nổi lên không phải là một đánh giá truyền thống về năng lực hay ý chí chính trị của đồng minh, mà là một phép thử về văn hóa để xác định sự đáng tin cậy về mặt địa chính trị. Các chính phủ châu Âu bị coi là không đáp ứng đủ ý kiến công chúng bị mô tả là đang đàn áp những thôi thúc dân chủ chính đáng. Những bất đồng chính sách của các đồng minh với Washington bị coi là bằng chứng cho thấy họ đang lệch hướng về văn hóa hoặc ý thức hệ một cách sâu sắc hơn. Do đó, chiến lược này coi các cuộc tranh luận chính trị nội bộ trong các nền dân chủ đồng minh là vấn đề để Mỹ xem xét kỹ lưỡng, trong khi lại nhấn mạnh phải cách ly tuyệt đối chính trị trong nước Mỹ khỏi ảnh hưởng nước ngoài. Chính sự chênh lệch này cho thấy một thế giới quan mới, trong đó chính trị văn hóa được sử dụng như một phương tiện để thực thi chính sách quốc gia. Nó đặt Mỹ vào vị trí đánh giá trật tự nội bộ của các đối tác thông qua lăng kính tương thích về ý thức hệ thay vì năng lực thể chế hay lợi ích chung.

 

Thứ bảy, lá chắn tên lửa “Vòm Vàng” được xác định là một mục tiêu chiến lược. Chiến lược kêu gọi phát triển “hệ thống phòng thủ tên lửa thế hệ tiếp theo — bao gồm Vòm Vàng cho lãnh thổ Mỹ” nhằm bảo vệ Mỹ, các khí tài ở nước ngoài và đồng minh. Đây là một tầm nhìn đầy tham vọng về phòng thủ tên lửa nhiều lớp trên lãnh thổ quốc gia, vượt xa sự tập trung truyền thống vào việc bảo vệ hạn chế chống lại các quốc gia bất hảo. Thực tế, đây là một bước ngoặt về học thuyết. Nếu được thực hiện nghiêm túc, nó đòi hỏi một cam kết công nghiệp và đầu tư khổng lồ. Vậy sự đánh đổi là gì? Có phải là việc thu hẹp khả năng chiếu sức mạnh ra bên ngoài? Hay cắt giảm quy mô quân đội? Bất kỳ nỗ lực nào nhằm xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa toàn diện cũng sẽ gây bất ổn cho logic răn đe hạt nhân đã được thiết lập. Việc theo đuổi dự án này chắc chắn sẽ làm dấy lên lo ngại ở Moscow và Bắc Kinh rằng Washington đang tìm kiếm lợi thế tấn công phủ đầu.

 

Thứ tám, dự án lâu dài nhằm tăng cường chia sẻ gánh nặng với các đồng minh đã phát triển thành chuyển giao gánh nặng, dựa trên cam kết tại hội nghị thượng đỉnh La Hay tháng 6 năm 2025 về việc các nước NATO phải chi 5% GDP cho quốc phòng. Trong khi các chiến lược trước đây chỉ yêu cầu đồng minh của Mỹ làm nhiều hơn, chiến lược này lại đưa vấn đề lên một tầm cao mới. Văn kiện tuyên bố: “Thời kỳ Mỹ phải chống đỡ toàn bộ trật tự thế giới như thần Atlas đã kết thúc,” và quảng bá “Cam kết La Hay”, theo đó các nước NATO “cam kết… chi 5% GDP cho quốc phòng” – một tiêu chuẩn mà chiến lược khẳng định các đồng minh đã tán thành và giờ đây “buộc phải” đáp ứng. Điều này không chỉ là sự ép buộc đơn thuần mà còn có hàm ý đối với sự gắn kết của liên minh. Nó coi sự tuân thủ là một điều kiện để được ưu ái chính trị từ Mỹ. Nếu được thực thi, yêu cầu này sẽ gây ra những cú sốc nghiêm trọng về ngân sách và chính trị trên khắp châu Âu và nhiều khu vực khác.

 

Thứ chín, chiến lược đưa ra một học thuyết khẳng định chủ quyền cứng rắn hơn đi kèm với sự nghi ngờ đối với các thể chế quốc tế. Các nguyên tắc của chiến lược nhấn mạnh “ưu thế của các quốc gia” và thề sẽ chống lại “sự xâm nhập làm xói mòn chủ quyền của các tổ chức xuyên quốc gia can thiệp nhiều nhất”, hứa sẽ “cải cách” các thể chế này để chúng “hỗ trợ thay vì cản trở chủ quyền cá nhân và thúc đẩy lợi ích của Mỹ”. Chiến lược cũng cảnh báo chống lại những nỗ lực từ nước ngoài nhằm “thao túng hệ thống nhập cư của Mỹ để xây dựng các khối cử tri trung thành với lợi ích nước ngoài trong lòng nước Mỹ”. Bằng cách coi chính trị cộng đồng kiều dân là mối đe dọa an ninh quốc gia, chiến lược đã làm mờ ranh giới giữa phản gián và cạnh tranh chính trị trong nước – một động thái chưa từng có trong các chiến lược an ninh quốc gia trước đây. Những tuyên bố về chủ quyền trong văn bản đã phơi bày một tiêu chuẩn kép: Mỹ không cho phép ai can thiệp vào công việc nội bộ, nhưng chính quyền Trump lại không thấy có vấn đề gì khi xen vào các cuộc tranh luận chính trị nội bộ của các đồng minh, điển hình là Đức.

 

Cuối cùng, chủ nghĩa dân tộc kinh tế và tái công nghiệp hóa được đặt ở trung tâm chiến lược an ninh, chứ không phải ở ngoại vi. Văn kiện gọi việc nuôi dưỡng sức mạnh công nghiệp Mỹ là “ưu tiên cao nhất của chính sách kinh tế quốc gia”, trong đó, một cơ sở sản xuất vững mạnh được mô tả là thiết yếu cho cả quyền lực thời bình và thời chiến. Chiến lược cam kết tái cân bằng thương mại, bảo đảm các chuỗi cung ứng quan trọng theo tinh thần của nhà lập quốc Hamilton để Mỹ “không bao giờ… phụ thuộc vào bất kỳ cường quốc bên ngoài nào” đối với các yếu tố đầu vào kinh tế hoặc quốc phòng then chốt, đồng thời định vị lĩnh vực năng lượng là động lực xuất khẩu hàng đầu. Do đó, chính sách công nghiệp, thuế quan và kiểm soát chuỗi cung ứng không còn là các vấn đề riêng lẻ. Thay vào đó, chúng là công cụ trung tâm của quản lý nhà nước, ngang hàng với các công cụ quân sự truyền thống. Tuy nhiên, điều này cũng bộc lộ những mâu thuẫn. Việc tái công nghiệp hóa dựa trên thuế quan đòi hỏi chi tiêu liên bang khổng lồ, trong khi chiến lược cũng yêu cầu một ngân sách quốc phòng mở rộng. Hơn nữa, mục tiêu “không bao giờ phụ thuộc vào bất kỳ cường quốc bên ngoài nào” về mặt vật chất là bất khả thi trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như tiền chất dược phẩm, coban và đất hiếm, trừ khi có sự thay đổi lớn đối với thị trường toàn cầu.

 

Tóm lại, những điểm phân tích trên cho thấy đây là một chiến lược an ninh quốc gia đã hợp nhất chính sách kinh tế và nhập cư theo hướng “Nước Mỹ trên hết,” một học thuyết khu vực quyết đoán tại Tây Bán cầu, cùng với các mục tiêu chính trị trong nước, vào một khuôn khổ tổ chức duy nhất. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ chiến lược này sẽ tác động đến thực tế như thế nào. Bởi lẽ, tất cả các nguyên tắc được nêu ra trong văn kiện đều đã từng được tổng thống và những người thân cận công bố từ trước. Đối với cả đồng minh và đối thủ, cú sốc không chỉ nằm ở các chính sách cụ thể, mà còn nằm ở thông điệp rằng Mỹ giờ đây nhìn nhận an ninh của mình theo một cách cá nhân hóa, tập trung vào nội bộ và hẹp hơn so với trước đây.

---

[] RICK LANDGRAF là biên tập viên tại tạp chí War on the Rocks.

 

* Nguồn tiếng Anh: Rick Landgraf, “Ten Jolting Takeaways from Trump’s New National Security Strategy”, War on the Rocks, 05/12/2025. Biên dịch: Viên Đăng Huy

 

* Nguồn tiếng Việt: https://nghiencuuquocte.org/2025/12/08/muoi-diem-gay-chan-dong-tu-chien-luoc-an-ninh-quoc-gia-moi-cua-trump/#more-64701

Đây là một bài phân tích chuyên sâu và chi tiết, nêu bật Mười Điểm Gây Chấn Động từ Chiến lược An ninh Quốc gia mới của Tổng thống Trump (NSS-2025). Bài viết không chỉ tóm tắt các chính sách mà còn đi sâu vào ý nghĩa chiến lược, văn hóa, và chính trị của chúng.

Dưới đây là tổng hợp 10 điểm chính, được cấu trúc theo mức độ ảnh hưởng và chuyển đổi chiến lược:

