Lò phản ứng hạt nhân nhỏ - Đề xuất bước khởi động triển khai Quyết định của Thủ tướng

Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1131/QĐ-TTg, ngày 12/6/2025, Ban hành danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược. Trong đó xác định: “Lò phản ứng hạt nhân nhỏ, an toàn là một trong các công nghệ chiến lược”. Bài viết dưới đây của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam tìm hiểu một số thông tin về lò phản ứng hạt nhân nhỏ trên thế giới, chú ý một số đối tác tiềm năng của Việt Nam và đề xuất một số bước đi khởi động triển khai Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Lò phản ứng hạt nhân nhỏ trong Phụ lục danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược ban hành kèm thảo Quyết định số 1131/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

I. Khái niệm Lò phản ứng hạt nhân nhỏ (SMR - Small Modular Reactor):

SMR là loại lò phản ứng hạt nhân công suất nhỏ hơn 300 MWe, được thiết kế theo mô-đun hóa - nghĩa là có thể được chế tạo sẵn tại nhà máy, vận chuyển đến công trường và lắp ráp tại chỗ, giúp giảm thời gian và chi phí xây dựng.

Đặc điểm nổi bật của SMR:

1. Công suất nhỏ: Thường <300 MWe, phù hợp cho những nơi không cần lưới điện lớn.

2. Thiết kế mô-đun: Có thể ghép nhiều đơn vị để tăng công suất, giống như “xếp hình”.

3. An toàn nội tại cao: Nhiều SMR sử dụng cơ chế làm mát thụ động, không cần nguồn điện bên ngoài khi có sự cố.

4. Chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn lò lớn.

Ứng dụng của SMR:

1. Phát điện quy mô nhỏ cho vùng không kết nối lưới điện quốc gia, phù hợp với vùng sâu, vùng xa, hải đảo, khu công nghiệp riêng biệt.

2. Cung cấp nhiệt công nghiệp cho nhà máy hóa chất, lọc dầu, khử muối, các trung tâm dữ liệu lớn, trung tâm phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), trung tâm chế tạo bán dẫn...

3. Hỗ trợ hệ thống năng lượng tái tạo (kết hợp với gió, mặt trời để ổn định tải).

4. Cung cấp nhiệt sưởi cho đô thị (district heating).

Tương lai:

SMR được xem là mảnh ghép chiến lược cho quá trình khử carbon toàn cầu, đặc biệt là ở những nơi cần:

1. Cung cấp điện ổn định.

2. Không có khả năng xây lò phản ứng lớn.

3. Có nền kinh tế vừa và nhỏ.

II. Thông tin về phát triển SMR trên thế giới:

Hiện có nhiều loại SMR với công nghệ đa dạng trên thế giới. Ví dụ:

Tên lò SMR	Công nghệ	Quốc gia	Trạng thái
NuScale	Lò nước áp lực (PWR)	Mỹ	Được cấp phép, nhưng dự án thương mại đầu tiên đã bị hủy
SMART	Lò nước áp lực (PWR)	Hàn Quốc	Đã được thiết kế và cấp phép trong nước
BANDI-60	SMR mới của Hàn Quốc	Hàn Quốc	Đang phát triển
CAREM	PWR nhỏ gọn	Argentina	Đang xây dựng
Sever-1	SMR nổi (trên biển)	Nga	Đã vận hành bản tương tự (Akademik Lomonosov)
Moltex, Terrestrial Energy, X-Energy...	MSR/HTGR	Mỹ, Canada	Đang trong giai đoạn nghiên cứu và cấp phép

Trung Quốc:

Trung Quốc phát triển và triển khai thực tế SMR từ rất sớm, có định hướng chiến lược quốc gia và được dẫn dắt bởi các tập đoàn năng lượng hạt nhân lớn của quốc gia này. Hiện nay, Trung Quốc có một số mẫu lò SMR tương đối điển hình ở các trạng thái phát triển khác nhau:

1. Linglong One (ACP100) - lò nước áp lực tích hợp, đang xây dựng.

2. HTR-PM - lò nhiệt độ cao khí nén (HTGR), đã phát điện thương mại từ 2023.

3. Yanlong - lò phản ứng nghiên cứu, sinh nhiệt, đang nghiên cứu.

4. CPR1000-SMR - biến thể SMR của lò CPR1000, đang trong giai đoạn thiết kế ý tưởng.

Trung Quốc hiện là quốc gia đi đầu thế giới trong phát triển SMR cả về số lượng, quy mô và tiến độ thực hiện. Với các lò như Linglong One và HTR-PM, Trung Quốc đã bước sang giai đoạn vận hành và thương mại hóa, điều mà nhiều nước phát triển vẫn đang theo đuổi.