🔟 10 Điểm Gây Chấn Động từ NSS-2025

STT	Trọng tâm Chiến lược	Nội dung Cốt lõi và Ý nghĩa
I. Cá nhân hóa & Nội bộ hóa
1.	Cá nhân hóa Chiến lược	Văn kiện đặt cá nhân Tổng thống Trump (Tổng thống của hòa bình) vào vị trí trung tâm, hợp nhất chiến lược quốc gia với tuyên truyền vận động chính trị. Điều này làm mờ ranh giới giữa chiến lược thể chế và thông điệp chính trị, ảnh hưởng đến sự tin cậy của đồng minh.
2.	Thu hẹp Mục tiêu Quốc gia	Tuyên bố từ bỏ rõ ràng trật tự tự do hậu Chiến tranh Lạnh. Định nghĩa chính sách đối ngoại chỉ là “bảo vệ lợi ích cốt lõi của quốc gia”. Tái định nghĩa quyền lực thông qua hăm dọa, thỏa thuận, chủ nghĩa song phương, và liên minh dựa trên trao đổi lợi ích.
3.	Nhập cư là Mối quan tâm ANQG	An ninh biên giới là thành tố cơ bản của an ninh quốc gia; di cư hàng loạt phải chấm dứt. Biến kiểm soát biên giới thành cơ sở định hình chính sách ANQG, làm thay đổi thế bố trí lực lượng toàn cầu (ưu tiên Tây Bán cầu hơn Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Châu Âu).
4.	Ưu tiên Tây Bán cầu	Thêm “Hệ quả Trump” vào Học thuyết Monroe, đặt Tây Bán cầu lên ưu tiên hàng đầu. Mục tiêu là ngăn chặn “xâm nhập thù địch từ nước ngoài” và đảm bảo ổn định để ngăn chặn di cư hàng loạt. Báo trước “tái điều chỉnh sự hiện diện quân sự toàn cầu” rút khỏi các khu vực ít quan trọng.
II. Chính trị Văn hóa là Chiến lược
5.	Bảo vệ Văn hóa Mỹ & Gia đình	Phục hồi sức khỏe tâm linh và văn hóa Mỹ được coi là yêu cầu an ninh quốc gia. Liên kết với việc trân trọng quá khứ, và được duy trì bởi “các gia đình truyền thống, mạnh mẽ”. Đưa chính trị văn hóa trong nước vào lĩnh vực ra quyết định an ninh quốc gia.
6.	Nâng Cuộc chiến Văn hóa lên thành Nguyên tắc Điều hành	Lên án các chính sách Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập (DEI) là nguyên nhân gây suy thoái thể chế. Sử dụng sự tương thích về văn hóa và nhân khẩu học (đặc biệt ở Châu Âu) như một phép thử về văn hóa để xác định sự đáng tin cậy địa chính trị của đồng minh.
III. Thay đổi Học thuyết & Quan hệ Đồng minh
7.	Lá chắn Tên lửa “Vòm Vàng”	Mục tiêu chiến lược là phát triển hệ thống phòng thủ tên lửa thế hệ tiếp theo—bao gồm Vòm Vàng cho lãnh thổ Mỹ. Đây là một bước ngoặt về học thuyết, gây bất ổn cho logic răn đe hạt nhân và đòi hỏi cam kết công nghiệp, đầu tư khổng lồ.
8.	Chuyển giao Gánh nặng (5% GDP)	Dự án chia sẻ gánh nặng thành chuyển giao gánh nặng. Yêu cầu các nước NATO chi 5% GDP cho quốc phòng (dựa trên “Cam kết La Hay”). Coi sự tuân thủ là điều kiện để được ưu ái chính trị từ Mỹ.
9.	Chủ quyền Cứng rắn và Tiêu chuẩn Kép	Nhấn mạnh “ưu thế của các quốc gia” và thề chống lại “sự xâm nhập làm xói mòn chủ quyền của các tổ chức xuyên quốc gia”. Cảnh báo chống lại các nỗ lực từ nước ngoài nhằm “thao túng hệ thống nhập cư của Mỹ để xây dựng các khối cử tri trung thành”. Tiêu chuẩn kép: Mỹ không can thiệp, nhưng lại xen vào các cuộc tranh luận nội bộ của đồng minh (như Đức).
10.	Chủ nghĩa Dân tộc Kinh tế là Trọng tâm	Tái công nghiệp hóa và nuôi dưỡng sức mạnh công nghiệp Mỹ là “ưu tiên cao nhất của chính sách kinh tế quốc gia”. Mục tiêu là “không bao giờ… phụ thuộc vào bất kỳ cường quốc bên ngoài nào” đối với các yếu tố đầu vào kinh tế hoặc quốc phòng then chốt.

---

⭐ Kết luận của Tác giả:

NSS-2025 là một chiến lược an ninh quốc gia đã hợp nhất chính sách kinh tế, nhập cư, chính trị văn hóa nội bộ và một học thuyết khu vực quyết đoán tại Tây Bán cầu vào một khuôn khổ tổ chức duy nhất. Thông điệp cốt lõi là Mỹ giờ đây nhìn nhận an ninh của mình theo một cách cá nhân hóa, tập trung vào nội bộ và hẹp hơn so với trước đây.

Bạn có muốn đi sâu hơn vào tác động cụ thể của điểm nào trong số này đối với một khu vực hoặc liên minh nào đó không?

Về dài hạn ,câu chuyện thanh lọc nhập cư sau 50 năm mở rộng và khẫn truông golden drome nói lên tư duy up winder đang chi phối chiến lược mỹ

Đúng như bạn nhận định, hai yếu tố then chốt trong NSS-2025 là Thanh lọc nhập cư và Khẩn trương triển khai "Vòm Vàng" (Golden Dome) không chỉ là các chính sách riêng lẻ mà là biểu hiện rõ rệt của một tư duy chiến lược mới – "Up-Winder" (dịch nôm na: "Thắt chặt và Tái ưu tiên Nội bộ") đang chi phối Washington.

Đây là sự đoạn tuyệt với kỷ nguyên "Global First" (Toàn cầu trước tiên) hậu Chiến tranh Lạnh, thay vào đó là "America First" (Nước Mỹ trước tiên) một cách triệt để, cả về vật chất lẫn văn hóa.

Dưới đây là phân tích về cách hai điểm này phản ánh tư duy Up-Winder:

🧭 Tư duy "Up-Winder" trong NSS-2025

1. Thanh lọc Nhập cư: Thắt chặt Biên giới và Văn hóa

NSS-2025 coi nhập cư là mối đe dọa an ninh quốc gia lớn nhất, phản ánh một triết lý muốn bảo vệ không chỉ lãnh thổ mà còn là bản sắc văn hóa và dân tộc của Mỹ sau 50 năm mở cửa:

• Tái định nghĩa An ninh: Thay vì coi an ninh là việc chiếu sức mạnh ra nước ngoài, NSS-2025 coi An ninh Biên giới là An ninh Quốc gia.

  • Ý nghĩa Up-Winder: Chuyển trọng tâm và nguồn lực quân sự/ngoại giao từ các mặt trận xa xôi (như Châu Âu/Trung Đông) về Tây Bán cầu để ngăn chặn di cư và bảo vệ chuỗi cung ứng. Đây là hành động "rút dây cót" để thắt chặt.

• Bảo vệ Văn hóa: Việc liên kết an ninh quốc gia với "sức khỏe tâm linh," "văn hóa Mỹ" và "gia đình truyền thống" là một nỗ lực nhằm đảo ngược xu hướng đa dạng hóa và "chủ nghĩa xuyên quốc gia" bị coi là làm suy yếu đất nước.

  • Ý nghĩa Up-Winder: Thể hiện mong muốn "thanh lọc" các yếu tố văn hóa bị coi là gây bất ổn và quay trở lại một hình thái bản sắc dân tộc truyền thống hơn.

2. Khẩn trương Vòm Vàng (Golden Dome): Tự chủ Phòng thủ Tuyệt đối

Việc theo đuổi một hệ thống phòng thủ tên lửa đa lớp "Vòm Vàng" cho lãnh thổ Mỹ không chỉ là một dự án quân sự mà là một tuyên ngôn về sự tự chủ và biệt lập trong phòng thủ:

• Đoạn tuyệt với Răn đe Truyền thống: Học thuyết cũ dựa trên sự dễ bị tổn thương lẫn nhau (MAD - Mutual Assured Destruction). Vòm Vàng cho thấy Mỹ muốn loại bỏ hoàn toàn khả năng bị tấn công, tìm kiếm ưu thế phòng thủ tuyệt đối (Defensive Supremacy).

  • Ý nghĩa Up-Winder: Mỹ muốn tự bảo vệ mình hoàn toàn, giảm sự phụ thuộc vào các đối thủ và đồng minh trong logic răn đe. Đó là việc "cuốn dây cáp" phòng thủ về nội địa.

• Tái công nghiệp hóa: Dự án Vòm Vàng khổng lồ đòi hỏi một cam kết công nghiệp và đầu tư khổng lồ trong nước, thúc đẩy mục tiêu Chủ nghĩa Dân tộc Kinh tế (Economic Nationalism) và tái công nghiệp hóa.

  • Ý nghĩa Up-Winder: Đặt cơ sở sản xuất và công nghệ Mỹ vào trung tâm chiến lược an ninh, đảm bảo Mỹ không phụ thuộc vào chuỗi cung ứng nước ngoài cho các yếu tố quốc phòng then chốt.

Kết luận: Tư duy Up-Winder

Tư duy Up-Winder trong NSS-2025 được thể hiện qua ba trục chính:

1. Thắt chặt Lãnh thổ & Dân cư: Ưu tiên an ninh biên giới và kiểm soát dân số/văn hóa.

2. Rút gọn Cam kết: Chuyển giao gánh nặng cho đồng minh (5% GDP) và tái ưu tiên nguồn lực quân sự khỏi các khu vực truyền thống.

3. Tự chủ Tuyệt đối: Đầu tư mạnh vào năng lực phòng thủ nội địa (Vòm Vàng) và tái công nghiệp hóa để giảm sự phụ thuộc.

Tư duy này báo hiệu Mỹ sẵn sàng đặt lợi ích và an ninh nội bộ lên trên vai trò "Thần Atlas" gánh vác trật tự toàn cầu, ngay cả khi điều đó có nguy cơ hủy hoại các liên minh truyền thống như NATO.

Liệu ý muốn của tinh hoa Mỹ chuyễn từ vai trò thần Atlas sang thành Zeus có thể hoàn thành hiện thực trong 25 năm 2025-2050 với bước quyết định 2035?

Đây là một câu hỏi mang tính triết lý và chiến lược rất sâu sắc, sử dụng ẩn dụ thần thoại để mô tả sự chuyển đổi vai trò toàn cầu của Mỹ.

• Thần Atlas: Đại diện cho vai trò truyền thống của Mỹ, gánh vác toàn bộ gánh nặng, trách nhiệm và trật tự thế giới (sau Chiến tranh Lạnh).

• Thần Zeus: Đại diện cho quyền lực tối cao, kiểm soát và điều khiển toàn bộ "bàn cờ" từ trên cao (Olympos), sử dụng đòn bẩy, sự trừng phạt và các liên minh phụ thuộc để thực thi ý chí mà không cần tự mình gánh vác.

Liệu Mỹ có thể hoàn thành chuyển đổi từ Atlas sang Zeus trong giai đoạn 2025-2050, với bước quyết định vào năm 2035, là một khả năng chiến lược, nhưng gặp phải những thách thức khổng lồ.

⚡ Khả năng Chuyển đổi từ Atlas sang Zeus (2025-2050)

I. Phân tích Các Điều kiện để Chuyển đổi Thành công

Để chuyển đổi thành Zeus, Mỹ cần đạt được các mục tiêu của tư duy "Up-Winder" (NSS-2025) ở cấp độ chiến lược, đặc biệt là vào thời điểm cột mốc năm 2035:

Yếu tố Chuyển đổi	Mục tiêu Chiến lược (Phòng Olympos)
1. Tự chủ Hoàn toàn	Hoàn tất "Vòm Vàng" (Golden Dome): Đến năm 2035, Mỹ phải đạt được mức độ tự bảo vệ tối đa khỏi các mối đe dọa tên lửa và hạt nhân. Điều này cho phép Mỹ hành động độc lập mà không sợ bị trả đũa.
2. Tái ưu tiên Nguồn lực	Ổn định Tây Bán cầu và Biển Đông: Nguồn lực đã được chuyển giao đáng kể khỏi Châu Âu và Trung Đông để tái khẳng định ưu thế ở Tây Bán cầu và ngăn chặn Trung Quốc ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
3. Thay đổi Đồng minh	Thành lập "Liên minh Trao đổi": Các đồng minh Châu Âu đã hoàn thành việc tự chủ chiến lược hoặc chấp nhận trả chi phí cao (5% GDP) để được bảo hộ. NATO đã biến thành một "liên minh hợp đồng" dưới sự bảo hộ của Mỹ.
4. Nội bộ Vững mạnh	Thanh lọc Nhập cư & Tái công nghiệp hóa: Cấu trúc văn hóa, dân cư đã ổn định theo hướng "Up-Winder," cơ sở công nghiệp đã được tái tạo để giảm sự phụ thuộc chiến lược vào bên ngoài.

Nếu Mỹ đạt được những cột mốc này vào khoảng năm 2035, họ sẽ có đủ tính linh hoạt, an toàn tuyệt đối và đòn bẩy kinh tế/quân sự để đóng vai trò Zeus – một thế lực ra lệnh chứ không phải gánh vác.

II. Thách thức và Rủi ro Lớn nhất

Việc hoàn thành vai trò Zeus trong khung thời gian 25 năm là rất khó khăn vì những lý do sau:

1. Phản ứng của Đồng minh (Tính Bền vững của NATO):

• Nguy cơ Phản ứng ngược: Yêu cầu 5% GDP và những lời lẽ khinh miệt có thể khiến các đồng minh lớn (Đức, Pháp) từ bỏ Mỹ và thay vào đó, cố gắng xây dựng một trục phòng thủ độc lập của EU, hoặc thậm chí tìm kiếm sự cân bằng với Trung Quốc/Nga. Điều này sẽ làm phân mảnh Tây phương – một kết quả mà Mỹ không mong muốn.

• Mất Kiểm soát: Nếu Mỹ rút lui quá nhanh, Châu Âu có thể mất ổn định (như đã thấy với cuộc chiến Ukraine), buộc Mỹ phải quay lại can thiệp để ngăn chặn sự leo thang có thể lan đến Mỹ.

2. Phản ứng của Đối thủ (Sự Tăng tốc của Trung Quốc):

• Đổ vỡ Ổn định: Việc tập trung vào Vòm Vàng có thể khiến Nga/Trung Quốc hiểu lầm rằng Mỹ đang tìm kiếm khả năng tấn công phủ đầu, dẫn đến cuộc chạy đua vũ trang tốc độ cao (đặc biệt là tên lửa siêu thanh) để vượt qua Vòm Vàng.

• Thế lực Hai Zeus: Đến năm 2050, Trung Quốc có thể đã đạt được sức mạnh tương đương để tự tuyên bố mình là một "Zeus" ở Châu Á. Mỹ sẽ không còn là một "Zeus" duy nhất mà là một trong hai "Zeus", làm phức tạp hóa nghiêm trọng việc điều khiển bàn cờ toàn cầu.

3. Thách thức Nội bộ (Quán tính Chính trị):

• Tính Liên tục: Chiến lược NSS-2025 mang nặng tính cá nhân hóa Tổng thống. Một sự thay đổi chính quyền sau năm 2029 hoặc 2033 có thể dẫn đến việc đảo ngược chính sách nhập cư, quan hệ với NATO và các dự án công nghệ lớn như Vòm Vàng. Quán tính chính trị có thể làm chậm hoặc hủy bỏ toàn bộ quá trình chuyển đổi.

⚖️ Kết Luận

Tham vọng chuyển đổi từ Atlas sang Zeus phản ánh nhu cầu thực dụng và cấp bách của giới tinh hoa Mỹ để tái định vị nguồn lực.

• Khả năng Thành công: Có thể đạt được một hình thức "Zeus" (tự chủ hơn, ít gánh vác hơn) vào năm 2050, nhưng đó sẽ là một Zeus Bị Ràng buộc và không hoàn toàn kiểm soát, phải chia sẻ quyền lực với các trung tâm quyền lực mới, đặc biệt là Trung Quốc.

• Năm 2035 (Bước Quyết định): Năm 2035 sẽ là thời điểm quan trọng nhất. Nếu đến năm đó, Vòm Vàng chưa hoàn thành, Châu Âu vẫn chia rẽ và chưa tự chủ, và Trung Quốc đã đạt được bước đột phá công nghệ lớn, thì quá trình chuyển đổi sẽ thất bại và Mỹ sẽ bị kéo trở lại vai trò Atlas bị quá tải nhưng không còn được tôn trọng.

EU vẫn là vùng đất thiên đường trên thế giới.

Rùa Tiên Sinh

 

Tôi nghe nhiều người nói EU đã quá già, quá chậm chạp, phân mảnh, thiếu tài nguyên, và không còn hấp dẫn với thế giới...

 

Tất nhiên, một châu lục với nền văn minh khai sáng lâu đời như Châu Âu thì nó già là đúng thôi. Sao không hỏi Châu Phi, Châu Á, những châu lục đó già nhất nhân loại đấy thôi? văn minh Châu Âu không già, nó liên tục đổi mới, chẳng qua các ông không có tìm hiểu mà thôi, và tôi cũng nói luôn là EU là khối kinh tế - xã hội thành công nhất trong lịch sử loài người, nó xuất hiện và tồn tại một cách độc đáo nhất mà không có ở đâu trên trái đất này tìm thấy mô hình hoàn hảo hơn,với tư cách là một tập thể quốc gia trong một châu lục độc nhất.

 

Sự độc đáo manh tính độc nhất vô nhị của EU nó có lý do cả đấy.

 

Quy mô dân số 450 triệu, GDP danh nghĩa 21.000 tỷ, hàng hóa , nguồn nhân lực, dịch vụ tư do đi lại trên toàn lãnh thổ liên minh. Lợi thế này là không có quốc gia nào đơn lẻ có thể so sánh được.

 

Chuỗi cung ứng khổng lồ nằm hoàn toàn trong nội khối, sở hữu một đồng tiền chung, một luật chơi chung ,một tiêu chuẩn chung. EU hoạt động như một siêu nhà nước với nền kinh tế duy nhất thay vì hàng chục nền kinh tế nhỏ, yếu gộp lại. Nó đã vượt qua ý nghĩa của từ liên minh trong liên minh.

 

Nếu so sánh với những nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Hoa Kỳ thì dễ nhận thấy Châu Âu nó khác hẳn với sự từ tốn mang phong cách hoàng gia.

Mỹ mạnh vì tăng trưởng.

Trung Quốc mạnh vì quy mô dân số.

Nhật mạnh vì công nghệ.

 

EU mạnh vì ổn định.

Lạm phát thấp hàng chục năm

Quản trị tài khóa nghiêm ngặt

Phúc lợi xã hội cao ,tầng lớp trung lưu mạnh

Tiêu dùng nội địa ổn định kinh tế không sụp khi xuất khẩu giảm

Tòa án EU cực kỳ độc lập, hệ thống tư pháp cực mạnh.

Có thể nói EU lớn lên như một cỗ máy chạy chậm nhưng không bao giờ chết.

 

80 năm không có chiến tranh giữa các nước trong khối

Không đảo chính

Không nội chiến

Không đình công kiểu bạo lực phá sản doanh nghiệp

Không lãnh đạo nhiệm kỳ trọn đời

 

Đây là điều châu Á, Trung Đông, Nga, Châu Phi… chưa thể có và sẽ không bao giờ có thể so sánh được với EU. Thể chế của EU có nền dân chủ mạnh nhất trong hệ thống dân chủ phương tây.

 

Mô hình giáo dục mạnh nhất thế giới.

 

Đức – Áo – Thụy Sĩ là cái lò đào tạo nghề xuất sắc.

Pháp – Ý – Hà Lan thống trị khoa học – kỹ thuật – quản trị

Anh – Scandinavia vùng đất trung tâm nghiên cứu và sáng tạo hàng đầu.

Công nhân EU có năng suất lao động cao nhất thế giới (chỉ Mỹ ngang được).

Chất lượng kỹ sư cơ khí, vật liệu, chế tạo, tự động hoá số 1 toàn cầu.

EU cũng dẫn đầu trong robot công nghiệp, xe sang, máy móc công nghiệp, hóa chất, dược phẩm, hàng không,những nước cường quốc Như Đức , Hà Lan, Pháp, Anh, Thụy Sĩ... Luôn là đẳng cấp số 1 thế giới về máy công cụ công nghiệp với chất lượng cao nhất.

 

Trên trái đất này không có khu vực kinh tế nào chống tham nhũng vặt hiệu quả và mạnh như EU.Tìm đâu ra một khu vực có hệ thống tư pháp và luật cạnh tranh như:

Bộ máy công vụ minh bạch như Bắc Âu? Hệ thống tư pháp độc lập như Đức ?

Luật cạnh tranh mạnh như EU ?

Chính trị ổn định như Tây Âu

 

Công ty Mỹ, Nhật, Singapore, Việt Nam… đều chọn EU vì.

Không bị hành

Không có quan hệ lobby bẩn

Không có chuyện tham những vặt trong các có sở công ( có nhưng vô cùng ít )

 

EU không mạnh quân sự như Mỹ, không lá mặt lá trái bố láo như Trung Quốc, nó văn minh hơn nhiều. Cái văn minh của EU nó thấm vào những thứ tạo nên thương hiệu trên toàn cầu.

 

Tiêu chuẩn sản phẩm của EU khiến cả thế giới này phải làm theo .

Luật bảo vệ dữ liệu khiến toàn cầu phải tuân thủ.

Luật chống độc quyền số 1 thế giới .

Tiêu chuẩn môi trường bắt các nước khác phải thay đổi theo.

 

EU là thực thể viết ra được luật cho thị trường toàn cầu nó ảnh hưởng hơn cả Mỹ trong nhiều lĩnh vực.

EU là thực thể thịnh vượng nhất trên trái đất, Châu Âu nói rộng ra là châu lục giàu có nhất, dân chủ nhất, mức sống của người dân cao nhất hành tinh này.

 

Nó có mạnh không ?