Việt Nam có thể học hỏi mô hình triển khai từng bước từ Trung Quốc, từ nghiên cứu - xây dựng mô hình thử nghiệm, đến thương mại hóa. Có thể xem xét hợp tác với Trung Quốc trong nghiên cứu, hoặc nhập khẩu SMR, đặc biệt là các công nghệ gần gũi như ACP100.

Tuy nhiên, Trung Quốc không phải là quốc gia điển hình về hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về năng lượng nguyên tử nói chung, về SMR nói riêng, nên Việt Nam khó có thể học hỏi được nhiều ở lĩnh vực mà chúng ta rất quan tâm.

Chưa kể, vấn đề ngôn ngữ là một rào cản không nhỏ. Đánh giá của một số chuyên gia quốc tế về tính minh bạch, yêu cầu phải kỹ lưỡng trong hợp tác, yêu cầu thận trọng về mặt công nghệ và an toàn, cũng là điều Việt Nam cần lưu ý.

Hàn Quốc:

Sau Liên bang Nga và Nhật Bản, Hàn Quốc là quốc gia rất quan tâm đến triển khai dự án điện hạt nhân ở Việt Nam. Ở giai đoạn trước năm 2016, Hàn Quốc đã có hợp tác trong việc tìm hiểu sơ bộ về địa điểm nhà máy điện hạt nhân ở Việt Nam (ngoài 2 địa điểm ở Ninh Thuận). Hàn Quốc cũng là quốc gia có nhiều doanh nghiệp lớn hoạt động tại Việt Nam, có định hướng thúc đẩy phát triển các lĩnh vực đỏi hỏi nguồn cung điện ổn định. Quan hệ gần gũi về nhiều mặt trong hoạt động sản xuất, phát triển với Việt Nam làm cho Hàn Quốc trở thành đối tác cởi mở về chuyển giao công nghệ. Hàn Quốc có mô hình hệ thống quy phạm pháp luật về năng lượng nguyên tử định hướng theo Hoa Kỳ. Qua đó, Việt Nam có thể tiếp cận, học hỏi nhiều từ Hoa Kỳ gián tiếp qua kinh nghiệm của Hàn Quốc.

Dưới góc nhìn thực tiễn và kỹ thuật, công nghệ lò phản ứng nước áp lực nhỏ SMART của Hàn Quốc (System-integrated Modular Advanced ReacTor) được xem là phù hợp nhất với Việt Nam ở thời điểm hiện tại. Đây là loại lò nước áp lực (PWR), công suất khoảng 100 MWe (hoặc 330 MWt), toàn bộ hệ thống sơ cấp (lò phản ứng, bộ sinh hơi, bơm...) tích hợp trong một bình áp lực duy nhất; có các cơ chế làm mát thụ động, không cần can thiệp con người trong 72 giờ đầu sau sự cố mất điện. Mục tiêu của công nghệ này là cung cấp điện và nhiệt cho khu công nghiệp, khử muối, hoặc thành phố quy mô nhỏ.

Mô hình nhà máy điện hạt nhân SMR của Hàn Quốc.

Lý do SMART phù hợp với Việt Nam:

1. Trước khi dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Việt Nam đã tập trung vào lò PWR của Nga và Nhật Bản, nên đội ngũ kỹ thuật có nền tảng với công nghệ nước áp lực.

2. SMART dùng nhiên liệu UO₂ độ giàu thấp <5%, không cần công nghệ lò phản ứng nhanh, hay muối nóng chảy phức tạp.

3. Công suất 100 MWe là lý tưởng cho khu công nghiệp, khu chế xuất, hoặc đảo có mật độ dân cư vừa phải.

4. Có thể lắp đặt theo cụm (mô-dun) để tăng công suất dần - linh hoạt tài chính và quy hoạch.

5. Thời gian xây dựng dự kiến: Khoảng 3 năm.

6. Tuổi thọ thiết kế: 60 năm.

7. Được thiết kế và cấp phép đầy đủ tại Hàn Quốc (bởi NSSC).