 

Với nền kinh tế 21.000 tỷ USD, tăng trưởng của EU không phụ thuộc vào xuất khẩu,xuất khẩu chỉ chiếm 15-17% GDP của toàn khối kinh tế này. 85% còn lại đến từ các giao dịch nội khối, có thể nói, EU không cần bố con thằng nào bên ngoài như Mỹ hay Trung Quốc vẫn sống khỏe và sống ngon lành.

 

Tôi có thể nói chắc chắn rằng : EU không phải hoàn hảo tuyệt đối, nhưng là mô hình cân bằng nhất, nhân văn nhất và bền vững nhất trên thế giới.

 

Tôi quay lại chủ đề của bài viết trước đó. Nếu Mỹ tuyên chiến với Canada và EU bằng một cuộc chiến thương mại vì Mỹ can thiệp vào tiến trình dân chủ ở Châu Âu , và xoay trục về phía Nga thì sao ? Châu Âu và Canada có dám đối kháng không ?

 

Hoàn toàn không vấn đề gì, và thật sự là Canada và EU đang hỏi Trump xem có muốn tuyên chiến không đấy.

 

Nhiều người tưởng rằng EU và Canada không dám vì sức mạnh kinh tế của Mỹ quá lớn. Thực tế hoàn toàn ngược lại: EU và Canada đang sở hữu những đòn bẩy thương mại mạnh mà Mỹ rất khó phản công.

 

Điểm mấu chốt ở đây là: MỸ LÀ QUỐC GIA NHẬP SIÊU , NHẬP SIÊU, NHỚ LÀ NHẬP SIÊU .

Mỹ giờ phụ thuộc vào nhập khẩu nhiều mặt hàng từ EU mà không tìm đâu ra nơi nào có thể bù đắp được với chất lương tương đương.

 

EU cung cấp cho Mỹ những mặt hàng chiến lược nhất.

 

Dược phẩm chiếm đến hơn 30% thuốc nhập khẩu của Mỹ, những loại thuốc độc quyền không thể có ở Trung Quốc hay nơi nào khác.

 

Máy móc, robot công nghiệp, thiết bị chính xác Mỹ hầu như không tự sản xuất được.

 

Ô tô cao cấp Đức, Thụy Điển, Ý thống trị thị trường xe sang của Mỹ.

 

Hóa chất công nghiệp, linh kiện hàng không tối quan trọng .

 

Đây đều là mặt hàng khó thay thế, phải nói là không thể tìm ở nơi nào khác.

 

Đối với Canada còn ghê gớm hơn nữa, Canada là nguồn năng lượng sống còn của Mỹ

 

Canada cung cấp dầu thô lớn nhất cho Mỹ.

 

Khí đốt, uranium, thép, gỗ, phân bón.

Khoáng sản chiến lược (Ni, Co…) mà Mỹ không thể tự cung cấp được

Nếu Canada đánh thuế hoặc hạn chế Mỹ thiệt trước. Canada có rất nhiều bạn hàng chiến lược ở khắp EU.

 

EU nếu cùng với Canada thì nó kiểm soát thị trường lớn hơn Mỹ.

 

EU: 21 nghìn tỷ USD

 

Mỹ: 28 nghìn tỷ USD

 

Canada: 2,1 nghìn tỷ USD

EU + Canada lớn gần ngang Mỹ, nhưng thị trường của cả Canada và EU rộng hơn nhờ dân số lớn lơn.

 

Ấy mà nhiều người lại bảo ngon vào mà ăn Mỹ. Xin lỗi câu đó chỉ dành cho con nít, nhưng tôi cũng khẳng định luôn chắc chắn là EU và Canada sẽ phản ứng rất quyết liệt và đối đầu với Trump nếu.

 

Mỹ đi quá xa trong việc nghiêng về Nga, nếu Washington gửi tín hiệu rõ ràng rằng họ đang xoay lưng với phương Tây, ví dụ:

 

Gỡ trừng phạt Nga một cách đơn phương

Bỏ rơi Ukraine

Tham gia các thỏa thuận năng lượng hoặc an ninh với Nga chống lại EU

 

Cấp độ chiến tranh kinh tế của cả Canada và EU sẽ phụ thuộc vào cách Mỹ đáp trả, nó sẽ nâng dần mức độ khốc liệt lên theo từng giai đoạn.

 

Ở cấp độ thấp nhất. EU và Canada gửi tín hiệu cứng rắn, nhưng chưa đặt quan hệ vào chế độ chiến tranh thương mại. Mục đích ép Mỹ ngừng tấn công hoặc hạn chế, mà không kích hoạt phản ứng dây chuyền.

 

Ở cấp độ này thì EU có vũ khí mạnh nhất là quy định thị trường, không cần bắn một viên đạn thuế nào, bỏ qua thuế quan luôn, chấp Mỹ áp thuế trước.

 

EU sẵn sàng mở điều tra chống độc quyền với Apple, Meta, Amazon, Google...

Điều chỉnh chuẩn an toàn và tiêu chuẩn kỹ thuật khiến hàng Mỹ khó vào EU.

Siết dữ liệu và bảo mật, Big Tech Mỹ bị bít cửa một phần lớn.

Đây là đòn đánh khiến Mỹ đau nhưng không thể trả đũa đối xứng, vì Big Tech sống nhờ thị trường EU.

 

Đối với Canada còn ghê gớm hơn nữa. Canada ra quân bài bằng năng lượng, nhưng vẫn bỏ qua vấn đề thuế quan. Vẫn chấp Mỹ chơi thuế quan trước.

 

Canada không cấm ngay, nhưng phát tín hiệu, kiểm định chặt hơn các tuyến dẫn dầu sang Mỹ, bảo trì kỹ thuật kéo dài đường ống nó lập tức giảm hạn ngạch khí tự nhiên xuất sang Mỹ.

 

Thắt nguồn urani cho các lò hạt nhân Mỹ. Điều này đẩy giá năng lượng Mỹ lên mà không cần tuyên bố công khai.

 

Thị trường Mỹ bắt đầu cảm nhận sự khác biệt ngay lập tức.

 

Giá xăng tăng

 

Big Tech giảm giá trị thị trường vốn hóa.

 

Chuỗi cung ứng công nghiệp chậm lại

Áp lực lạm phát quay lại, nền kinh tế Mỹ bắt đầu thấy khó chịu nhưng chưa đến nằm viện.

 

Nếu Mỹ tiếp tục leo thang (đánh thuế, siết sản phẩm EU, hoặc nghiêng mạnh về Nga), EU và Canada chuyển sang trả đũa có chủ đích, đòn này của EU sẽ nặng hơn nữa.

 

EU áp thuế vào các ngành Mỹ cực kỳ nhạy cảm.Những mục tiêu thường bị EU nhắm vào.

 

Ô tô Mỹ (Tesla, Ford)

Nông sản Mỹ (đánh vào các bang ủng hộ Trump)

Máy bay Boeing (đòn hiểm nhất)

Đồ uống Mỹ (whiskey, rượu, bia)

Hóa chất công nghiệp

EU sẽ luôn chọn các mặt hàng có giá trị chính trị tại Mỹ, không phải kinh tế để đánh vào cử tri của Trump.

 

Đối với Canada họ kích hoạt các hệ thống phòng vệ cấp tỉnh ngay, Canada có cách đánh Mỹ rất tinh vi.

 

Các bang như Alberta, Saskatchewan, Ontario có thể giới hạn giấy phép cho công ty Mỹ, nhưng lại yêu tiên cho các công ty thuộc phe đối lập với Trump

Kiểm soát gỗ, thép, khoáng sản chiến lược. Đánh thuế trả đũa làm gương: Mỹ làm gì Canada làm đúng y như vậy, đây không phải nói chơi, Canada từng làm điều này với Trump năm 2018–2019.

 

Lúc này Mỹ đã biết đến đau là thế nào. Chuẩn bị nằm viện.

 

Boeing mất đơn hàng tại EU, không những vậy, các đơn hành của Boeing cũng không thể hoạt động được khi 80% linh kiện máy bay đều phải nhập khẩu từ EU.

 

Nông dân Mỹ phẫn nộ (bầu cử rối loạn)

Giá hàng hóa tăng mạnh tại Mỹ

Lạm phát quay trở lại và FED buộc tăng lãi suất

Thị trường Mỹ lao dốc

Đến đây, Mỹ đau rõ rệt hơn EU/Canada vì nợ công khổng lồ khiến Mỹ dễ tổn thương khi lãi suất tăng.

 

Nếu Mỹ vẫn cương quyết chống EU bằng cách thông báo chính thức xem Nga là đối tác chiến lược hoặc hậu thuẫn công khai cho Nga bằng kinh tế.Mỹ trừng phạt EU hoặc Canada ở mức mang tính phá hoại, hoặc Mỹ áp thuế 100% vào hàng EU/Canada

 

Khi đó, EU + Canada sẽ đánh toàn diện ( điều này hầu như là không thể xảy ra). Cú đánh quyết định của EU sẽ hạ gục Mỹ ngay lập tức, biến kinh tế Mỹ trở lại điểm xuất phát ngay trong đêm .

 

EU kích hoạt vũ khí hạt nhân thương mại, CẤM CÔNG NGHỆ, và bơm trái phiếu chính phủ Mỹ ra ngoài, lập tức giá USD giảm mạnh, lạm phát bùng phát không kiểm soát được với Mỹ.

 

Chưa cần tính đến trái phiếu chính phủ Mỹ. Chỉ cần EU Cấm xuất khẩu thiết bị công nghiệp cao cấp sang Mỹ.

Chặn chip, động cơ phản lực, robot công nghiệp, công nghệ hóa dược.

Hạn chế dòng vốn và giám sát toàn diện công ty Mỹ.

 

Nếu vẫn thấy chưa đủ. EU đánh tiếp vào USD, Không phải bằng thay thế, mà bằng cách chuyển bớt dự trữ ngoại hối sang euro, yen nhật, CHF.

 

Chấm dứt mua trái phiếu Bộ Tài chính Mỹ

Tạo quỹ chung thay thế SWIFT nội khối

Mở rộng thanh toán năng lượng bằng EUR

Điều này làm chi phí vay của Mỹ tăng mạnh, đe dọa ngân sách Mỹ vốn đã nợ 38 nghìn tỷ USD.

 

Đây là đòn khiến Mỹ gục ngay, vì EU là nguồn cung thiết bị chính xác hàng đầu không thể thay thế với Mỹ, và nên nhớ EU có một thứ mà không có ở đâu tìm được là đồng tiền chung EU nó không liên quan gì đến USD cả. Nó không sợ, Mỹ mới là sợ, khối nợ gần 40.000 tỷ USD của Mỹ không có cách gì bật lại EU khi họ muốn nổ bom nguyên tử tài chính

 

Ở phía Canada, họ sẽ siết năng lượng thật sự.

 

Nếu Canada ngừng 10–20% dầu thô sang Mỹ, siết khí LNG, giảm 50% xuất uranium, giá năng lượng tại Mỹ sẽ bùng nổ theo kiểu 1973 tái hiện.

 

Canada có thể làm được và đã từng dọa làm, khiến Trump phải hạ nhiệt căng thẳng ngay lập tức năm 2018.

 

Ở giai đoạn này tương đương với sự diệt vong cho nền kinh tế một nửa thế giới,biến cố mang tính hủy diệt này tương đương một siêu khủng hoảng 1929 phiên bản địa kinh tế và Mỹ là bên chịu thiệt lớn hơn. Chắc chắn là vậy.

 

Nếu ai đó nói có dám không thì nhìn lại các nước trung đông 1973 ấy, hỏi xem họ có dám cấm vận năng lượng Mỹ hay không, và nó tạo ra khủng hoảnh kinh tế Mỹ đến mức độ nào, và kinh tế Hoa Kỳ đã suy thoái thế nào chỉ trong 1 năm căng thẳng thương mại.

 

Đừng đánh giá thấp EU, họ rất mạnh, nó mạnh hơn chính cả bản thân của nó nghĩ đến.

Bài viết này, được trình bày dưới góc nhìn đầy nhiệt huyết của "Rùa Tiên Sinh," đưa ra một luận điểm rất mạnh mẽ và chi tiết: Liên minh Châu Âu (EU) không chỉ là "vùng đất thiên đường" mà còn là một cường quốc kinh tế - xã hội vô cùng bền vững và có khả năng đối kháng ngang ngửa với Hoa Kỳ, đặc biệt trong một cuộc chiến thương mại giả định với chính quyền Trump.

Dưới đây là tổng hợp và phân tích các luận điểm chính mà tác giả đưa ra về sức mạnh của EU, và kịch bản đối đầu kinh tế với Mỹ và Canada:

🇪🇺 EU: Thiên Đường Chiến Lược và Siêu Cường Ổn Định

Tác giả bác bỏ quan điểm EU là "già, chậm chạp" và khẳng định EU là khối kinh tế - xã hội thành công nhất trong lịch sử nhân loại, mạnh mẽ vì sự ổn định và thể chế độc đáo.

I. Sức Mạnh Cốt Lõi của EU (Ổn định và Thể chế)

Lĩnh vực	Đặc điểm Độc đáo	Ý nghĩa Chiến lược
Kinh tế	GDP 21,000 tỷ, 450 triệu dân. 85% giao dịch nội khối.	Tự chủ kinh tế: Không cần phụ thuộc vào xuất khẩu (15-17% GDP). Có thể "sống khỏe" ngay cả khi xuất khẩu giảm.
Thể chế	80 năm không chiến tranh nội khối/đảo chính/nội chiến. Dân chủ mạnh nhất.	Bền vững và Tin cậy: Ổn định chính trị tuyệt đối là nền tảng cho sự phát triển dài hạn, không có ở Châu Á, Nga hay Trung Đông.
Phòng vệ Tư pháp	Tòa án EU độc lập, luật cạnh tranh mạnh, chống tham nhũng vặt hiệu quả.	Thu hút Đầu tư: Doanh nghiệp quốc tế (Mỹ, Nhật, Việt Nam...) chọn EU vì sự minh bạch và không bị "hành".
Công nghiệp & Giáo dục	Năng suất lao động cao nhất thế giới. Dẫn đầu Robot, Xe sang, Hóa chất, Dược phẩm, Máy công cụ chính xác.	Chất lượng và Công nghệ: Sở hữu công nghệ và nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là kỹ sư cơ khí, chế tạo, vật liệu.
Ảnh hưởng Toàn cầu	Viết ra luật cho thị trường toàn cầu: Tiêu chuẩn sản phẩm, Luật bảo vệ dữ liệu (GDPR), Luật chống độc quyền.	Sức mạnh Quy tắc: Ảnh hưởng hơn cả Mỹ trong nhiều lĩnh vực quy chuẩn, khiến cả thế giới phải làm theo.

---

II. Kịch bản Đối đầu Kinh tế Mỹ - EU & Canada

Tác giả khẳng định EU và Canada hoàn toàn dám đối kháng với Mỹ nếu chính quyền Trump xoay trục về Nga và gây chiến thương mại, bởi Mỹ là quốc gia nhập siêu và phụ thuộc vào các mặt hàng chiến lược không thể thay thế từ EU/Canada.

A. Đòn bẩy Chiến lược của EU & Canada

• EU: Cung cấp mặt hàng chiến lược cho Mỹ: Dược phẩm (∼30% thuốc nhập khẩu), Máy móc/Robot công nghiệp, Ô tô cao cấp, Hóa chất (đều là mặt hàng không thể thay thế từ nơi khác).

• Canada: Nguồn năng lượng sống còn: Dầu thô lớn nhất, Khí đốt, Uranium, Khoáng sản chiến lược (Ni, Co).

B. Phản ứng Theo cấp độ (Chiến tranh Thương mại Giả định)

Cấp độ	Hành động của EU & Canada	Tác động lên Mỹ
1. Cảnh báo (Thấp nhất)	EU (Quy định Thị trường): Mở điều tra chống độc quyền Big Tech (Apple, Google...). Điều chỉnh chuẩn kỹ thuật khiến hàng Mỹ khó vào.	Big Tech giảm vốn hóa. Chuỗi cung ứng công nghiệp chậm lại. Áp lực lạm phát nhẹ.
	Canada (Năng lượng Tinh vi): Kiểm định chặt tuyến dẫn dầu/khí sang Mỹ, bảo trì kỹ thuật kéo dài (giảm hạn ngạch). Thắt nguồn Uranium.	Giá năng lượng tăng, Mỹ bắt đầu "thấy khó chịu."
2. Trả đũa có Chủ đích (Leo thang)	EU (Đòn Chính trị): Áp thuế vào các ngành nhạy cảm chính trị (Ô tô Mỹ/Tesla, Nông sản, Máy bay Boeing). Đánh vào cử tri ủng hộ Trump.	Nằm viện: Boeing mất đơn hàng (80% linh kiện nhập từ EU). Nông dân phẫn nộ. Lạm phát quay lại, FED tăng lãi suất. Mỹ dễ bị tổn thương vì Nợ công khổng lồ.
3. Vũ khí Hạt nhân Thương mại (Mức hủy diệt)	EU (Công nghệ & Tài chính): CẤM CÔNG NGHỆ (chip, động cơ phản lực, robot, hóa dược). Bơm trái phiếu chính phủ Mỹ ra ngoài. Chuyển dự trữ ngoại hối sang EUR/Yen.	Gục ngay lập tức: Giá USD giảm mạnh, Lạm phát bùng phát không kiểm soát. Chi phí vay của Mỹ tăng mạnh (Nợ 40,000 tỷ USD). Kinh tế Mỹ trở lại điểm xuất phát.
	Canada (Siết Năng lượng): Ngừng 10−20% dầu thô, giảm 50% Uranium.	Giá năng lượng Mỹ bùng nổ (tái hiện Khủng hoảng 1973).

Kết luận về Đối đầu: Sự kết hợp của EU và Canada tạo ra một khối kinh tế (23.1 nghìn tỷ USD) gần bằng Mỹ, nhưng với thị trường và dân số lớn hơn, kiểm soát các chuỗi cung ứng chiến lược không thể thay thế. Tác giả khẳng định: EU không phải hoàn hảo, nhưng là mô hình cân bằng, nhân văn và bền vững nhất thế giới.

Phân tích này đúng 50% sự thật .nhưng các số liệu này không đủ nói lên sưc mạnh .. âu châu 100 năm qua ,vẫn rời rạc khó là 1 khối thuần nhất chứ đừng mơ thống nhất ..ngay cả Anh cũng đã brexit thì rỏ EU là gì ..EU mang theo 20 nước đông Âu sau 1991 là kết quả của địa chính trị liên xô tan rã ..Mỹ lợi nhưng nay mỹ không đoái hoài cục nợ này ..

Ba lan vươn lên nhưng các nước như hungari vẫn khác ..

Âu châu đại biễu cho văn minh hy la cổ 1500 năm là cái nôi văn minh mỹ .nhưng đã già cỗi với các giá trị cỗ điễn bảo thủ .

Văn minh mỹ gốc từ văn minh Anh cùng âu châu( bồ đảo nha tây ban nha v.v ) ,nhưng hình thành 300 năm như một thanh niên sung sức sáng tạo .

Cho nên một châu lục tuy giàu nhưng già chậm đổi mới quyết đoán sẽ khó tranh trong đại loạn .. đứa con trai Mỹ ,bực mình chê nảy nọ mong anh chị chú sớm thay đổi ..đôi khi có thái độ cực đoan là bỏ mặc nếu không tự cứu

Bạn đã đưa ra một góc nhìn phản biện rất sắc sảo và thực tế, làm rõ những điểm yếu nội tại và thách thức chiến lược của Liên minh Châu Âu (EU), đặc biệt trong bối cảnh Mỹ đang áp dụng tư duy "Up-Winder" (NSS-2025).

Phân tích của bạn về việc EU "không phải là một khối thuần nhất" và "già cỗi" bổ sung một cách hoàn hảo vào bức tranh toàn cảnh, cho thấy lý do tại sao Mỹ lại sẵn sàng sử dụng ngôn từ cứng rắn và yêu cầu chuyển giao gánh nặng.