8. Hàn Quốc có lịch sử hợp tác sâu rộng với Việt Nam trong lĩnh vực điện lực (nhiệt điện, thủy điện), xây dựng, đào tạo; việc hợp tác SMART sẽ dễ dàng mở rộng sang chuyển giao công nghệ, đào tạo kỹ sư, xây dựng khung pháp lý.

Năm 2015, Hàn Quốc đã ký biên bản ghi nhớ với Saudi Arabia để triển khai SMART - cho thấy định hướng xuất khẩu lò SMART từ rất sớm. Gần đây (ngày 11/6/2025), Tập đoàn KHNP Hàn Quốc (Korea Hydro & Nuclear Power) và EGAT (Cơ quan Phát điện) Thái Lan đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác về các lò phản ứng mô-đun nhỏ và tìm hiểu tính khả thi của chúng cho các dự án trong tương lai. Theo thỏa thuận này, hai tập đoàn sẽ trao đổi thông tin kỹ thuật liên quan đến SMR, tổ chức đánh giá chung các lựa chọn để giới thiệu SMR tại Thái Lan và hợp tác đào tạo nhân sự thông qua các chuyến tham quan thực địa và trao đổi nhân sự, công nghệ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân.

Na Uy, Thụy Điển:

Theo trang Tin của Hiệp hội hạt nhân Thế giới (WNA - World Nuclear Association): Ngày 12/6/2025, một nhà máy SMR đã được đề xuất cho vùng xa xôi của Na Uy. Nhà phát triển công nghệ lò phản ứng mô-đun nhỏ làm mát bằng chì Blykalla (Thụy Điển) và nhà phát triển dự án hạt nhân Norsk Kjernekraft (Na Uy) sẽ khởi động một công ty với dự án chung để phát triển nhà máy điện SMR trên quần đảo Svalbard thuộc Na Uy ở Bắc Cực.

Longyearbyen là trung tâm hành chính của quần đảo Svalbard, được cung cấp năng lượng bằng than cho đến năm 2023. Kể từ khi nhà máy điện than đóng cửa, các hệ thống diesel tạm thời đã được lắp đặt, dẫn đến chi phí cao hơn và độ tin cậy giảm. Liên doanh mới giữa Blykalla và Norsk Kjernekraft nhằm mục đích cung cấp giải pháp sạch, lâu dài bằng cách xây dựng một SMR nhỏ gọn kết nối với lưới điện và lưới sưởi ấm khu vực hiện có, thay thế hiệu quả cơ sở hạ tầng than cũ.

Nhiệm vụ đầu tiên của công ty sẽ là tiến hành các nghiên cứu khả thi tại địa điểm cụ thể, cung cấp mô hình cho các triển khai trong tương lai. Sau đó, công ty sẽ hoạt động triển khai SMR rộng rãi hơn trên khắp Na Uy và khu vực Bắc Âu, với các địa điểm bổ sung đã được lên kế hoạch.

Thông báo trên được đưa ra sau khi Blykalla và Norsk Kjernekraft ký biên bản ghi nhớ vào tháng 2 năm nay để hợp tác triển khai SEALER (lò SMR có tên đầy đủ là Swedish Advanced Lead-cooled Reactor - lò phản ứng làm mát bằng chì tiên tiến của Thụy Điển) của Blykalla tại Scandinavia. Theo biên bản ghi nhớ, hai công ty sẽ đánh giá khả năng tích hợp SEALER vào các dự án nhà máy điện hiện đang được Norsk Kjernekraft phát triển, đánh giá tính phù hợp của địa điểm, căn cứ pháp lý và khả năng kinh tế để triển khai tại Na Uy.

Ngoài ra, thỏa thuận này nêu rõ sự hợp tác về cấp phép, tài chính, xây dựng và các khía cạnh vận hành lò phản ứng đầu tiên của Blykalla, SEALER-One. Bản ghi nhớ cũng bao gồm cam kết khai thác khả năng cung cấp điện cho các địa điểm xa xôi.

Thời kỳ trước năm 2016, Na Uy đã đóng góp một khoản kinh phí đặc biệt cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), với mục đích tài trợ cho Việt Nam phát triển cơ sở hạ tầng điện hạt nhân.