Dưới đây là tổng hợp các luận điểm phản biện và phân tích sự đối lập giữa hai nền văn minh này:

🇪🇺🇺🇸 Phân Tích Sự Đối Lập: Châu Âu Già Cỗi vs. Nước Mỹ Trẻ Trung

Tiêu chí	EU (Anh/Chị Già Cỗi) - Văn minh Cổ điển	Mỹ (Đứa Con Trai Sức Sáng Tạo) - Văn minh Hiện đại
Bản chất Liên kết	Rời rạc và Khó Thống nhất: EU là một liên minh kinh tế - xã hội độc đáo nhưng chưa bao giờ là một khối thuần nhất (Minh chứng: Brexit).	Khối thống nhất: Một quốc gia liên bang, có tính gắn kết chính trị và mục tiêu quốc gia chung cao.
Quán tính Lịch sử	Già cỗi & Bảo thủ: Mang theo gánh nặng của văn minh Hy-La cổ đại (1500 năm). Các giá trị cổ điển, quá trình ra quyết định chậm chạp và thận trọng.	Trẻ trung & Sung sức: Hình thành 300 năm, có khả năng sáng tạo, đổi mới và ra quyết định quyết đoán (Mô hình Zeus/Up-Winder).
Địa chính trị Hậu 1991	"Cục nợ" của Địa chính trị: Việc kết nạp 20 nước Đông Âu sau 1991 là kết quả của việc mở rộng địa chính trị hậu Xô Viết tan rã. Sự đa dạng hóa này làm gia tăng sự phân mảnh (Ví dụ: Ba Lan vươn lên nhưng Hungary lại khác).	Lợi thế đã qua: Từng được coi là lợi thế chiến lược, nhưng nay trở thành "gánh nặng" mà Mỹ không muốn "đoái hoài" nữa (theo NSS-2025).
Năng lực Đối kháng	Giàu nhưng Thiếu Quyết đoán: Sự ổn định (như "cỗ máy chạy chậm nhưng không bao giờ chết") khiến EU thiếu sự linh hoạt và quyết đoán cần thiết trong bối cảnh "đại loạn" địa chính trị hiện nay.	Thực dụng & Cực đoan: Sẵn sàng áp dụng thái độ cực đoan (bỏ mặc nếu không tự cứu, chê bai) để buộc đồng minh thay đổi.

---

💡 Phân Tích Sự Thực dụng trong Chiến lược của Mỹ

Luận điểm của bạn làm rõ 50% sự thật còn lại mà NSS-2025 đang khai thác:

1. Đòn Bẩy để Thúc đẩy Tự chủ (The Blame Game)

Việc Mỹ công khai phê phán EU là "ảo tưởng," "suy tàn văn hóa" (theo NSS-2025) chính là hành động của "đứa con trai Mỹ bực mình chê nọ chê kia." Đây không hẳn chỉ là sự khinh miệt mà còn là một chiến lược gây áp lực để:

• Buộc EU Chi tiêu: Phải đạt 5% GDP cho quốc phòng (yêu cầu "chuyển giao gánh nặng").

• Buộc EU Thống nhất: Phải vượt qua sự rời rạc và đạt được "Tự chủ Chiến lược Châu Âu" thực sự, thay vì ẩn mình dưới "chiếc ô" của Mỹ.

2. Nguy cơ Bị "Bỏ Mặc" (The Abandonment)

Mỹ thực sự đang nghiêm túc về việc chuyển đổi từ Atlas sang Zeus. Thái độ "bỏ mặc nếu không tự cứu" thể hiện rõ qua việc:

• Tái ưu tiên Nguồn lực: Rút lực lượng khỏi các khu vực được đánh giá "ít quan trọng hơn" để tập trung vào Tây Bán cầu và Đài Loan.

• Thay đổi vai trò NATO: Biến NATO từ một "liên minh định mệnh" thành một "liên minh hợp đồng" có điều kiện.

Tóm lại, trong khi EU có sức mạnh về ổn định thể chế và chất lượng kinh tế, thì Mỹ lại có sức mạnh về sự thống nhất chính trị, khả năng quyết đoán và sự linh hoạt chiến lược. Sự xung đột giữa hai mô hình văn minh - Cổ điển (Ổn định nhưng Chậm) và Hiện đại (Sáng tạo nhưng Bất ổn) - đang là yếu tố định hình lại quan hệ xuyên Đại Tây Dương.

Bạn có muốn phân tích xem liệu các nước như Đức và Pháp sẽ phản ứng như thế nào trước áp lực "bỏ mặc" này để đạt được sự tự chủ chiến lược?

Stiglitz viết the great divide ,nói về mỹ 10 năm trước ,nay bàn về mỹ và thế giới thế nào.? Ô ta thuộc vào up winder hay down winder .

Joseph Stiglitz là một nhà kinh tế học nổi tiếng, đoạt giải Nobel Kinh tế, và là một trong những nhà phê bình sắc sảo nhất về sự bất bình đẳng kinh tế, toàn cầu hóa, và chủ nghĩa tư bản tân tự do.

🎓 Phân Tích Joseph Stiglitz

1. Stiglitz hiện tại bàn về Mỹ và Thế giới

Cuốn sách nổi tiếng của ông, The Great Divide: Unequal Societies and What We Can Do About Them (Sự Chia Rẽ Lớn: Xã hội Bất Bình Đẳng và Những Gì Chúng Ta Có Thể Làm), được xuất bản khoảng 10 năm trước, tập trung vào việc phân tích và phê phán sự bất bình đẳng thu nhập ngày càng tăng ở Mỹ và các nước phát triển khác.

Hiện tại, quan điểm của Stiglitz về Mỹ và thế giới tiếp tục xoay quanh các chủ đề sau:

• Bất bình đẳng và Chủ nghĩa Tư bản: Ông liên tục chỉ trích mô hình chủ nghĩa tư bản tân tự do vì đã thất bại trong việc tạo ra sự thịnh vượng chung, mà thay vào đó lại tập trung tài sản và quyền lực vào tay tầng lớp 1% (tầng lớp siêu giàu).

• Toàn cầu hóa thất bại: Ông phê phán cách thức toàn cầu hóa được thực hiện (dưới sự lãnh đạo của Mỹ và các thể chế quốc tế), cho rằng nó đã làm suy yếu công nhân Mỹ và tạo ra sự phân cực kinh tế, dẫn đến sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy và chủ nghĩa dân tộc kinh tế.

• Phê phán Chính sách Hiện tại: Ông thường xuyên chỉ trích các chính sách kinh tế của Đảng Cộng hòa và các chính quyền theo xu hướng giảm thuế cho người giàu, cắt giảm quy định tài chính, và các chính sách thắt lưng buộc bụng (austerity), coi chúng là nguyên nhân làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng.

• Giải pháp: Ông ủng hộ một vai trò tích cực hơn của chính phủ trong việc tái phân phối tài sản, đầu tư vào giáo dục và cơ sở hạ tầng, và thực thi các quy tắc thị trường mạnh mẽ hơn để kiềm chế quyền lực độc quyền.

2. Stiglitz thuộc phe "Up-Winder" hay "Down-Winder"?

Để trả lời câu hỏi này, cần định nghĩa rõ hơn về hai thuật ngữ giả định này:

• Up-Winder (Thắt chặt/Tái ưu tiên Nội bộ): Tư duy ủng hộ việc thắt chặt biên giới, chủ nghĩa dân tộc kinh tế (bảo hộ mậu dịch, tái công nghiệp hóa), giảm cam kết quốc tế và ưu tiên lợi ích quốc gia tuyệt đối (giống tư duy NSS-2025 của Trump).

• Down-Winder (Mở rộng/Giảm căng thẳng): Tư duy ủng hộ việc duy trì hợp tác toàn cầu, cởi mở biên giới (tự do di chuyển), giải quyết xung đột thông qua ngoại giao và giảm căng thẳng quốc tế.

Stiglitz không hoàn toàn thuộc về một phe nào theo định nghĩa này, nhưng xu hướng tư tưởng của ông gần với phe "Down-Winder" (Mở rộng/Giảm căng thẳng) theo cách riêng của ông:

Tiêu chí	Quan điểm của Stiglitz	Phân loại
Biên giới/Toàn cầu hóa	Phê phán toàn cầu hóa hiện tại, nhưng không phải vì bản chất mở mà vì cách nó phục vụ lợi ích giới tinh hoa. Ông không ủng hộ việc đóng cửa biên giới mà muốn cải tổ toàn cầu hóa để nó công bằng và nhân văn hơn.	Không hoàn toàn Up-Winder (Ông phản đối việc đóng cửa, nhưng phản đối toàn cầu hóa TÂN TỰ DO).
Quan hệ Quốc tế	Ông là một nhà kinh tế học theo chủ nghĩa đa phương. Ông muốn Mỹ hợp tác với các thể chế quốc tế để giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và bất bình đẳng.	Down-Winder (Ủng hộ hợp tác, không ủng hộ biệt lập).
Kinh tế	Ông ủng hộ chủ nghĩa can thiệp của chính phủ để giảm bất bình đẳng, nhưng là thông qua các chính sách xã hội và đầu tư công, chứ không phải thông qua bảo hộ thuế quan (như Up-Winder).	Không hoàn toàn Up-Winder (Mục tiêu khác biệt).

Kết luận:

Stiglitz là một nhà phê bình cực đoan về hệ thống kinh tế toàn cầu tân tự do mà Mỹ đã dẫn dắt. Ông muốn "tái định hình" (Re-shape) chứ không phải "thắt chặt" (Up-Winder) hay "duy trì" (Down-Winder truyền thống).

Ông sẽ phê phán cả hai phe:

1. Phê phán Up-Winder (Trump/NSS-2025): Vì chủ nghĩa dân tộc kinh tế và bảo hộ sẽ làm giảm hiệu quả kinh tế và làm gia tăng căng thẳng quốc tế.

2. Phê phán Down-Winder truyền thống: Vì mô hình này đã thất bại trong việc giải quyết bất bình đẳng (điều đã dẫn đến sự trỗi dậy của các vấn đề Up-Winder).

Ông đại diện cho một làn sóng tư tưởng thứ ba: "Tái Định Hình Công Bằng" (Fair Re-shaping), tập trung vào các giải pháp nội bộ để sửa chữa những thất bại của thị trường trước khi tham gia lại vào thế giới.

Từ monroe đến trump 200 năm nước mỹ

Câu hỏi của bạn là một sự khái quát hóa lịch sử rất thú vị, tóm gọn 200 năm chính sách đối ngoại của Mỹ từ Học thuyết Monroe đến Tài liệu Chiến lược An ninh Quốc gia của Trump (NSS-2025).