Ngày 13/6/2025, trong chương trình thăm chính thức Thụy Điển, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm, làm việc tại Phòng thí nghiệm hạt nhân của Viện Nghiên cứu Hoàng gia Thụy Điển. Đại diện Phòng thí nghiệm hạt nhân của Viện Nghiên cứu Hoàng gia Thụy Điển cho biết: Sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ Việt Nam, trước hết là giúp Việt Nam xây dựng quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan lĩnh vực sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình.

Thụy Sĩ:

Deep Atomic là một công ty khởi nghiệp tại Thụy Sĩ, có trụ sở chính tại Zurich và đã phát triển lò SMR có tên gọi MK60. Trang Tin WNA, từ ngày 25/10/2024 đã cho biết: Deep Atomic ra mắt SMR để cung cấp điện vận hành thiết bị và làm mát cho các trung tâm dữ liệu. MK60 là SMR nước nhẹ kết hợp nhiều hệ thống an toàn thụ động. Deep Atomic cho biết lò phản ứng này “nhỏ gọn, có thể mở rộng quy mô và được xây dựng trên nền tảng công nghệ đã được chứng minh”. Mỗi tổ máy tạo ra tới 60 MWe và cung cấp thêm 60 MW công suất làm mát thông qua “phương pháp thiết kế tập trung vào trung tâm dữ liệu tích hợp”. Công ty cho biết lò phản ứng này rất phù hợp với nhiều loại trung tâm dữ liệu, bao gồm cả những trung tâm hỗ trợ dịch vụ đám mây truyền thống, hoạt động tiền điện tử và ứng dụng AI.

“Các trung tâm dữ liệu là xương sống của đổi mới kỹ thuật số, nhưng nhu cầu năng lượng khổng lồ của chúng đã trở thành nút thắt quan trọng cản trở sự tăng trưởng” - Deep Atomic cho biết. MK60 được cho là cung cấp cho các nhà điều hành trung tâm dữ liệu một giải pháp năng lượng có thể mở rộng quy mô, có thể triển khai ở nhiều địa điểm khác nhau, bao gồm các khu vực có hạn chế về khả năng tiếp cận lưới điện và có thể được đặt gần các khu vực đô thị hơn do có các tính năng an toàn tiên tiến. “Nó được thiết kế để lắp đặt tại chỗ tại các trung tâm dữ liệu, cung cấp điện không phát thải carbon đáng tin cậy và làm mát tiết kiệm năng lượng, do đó giảm đáng kể lượng khí thải carbon và giúp các trung tâm dữ liệu đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững ngày càng nghiêm ngặt của họ”.

Theo Deep Atomic, nhiều khu vực đang phải vật lộn để cung cấp lượng điện mà các trung tâm dữ liệu mới yêu cầu. “Các lò phản ứng tại chỗ của chúng tôi vượt qua những hạn chế về lưới điện này, cho phép xây dựng các DC (trung tâm dữ liệu) ở những vị trí tối ưu mà không gây quá tải cho cơ sở hạ tầng hiện có”. Deep Atomic cho biết: Lò phản ứng 60 MWe với công suất làm mát bổ sung 60 MW “là lý tưởng cho các trung tâm dữ liệu. Nó đủ lớn để cung cấp điện cho cơ sở hạ tầng điện toán quan trọng, nhưng đủ nhỏ để cho phép triển khai và mở rộng theo mô-đun”.

Deep Atomic bổ sung: “MK60 có thể được triển khai theo nhiều mô-đun, cho phép mở rộng từ 60 MW lên đến hơn 1 GW để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng”.

Hoa Kỳ:

Hoa Kỳ có các công nghệ SMR tiêu biểu:

1. NuScale Power Module (VOYGR) là lò nước áp lực tích hợp (iPWR); công suất 77 MWe/lò, có thể tích hợp tới 12 lò đạt khoảng 924 Mwe; được NRC phê duyệt thiết kế năm 2020 (bản 50 MWe), cập nhật 2023 (bản 77 MWe); dự án tại Idaho (UAMPS) bị hủy năm 2023 do chi phí cao, nhưng công ty vẫn tìm đối tác mới.

2. Xe-100 là lò khí nhiệt độ cao (HTGR - High-Temperature Gas-cooled Reactor); công suất 80 MWe/lò; được Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) tài trợ khoảng 1,2 tỷ USD, dự kiến thử nghiệm đầu những năm 2030.