Dưới đây là phân tích về sự phát triển và biến đổi của tư duy chiến lược Mỹ qua hai cột mốc này, thể hiện sự chuyển dịch từ Kiểm soát Khu vực sang Thống trị Toàn cầu và nay là Tái định vị Nội bộ:

🇺🇸 Từ Monroe đến Trump: 200 Năm Tư duy Chiến lược Mỹ

Giai đoạn	Học thuyết/Chính sách	Bản chất & Mục tiêu	Ý nghĩa Chiến lược
I. 1823: Học thuyết Monroe	Monroe (Kiểm soát Khu vực)	Tuyên bố: Cấm các cường quốc Châu Âu can thiệp vào các vấn đề của Tây Bán cầu (Châu Mỹ). Mục tiêu chính: Bảo vệ nền độc lập của các quốc gia Châu Mỹ Latinh và thiết lập "vòng đai an ninh" của Mỹ.	Định hình Chủ nghĩa Khu vực của Mỹ: Tây Bán cầu là sân sau và khu vực ưu tiên chiến lược tuyệt đối. Đánh dấu sự khởi đầu của sự tách biệt với Châu Âu.
II. Hậu Chiến tranh Lạnh	Thuyết Bá quyền (Atlas)	Khẳng định Mỹ là siêu cường duy nhất, dẫn dắt trật tự tự do toàn cầu dựa trên luật lệ, dân chủ và thị trường tự do. Mục tiêu: Can thiệp và bảo vệ trật tự ở mọi nơi (gánh vác gánh nặng như Thần Atlas).	Định hình Chủ nghĩa Toàn cầu của Mỹ: Mở rộng ảnh hưởng, chấp nhận chi phí bảo hộ cho đồng minh (NATO, Đông Á).
III. 2025: Học thuyết "Hệ quả Trump"	Hệ quả Trump (Tái ưu tiên Nội bộ/Zeus)	Tái khẳng định và làm mới Học thuyết Monroe. Mục tiêu: Tái xác lập vị thế thống trị tại Tây Bán cầu để ngăn chặn "xâm nhập thù địch từ nước ngoài" (Nga, Trung Quốc) và ngăn chặn di cư hàng loạt.	Định hình Chủ nghĩa Dân tộc Kinh tế & An ninh Nội địa: Chuyển trọng tâm chiến lược và nguồn lực về nội địa (Thanh lọc Nhập cư, Vòm Vàng) và khu vực lân cận, đặt ưu tiên an ninh biên giới lên hàng đầu.

---

Phân tích Sự Thay đổi Cốt lõi: Từ Hướng Ngoại sang Hướng Nội

Năm 2025 đánh dấu một sự "quay xe" (reversal) về tư duy chiến lược lần thứ hai sau 200 năm, lần này là hướng vào bên trong:

1. Về Khu vực Ưu tiên (Tây Bán cầu):

• Monroe (1823): Mục tiêu là ngăn chặn bên ngoài xâm nhập (Châu Âu).

• Trump (2025): Mục tiêu là ngăn chặn bên ngoài (Trung Quốc, Nga) và quan trọng hơn là ngăn chặn bên trong (di cư hàng loạt). Việc đưa vấn đề nhập cư vào tầm an ninh quốc gia biến Tây Bán cầu thành pháo đài mà Mỹ phải bảo vệ chính mình khỏi chính khu vực đó.

2. Về Mối quan hệ với Đồng minh:

• Hậu Chiến tranh Lạnh (Atlas): Đồng minh là tài sản (Asset) được bảo vệ vô điều kiện để duy trì bá quyền.

• Trump (2025) (Zeus): Đồng minh là gánh nặng hoặc rủi ro (Liability/Risk) nếu không đóng góp đủ hoặc có tư tưởng khác biệt. Quan hệ dựa trên trao đổi lợi ích có điều kiện (ví dụ: yêu cầu 5% GDP quốc phòng).

3. Về Bản chất Quyền lực:

• Monroe: Sử dụng quyền lực để tách biệt và kiểm soát một khu vực địa lý cụ thể.

• Trump: Sử dụng quyền lực để thắt chặt và tái ưu tiên nguồn lực cho các vấn đề nội bộ (kinh tế, văn hóa, biên giới), nhằm củng cố khả năng tự chủ tuyệt đối (Vòm Vàng) trước khi can dự vào thế giới với tư cách là Zeus.

Tóm lại: Nếu Học thuyết Monroe là tuyên bố đầu tiên về sự độc lập chiến lược khu vực, thì Hệ quả Trump là tuyên bố mới nhất về sự độc lập chiến lược nội bộ và kinh tế. Sau 200 năm, Mỹ đang chuyển từ việc tìm kiếm sự kiểm soát bên ngoài sang tìm kiếm sự bất khả xâm phạm và tự chủ tuyệt đối bên trong.

Mỹ thực chất muốn e 3 cố kềm chế và suy yếu Nga

Sự thật ngầm hiểu này (implied truth) là một phân tích hợp lý và phù hợp với cách mà chính sách đối ngoại của Mỹ nhìn nhận các mối quan hệ địa chính trị phức tạp. Trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung Quốc gia tăng, việc Mỹ muốn các đồng minh chủ chốt của mình – đặc biệt là khối E3 (Anh, Pháp, Đức) – tiếp tục kiềm chế và làm suy yếu Nga là một chiến lược rất thực dụng.

Đây là phân tích chi tiết về lý do tại sao Mỹ (dưới tư duy NSS-2025/Up-Winder) lại muốn E3 tiếp tục kiềm chế Nga, và những mâu thuẫn trong chiến lược này:

⚔️ Chiến lược E3: "Kiềm chế Gián tiếp" Nga

I. Phân Tích Mục đích của Mỹ

Mỹ muốn E3 tiếp tục kiềm chế Nga để đạt được hai mục tiêu chiến lược lớn nhất của mình: Tái ưu tiên nguồn lực và Ngăn chặn xung đột lớn ở Châu Âu.

Mục tiêu	Ý nghĩa Chiến lược
1. Tái ưu tiên Nguồn lực sang Châu Á	Mỹ không muốn bị phân tâm hay bị ràng buộc về nguồn lực quân sự và tài chính ở Châu Âu khi họ đang chuyển trọng tâm sang đối phó với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương – Thái Thái Bình Dương và Tây Bán cầu (theo tư duy Up-Winder/Zeus).
2. Duy trì "Đường Rạn" Nga - Trung	Việc E3 (với sự hỗ trợ của Mỹ) tiếp tục gây áp lực lên Nga sẽ làm suy yếu Nga về kinh tế và quân sự, khiến Nga ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc. Tuy nhiên, Mỹ lại muốn có một mức độ căng thẳng vừa đủ để Nga không thể rảnh tay toàn tâm toàn ý trở thành "chư hầu" của Trung Quốc, đồng thời duy trì khả năng Mỹ có thể "mềm" với Nga sau này.
3. Buộc Châu Âu Tự chủ Chiến lược	Áp lực từ Nga là động lực duy nhất buộc E3 phải tăng cường chi tiêu quốc phòng và đạt được "tự chủ chiến lược". Nếu Nga bị kiềm chế, E3 sẽ không còn lý do để đạt mức 5% GDP quốc phòng như yêu cầu trong NSS-2025.
4. Ngăn chặn Bất ổn Toàn diện	Mỹ muốn Nga suy yếu, nhưng không muốn Nga sụp đổ đột ngột (hoặc chiến thắng hoàn toàn) vì điều đó sẽ gây ra bất ổn toàn diện, buộc Mỹ phải can thiệp bằng mọi giá, làm tiêu hao nguồn lực quý giá đang được dành cho Châu Á.

II. Mâu thuẫn Chiến lược trong NSS-2025

NSS-2025 của Trump lại chứa đựng một mâu thuẫn lớn có thể làm suy yếu chính sách này:

Chính sách NSS-2025	Mâu thuẫn với Mục tiêu Kiềm chế Nga
1. Ngôn từ Khinh miệt E3	NSS-2025 chỉ trích E3 là "ảo tưởng về Ukraine" và "suy tàn văn hóa." Điều này làm tổn thương niềm tin và sự hợp tác chính trị, khiến E3 có thể chùn bước trong việc kiềm chế Nga, vì Mỹ không còn là đối tác đáng tin cậy.
2. Giảm Vai trò Ukraine	Việc Mỹ thúc đẩy "hòa bình khó khăn" và giảm nhẹ tầm quan trọng của Ukraine có thể bị Nga hiểu là tín hiệu xoa dịu, khiến Nga tăng cường các hoạt động quân sự để tạo lợi thế đàm phán, làm tăng áp lực lên E3.
3. Thúc đẩy Tự chủ (ISS/5% GDP)	Yêu cầu 5% GDP quá lớn khiến E3 phải phân tán nguồn lực cho việc xây dựng năng lực tổng thể, thay vì chỉ tập trung vào việc kiềm chế Nga hiện tại.

Tóm lại:

Mỹ thực chất muốn E3 trở thành "chiếc khiên phía Đông" cho Mỹ, tiếp tục làm suy yếu Nga bằng chi phí của chính Châu Âu, qua đó cho phép Mỹ rảnh tay tập trung vào Trung Quốc. Tuy nhiên, thái độ "vừa thúc đẩy vừa chê bai" của NSS-2025 lại có nguy cơ làm rạn nứt sự hợp tác và khiến E3 mất đi sự quyết đoán cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ này.

Diễn biến 12/2025 cho thấy thực hiện NSS thật sự nan nan ..Mỹ không thể dễ dàng như con voi nặng nề rút 2 chân bị lún ngập trong bùn ao quá khứ để mau chóng chạy nhảy trong cánh rừng địa chính trí của riêng mình

 

 

Thế giới bị kéo căng: Khi Mỹ phân tâm, trật tự quốc tế bước vào vùng nguy hiểm

 

December 13, 2025

 

VietnamWeek: phân tích chiến lược – chính trị – an ninh quốc tế

 

Trong cùng một thời điểm, thế giới chứng kiến một chuỗi sự kiện tưởng như rời rạc nhưng thực chất liên kết chặt chẽ với nhau: Mỹ triển khai lực lượng hải – không quân quy mô lớn xuống vùng Caribe để chống các ghe buôn ma túy; Nga và Trung Quốc phối hợp tuần tra không quân gần Nhật Bản; châu Âu oằn mình gánh chiến tranh Ukraine trong khi Kyiv bị gây sức ép phải “thực tế hơn”; Đông Nam Á xuất hiện xung đột vũ trang giữa Thái Lan và Campuchia.

 

Những mảnh ghép này hợp lại thành một bức tranh đáng lo ngại: trật tự an ninh toàn cầu đang bị kéo căng, còn vai trò lãnh đạo của Mỹ thì mờ nhạt và thiếu nhất quán.

 

Mỹ: sức mạnh lớn – ưu tiên nhỏ

 

Việc Mỹ đưa một lực lượng hải quân – không quân đáng kể xuống Caribe để “chống buôn ma túy bằng ghe nhỏ” về mặt tuyên truyền có thể tạo hình ảnh cứng rắn với cử tri trong nước. Nhưng về mặt chiến lược, đây là sự lãng phí nguồn lực ở cấp độ an ninh thấp, trong khi các thách thức mang tính quyết định đối với trật tự quốc tế lại đang bùng lên ở nơi khác.

 

“Venezuela chỉ là cái cớ: vì sao Mỹ đang tự kéo mình ra khỏi cuộc chơi lớn?”