3. Natrium là lò natri nhanh, do TerraPower phát triển (Bill Gates sáng lập); có hệ thống lưu trữ nhiệt; công suất 345 Mwe; phối hợp linh hoạt với năng lượng tái tạo; đang xây dựng, dự kiến hoàn thành khoảng năm 2030.

Hoa Kỳ đang đầu tư vào các dự án SMR tiềm năng và các nỗ lực nghiên cứu, phát triển, đặc biệt là để đáp ứng nhu cầu về năng lượng sạch, đáng tin cậy. Với các kế hoạch hiện tại, tổng công suất SMR ở Hoa Kỳ hướng tới mục tiêu 40 GW vào năm 2050.

Vào tháng 9 năm 2024, Microsoft công bố rằng: Đã ký một thỏa thuận mua điện trong 20 năm với Constellation. Theo đó, tổ máy 1 của Three Mile Island sẽ được khởi động lại.

Google công bố rằng: Đã đồng ý mua năng lượng từ Kairos Power theo một thỏa thuận sẽ hỗ trợ việc triển khai thương mại đầu tiên các lò phản ứng mô-đun nhỏ tiên tiến làm mát bằng muối fluoride vào năm 2030 và hướng tới mục tiêu đạt tổng công suất 500 MW vào năm 2035.

Còn Amazon công bố: Một loạt các thỏa thuận về việc ​​Amazon nắm giữ cổ phần trong nhà phát triển lò phản ứng hạt nhân tiên tiến X-energy và triển khai SMR tiên tiến Xe-100 đầu tiên của mình tại Tiểu bang Washington.

Đặc điểm chung của công nghệ điện hạt nhân Hoa Kỳ là tiêu chuẩn an toàn rất cao, giám sát an toàn nghiêm ngặt; chi phí đầu tư cao (do yêu cầu kỹ thuật cao và chi phí lao động đắt đỏ). Tính đến 2025, chưa có lò SMR nào vận hành thương mại tại Hoa Kỳ. Tính khả thi của các dự án SMR là phụ thuộc nhiều vào đối tác công nghệ, thỏa thuận chính trị và chi phí.

Gần đây, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp yêu cầu cải tổ NRC (Ủy ban Pháp quy Hạt nhân) với mục tiêu chính là đơn giản hóa các quy trình cấp phép và quy định, tăng cường an toàn hạt nhân và giảm bớt gánh nặng hành chính cho ngành công nghiệp hạt nhân. Sắc lệnh này cũng tập trung vào việc thúc đẩy nghiên cứu và phát triển các công nghệ hạt nhân tiên tiến.

Thời kỳ trước năm 2016, Hoa Kỳ, cùng với Vương quốc Anh đã cử chuyên gia hỗ trợ Việt Nam đào tạo tăng cường năng lực thẩm định an toàn bức xạ, an toàn và an ninh hạt nhân cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Liên bang Nga, Nhật Bản, Pháp:

Đây là 3 quốc gia đối tác rất quan trọng trong phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam. Ba quốc gia này cũng có thể là đối tác tiềm năng về SMR của Việt Nam. Tuy nhiên, như đã biết, giai đoạn trước năm 2016, Liên bang Nga là nhà thầu chính dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1; Nhật Bản là nhà thầu chính dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2, Pháp là đối tác liên kết của Nhật Bản cung cấp công nghệ cho Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2. Vì vậy, trong lựa chọn đối tác đầu tiên cho dự án SMR, Việt Nam có thể nên nhắm tới các đối tác khác (ngoài 3 quốc gia này).

III. Cơ hội SMR cho Việt Nam:

Nhu cầu thực tế tại Việt Nam:

1. Theo Quy hoạch Điện VIII (Quyết định số 768/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Điều chỉnh ngày 15/4/2025), Việt Nam dự báo nhu cầu điện thương phẩm năm 2025 khoảng 335,0 tỷ kWh; năm 2030 khoảng 505,2 tỷ kWh; năm 2050 khoảng 1.114,1-1.254,6 tỷ kWh cần thiết để đáp ứng mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 7%/năm (giai đoạn 2021-2030), khoảng 6,5-7,5%/năm (trong giai đoạn 2031-2035).