 

Buôn ma túy là vấn đề nghiêm trọng, nhưng không phải là mối đe dọa sống còn đối với hệ thống an ninh toàn cầu. Trong khi đó, các hành động quân sự mang tính khiêu khích của Nga và Trung Quốc, hay cuộc chiến Ukraine, lại trực tiếp định hình cán cân quyền lực thế giới. Việc Mỹ ưu tiên sai lệch tạo ra cảm giác rằng Washington đang hành xử như một lực lượng cảnh sát khu vực, thay vì là trụ cột của trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ.

 

Nga – Trung: khiêu khích có tính toán, không phải ngẫu nhiên

 

Cuộc tuần tra chung của máy bay Nga và Trung Quốc gần Nhật Bản không phải là động thái kỹ thuật hay thường lệ đơn thuần. Đây là một phép thử chiến lược: thử phản ứng của Nhật, thử cam kết của Mỹ, và thử khả năng phối hợp của liên minh phương Tây trong bối cảnh Washington bị phân tâm.

 

Thông điệp mà Moscow và Bắc Kinh gửi đi rất rõ: “Mỹ không thể hiện diện đủ mạnh ở mọi nơi cùng lúc.” Với Nhật Bản – một đồng minh then chốt của Mỹ ở châu Á – đây là lời cảnh báo trực diện. Nếu Ukraine bị bỏ rơi hoặc buộc phải nhượng bộ, thì cam kết của Mỹ với Đông Á liệu có còn đáng tin?

 

Châu Âu và Ukraine: gánh nặng vượt sức chịu đựng

 

Ba năm chiến tranh đã bào mòn nghiêm trọng nguồn lực của Ukraine và sự kiên nhẫn của châu Âu. Trong khi Nga vẫn duy trì nền kinh tế thời chiến, châu Âu phải đối mặt với lạm phát, khủng hoảng năng lượng và chia rẽ chính trị nội bộ. Sự hỗ trợ của Mỹ – yếu tố then chốt giúp Ukraine đứng vững – đang trở nên không chắc chắn.

 

Đáng lo ngại hơn, Washington không chỉ giảm cam kết mà còn gây sức ép ngược lên Kyiv, yêu cầu “điều chỉnh chiến lược”, “rút quân chiến thuật” hoặc “chuẩn bị đàm phán”. Khi nước bảo trợ lớn nhất bắt đầu nói ngôn ngữ của thỏa hiệp thay vì nguyên tắc, thông điệp gửi tới thế giới là cực kỳ nguy hiểm: kẻ xâm lược chỉ cần kéo dài chiến tranh đủ lâu để làm phương Tây mệt mỏi.

 

Điểm gãy đạo lý của phương Tây

 

Trật tự hậu Thế chiến II được xây dựng trên một nguyên tắc cốt lõi: không công nhận việc chiếm đất bằng vũ lực. Khi Mỹ gây sức ép buộc Ukraine – nạn nhân của xâm lược – phải nhượng bộ, trong khi Nga không chịu trả giá tương xứng, nguyên tắc đó bị bào mòn nghiêm trọng.

 

Đây không chỉ là vấn đề Ukraine. Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines – và nhiều nước nhỏ khác – đều đang quan sát rất kỹ. Nếu Ukraine bị bỏ rơi, câu hỏi đặt ra là: liệu Mỹ có sẵn sàng bảo vệ họ khi phải trả giá thực sự hay không?

 

Đông Nam Á: ổn định khu vực bắt đầu rạn nứt

 

Xung đột vũ trang giữa Thái Lan và Campuchia, dù chưa phải chiến tranh toàn diện, vẫn là dấu hiệu đáng báo động. Nó cho thấy ASEAN không còn là vùng đệm ổn định như trước, và các cơ chế giải quyết xung đột khu vực ngày càng yếu.

 

Trong bối cảnh đó, Trung Quốc hưởng lợi kép: vừa mở rộng ảnh hưởng, vừa khiến Mỹ phải phân tán sự chú ý. Đông Nam Á – từng được xem là khu vực “trung tính chiến lược” – đang dần trở thành một phần của bàn cờ cạnh tranh quyền lực lớn.

 

Mẫu số chung: thế giới đang “test” Mỹ

 

Từ Caribe, Đông Á, châu Âu đến Đông Nam Á, tất cả các điểm nóng đều xoay quanh một câu hỏi trung tâm: Mỹ còn sẵn sàng và còn đủ khả năng giữ vai trò lãnh đạo trật tự quốc tế hay không?

 

Câu trả lời hiện tại là mập mờ. Chính sách thiếu nhất quán, ưu tiên nội bộ và tâm lý né tránh chi phí chiến lược đang làm suy yếu uy tín của Washington. Trong khoảng trống đó, các cường quốc xét lại trật tự – Nga và Trung Quốc – ngày càng tự tin thử giới hạn.

 

Kết luận: nguy cơ không nằm ở chiến tranh tổng lực

 

Nguy cơ lớn nhất hiện nay không phải là một cuộc Thế chiến mới bùng nổ ngay lập tức, mà là sự xói mòn từ từ của trật tự dựa trên luật lệ. Khi không còn ranh giới đỏ rõ ràng, khi kẻ mạnh liên tục thử giới hạn mà không bị trừng phạt đủ mạnh, thế giới sẽ trượt dần vào trạng thái bất ổn thường trực.

 

Nếu Mỹ tiếp tục phân tâm và chùn bước, cái giá phải trả cuối cùng sẽ không chỉ là uy tín, mà là một thế giới nguy hiểm hơn, nơi luật pháp quốc tế trở thành thứ yếu, và sức mạnh thô bạo lên ngôi.

-----

“Venezuela chỉ là cái cớ: vì sao Mỹ đang tự kéo mình ra khỏi cuộc chơi lớn?”

 

https://www.facebook.com/dieucayclbnbtdvietnam/posts/pfbid034SsurTGVoyMptXwLFaX9c6KzWbX29T4WFrLY1in5MxzvDUZoUnj6Xpv3cfYgSXugl

Bài phân tích này từ VietnamWeek đưa ra một đánh giá rất chi tiết và đáng lo ngại về tình hình địa chính trị toàn cầu vào tháng 12/2025, cho thấy việc thực hiện Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS) mới của Mỹ đang gặp khó khăn và gây ra tác động tiêu cực trực tiếp đến trật tự quốc tế.

Bạn đã diễn đạt chính xác: Mỹ như "con voi nặng nề rút hai chân bị lún ngập trong bùn ao quá khứ", không thể dễ dàng chuyển mình sang "cánh rừng địa chính trị của riêng mình" (tức là tư duy Up-Winder/Zeus).

Dưới đây là phân tích về sự "kéo căng" của trật tự quốc tế và sự nan giải trong việc thực hiện NSS-2025:

🌐 Thế Giới Bị Kéo Căng: Sự Nan Giải của NSS-2025

I. Phân Tích Sự Phân Tâm Chiến Lược của Mỹ (Mâu thuẫn NSS)

Sự kiện Mỹ triển khai lực lượng hải-không quân quy mô lớn xuống vùng Caribe để chống buôn ma túy là minh chứng rõ nhất cho sự nan giải của NSS-2025:

• Mục tiêu NSS (Ưu tiên Nội bộ/Tây Bán cầu): NSS-2025 đặt An ninh Biên giới/Tây Bán cầu lên hàng đầu (Hệ quả Trump).

• Thực tế (Nan giải): Việc ưu tiên này trở thành "sự lãng phí nguồn lực ở cấp độ an ninh thấp" và là "sự ưu tiên sai lệch" trong mắt thế giới, làm Mỹ hành xử như "cảnh sát khu vực" chứ không phải "trụ cột trật tự toàn cầu".

• Hệ quả: Mỹ bị "tự kéo mình ra khỏi cuộc chơi lớn", tạo ra khoảng trống quyền lực cho các đối thủ.

II. Nguy Cơ Xói Mòn Trật tự (Phép thử Toàn cầu)

Sự phân tâm của Mỹ là cơ hội cho các cường quốc xét lại và các điểm nóng khu vực "thử giới hạn" và làm xói mòn các nguyên tắc cốt lõi của trật tự hậu Thế chiến II.

Khu vực	Sự kiện/Thử nghiệm	Ý nghĩa Chiến lược đối với Mỹ
Đông Á	Nga – Trung tuần tra không quân gần Nhật Bản.	Phép thử Cam kết: Thử phản ứng của Nhật và thử cam kết của Mỹ với Đông Á. Thông điệp: "Mỹ không thể hiện diện đủ mạnh ở mọi nơi."
Châu Âu	Gây sức ép buộc Kyiv "thực tế hơn," "nhượng bộ," "đàm phán."	Điểm gãy Đạo lý: Trật tự dựa trên nguyên tắc "Không công nhận việc chiếm đất bằng vũ lực" đang bị bào mòn. Mỹ đang nói ngôn ngữ của thỏa hiệp, gửi thông điệp nguy hiểm: "Kẻ xâm lược chỉ cần kéo dài chiến tranh đủ lâu."
Đông Nam Á	Xung đột vũ trang Thái Lan - Campuchia.	Rạn nứt Khu vực: ASEAN không còn là vùng đệm ổn định. Trung Quốc hưởng lợi kép: Vừa mở rộng ảnh hưởng, vừa khiến Mỹ phải phân tán sự chú ý.

III. Vùng Nguy Hiểm: Ranh Giới Đỏ Mờ Nhạt

Sự nan giải trong việc rút khỏi "bùn lầy quá khứ" của Mỹ đang tạo ra một mẫu số chung nguy hiểm: thế giới đang "test" Mỹ.

1. Mập mờ Cam kết: Chính sách thiếu nhất quán, ưu tiên nội bộ và tâm lý né tránh chi phí chiến lược làm suy yếu uy tín của Washington.

2. Kẻ Mạnh Tự tin: Nga và Trung Quốc ngày càng tự tin thử giới hạn.

3. Nguy cơ thực sự: Không phải là chiến tranh tổng lực, mà là sự xói mòn từ từ của trật tự dựa trên luật lệ. Khi ranh giới đỏ không còn rõ ràng, luật pháp quốc tế trở thành thứ yếu, và sức mạnh thô bạo lên ngôi.

Kết luận:

Sự chật vật trong việc thực hiện NSS-2025 đang khiến Mỹ không chỉ mất đi uy tín mà còn đối mặt với nguy cơ biến một thế giới tương đối ổn định thành một "thế giới nguy hiểm hơn". Việc không thể dứt khoát chuyển mình sang vai trò Zeus (kiểm soát từ xa) mà vẫn bị sa lầy vào các ưu tiên cũ hoặc ưu tiên khu vực cấp thấp đã làm cho trật tự quốc tế rơi vào "vùng nguy hiểm" của sự bất ổn thường trực.