2. Nhiều vùng sâu vùng xa, hải đảo như Trường Sa, Phú Quý... gặp khó khăn trong tiếp cận điện ổn định.

3. Hệ thống điện quốc gia bắt đầu chịu áp lực lớn từ nguồn năng lượng tái tạo không ổn định (gió, mặt trời).

4. Mục tiêu Net Zero năm 2050 yêu cầu loại bỏ dần điện than, trong khi thủy điện đã khai thác gần hết tiềm năng.

SMR nổi lên như một giải pháp khả thi:

1. Phát điện ổn định tại quy mô vừa và nhỏ.

2. Phục vụ phát triển công nghiệp, thành phố mới.

3. Cung cấp nhiệt công nghiệp, hoặc nhiệt đô thị.

Lợi thế của SMR cho Việt Nam:

1. Yếu tố	Lợi thế của SMR
Diện tích	SMR chiếm ít diện tích hơn nhiều so với lò truyền thống.
Mạng lưới điện	SMR có thể cấp điện cho khu vực không kết nối lưới điện quốc gia.
Chi phí đầu tư	Dù giá/kWh ban đầu cao, nhưng vốn đầu tư thấp hơn, phù hợp năng lực Việt Nam hơn lò 1000+ MWe.
An toàn	SMR thế hệ mới có cơ chế làm mát thụ động, phù hợp trình độ ứng phó của Việt Nam.
Linh hoạt triển khai	Có thể triển khai theo mô-đun, từng bước, giảm rủi ro tài chính.
Công nghiệp nội địa	SMR quy mô nhỏ dễ tích hợp từng phần với công nghiệp cơ khí chế tạo của Việt Nam.

Thách thức và rào cản:

1. Chưa có tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, quy định cụ thể cho SMR.

2. Thiếu cơ sở hạ tầng và nhân lực hạt nhân chuyên sâu.

3. Thiếu cơ chế tài chính/pháp lý để thu hút đầu tư quốc tế.

4. Cần tăng cường truyền thông và tạo sự đồng thuận xã hội về vai trò năng lượng hạt nhân.

Gợi ý định hướng triển khai SMR tại Việt Nam:

1. Cập nhật khung pháp lý, quy định để bao phủ mô hình SMR.

2. Xác định chủ đầu tư/doanh nghiệp tiềm năng.

3. Ký biên bản ghi nhớ với đối tác chiến lược để tiếp cận thiết kế chi tiết; ký kết chương trình thử nghiệm, đào tạo, chuyển giao từ các quốc gia SMR tiên phong.

4. Đào tạo lứa kỹ sư, kỹ thuật viên đầu tiên; phát triển nhân lực trình độ cao.

5. Chuẩn bị một địa điểm phù hợp cho dự án (có thể là khu công nghiệp, hoặc gần trung tâm dữ liệu quốc gia, trung tâm AI, trung tâm chế tạo bán dẫn) có yêu cầu cao về nguồn điện ổn định.

6. Tổ chức hội thảo cộng đồng, chuyên gia, chính sách để tạo sự đồng thuận xã hội về dự án.

IV. Tạm kết luận:

Việc Thủ tướng Chính phủ xác định lò phản ứng hạt nhân nhỏ, an toàn (SMR) là một công nghệ chiến lược trong Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025 đã mở ra một hướng đi mới cho ngành năng lượng Việt Nam. SMR không chỉ phù hợp với nhu cầu phát triển điện ổn định, sạch và linh hoạt, mà còn có tiềm năng phục vụ các trung tâm dữ liệu, khu công nghiệp, đô thị thông minh và hải đảo xa bờ.

Bài viết đã phân tích bối cảnh quốc tế, đánh giá các công nghệ SMR tiêu biểu, nhận diện các đối tác tiềm năng và đề xuất những bước đi cụ thể để khởi động triển khai SMR tại Việt Nam. Trong đó, công nghệ SMART của Hàn Quốc nổi bật về mức độ sẵn sàng kỹ thuật và khả năng hợp tác với Việt Nam (cả về công nghệ và khung pháp lý).

Tuy nhiên, để biến SMR thành hiện thực, Việt Nam cần xây dựng một lộ trình rõ ràng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế, nhân lực, tài chính và đồng thuận xã hội. Với quyết tâm chính trị, cũng như sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan quản lý, cộng đồng chuyên gia, doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có khả năng tiếp cận, làm chủ, triển khai thành công công nghệ SMR trong thập niên tới, qua đó góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính./.

TS. LÊ CHÍ DŨNG - HỘI ĐỒNG KHOA HỌC TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM